به گزارش پایگاه خبری یازاکو، شهر مرند به عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای استان آذربایجان شرقی، نقش مهمی در توسعه اقتصادی، صنعتی و اجتماعی این منطقه ایفا می‌کند. این شهر که در فاصله ۶۰ کیلومتری تبریز و در مسیر جاده‌های ارتباطی اصلی قرار دارد، در سال‌های اخیر شاهد افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی بوده است. این افزایش جمعیت و توسعه شهری باعث ایجاد چالش‌های متعددی در زمینه مدیریت زیرساخت‌های شهری شده است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، مدیریت فاضلاب شهری و تأمین زیرساخت‌های تصفیه فاضلاب به منظور حفظ محیط زیست و تأمین منابع آبی پایدار است.
پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب مرند با هدف مدیریت بهینه فاضلاب شهری و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان طراحی و اجرا شده است. این تصفیه‌خانه که در سه مدول طراحی شده، قرار است با بهره‌برداری کامل، ظرفیت تصفیه روزانه ۴۵ هزار مترمکعب فاضلاب را تأمین کند. در حال حاضر، مدول اول این پروژه به بهره‌برداری رسیده است، اما تکمیل مدول دوم آن به دلیل محدودیت‌های مالی و فنی همچنان در دست اقدام است.
فهرست
اهمیت مدیریت فاضلاب شهری در مرند
مرند با جمعیتی بالغ بر ۲۵۰ هزار نفر یکی از شهرهای پرجمعیت استان آذربایجان شرقی است که نیازمند زیرساخت‌های مدرن برای مدیریت فاضلاب شهری است. سرانه تولید فاضلاب در این شهر به طور میانگین ۱۹۶ لیتر به ازای هر نفر در شبانه‌روز است که نشان‌دهنده حجم بالای فاضلاب تولیدی در این منطقه است. این حجم از فاضلاب، بدون وجود تصفیه‌خانه‌ای کارآمد، می‌تواند باعث آلودگی منابع آبی، تهدید سلامت عمومی و آسیب به محیط زیست شود.
با توجه به اقلیم خاص مرند که دارای میانگین بارش سالانه ۳۶۸ میلی‌متر و منابع آبی محدود است، نیاز به بازچرخانی منابع آبی و مدیریت پایدار فاضلاب امری ضروری به شمار می‌آید. در این راستا، تصفیه‌خانه فاضلاب مرند به عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی استان، نقشی مهم در حفظ محیط زیست و بهبود شرایط بهداشتی منطقه ایفا می‌کند.
این تصفیه‌خانه فاضلاب، با هدف پاسخگویی به نیازهای شهری و محیط زیستی منطقه، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی استان محسوب می‌شود. مدول دوم این تصفیه‌خانه با طراحی پیشرفته و ظرفیت تصفیه ۱۵ هزار مترمکعب در شبانه‌روز، نه‌تنها می‌تواند بار ورودی فاضلاب را مدیریت کند، بلکه زیرساختی حیاتی برای رشد اقتصادی، صنعتی و زیست‌محیطی منطقه فراهم می‌آورد.
این مدول با به‌کارگیری فناوری‌های مدرن تصفیه، امکان جداسازی مؤثر آلاینده‌ها و تولید پساب تصفیه‌شده‌ای با کیفیت بالا را فراهم می‌کند. پساب تولیدی این سیستم می‌تواند به‌عنوان منبعی ارزشمند برای مصارف صنعتی و کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد و با کاهش وابستگی به منابع آبی طبیعی، گامی مؤثر در جهت مدیریت بحران آب بردارد.
مدیران شهری و مسئولان پروژه معتقدند تکمیل این مدول نه‌تنها به کاهش آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی منجر می‌شود، بلکه نقش چشمگیری در بهبود سلامت عمومی ایفا خواهد کرد. علاوه بر این، پروژه مدول دوم به‌عنوان یک فرصت اشتغال‌زایی در منطقه عمل کرده و با جذب سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی، رشد اقتصادی را نیز به همراه خواهد داشت.
اگرچه مدول دوم تاکنون ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است، اما تکمیل آن نیازمند تأمین بودجه و پشتیبانی قوی از سوی دولت و بخش خصوصی است. این پروژه با بهره‌برداری نهایی، مرند را به یکی از پیشتازان مدیریت پایدار فاضلاب در کشور تبدیل خواهد کرد و الگویی موفق برای شهرهای دیگر ارائه می‌دهد. تکمیل این پروژه، نمادی از تعهد به آینده‌ای روشن و پایدار برای منطقه و نسل‌های آتی است.
ویژگی‌های فنی تصفیه‌خانه فاضلاب مرند
تصفیه‌خانه فاضلاب مرند در سه مدول طراحی شده است که ظرفیت نهایی آن ۴۵ هزار مترمکعب در روز خواهد بود. این تصفیه‌خانه از تکنولوژی‌های مدرن تصفیه استفاده می‌کند و طراحی آن بر اساس استانداردهای ملی و بین‌المللی صورت گرفته است. مدول اول این تصفیه‌خانه که در سال ۱۳۷۵ به بهره‌برداری رسید، ظرفیت تصفیه ۱۵ هزار مترمکعب فاضلاب در روز را دارد و از روش لجن فعال با هوادهی ممتد برای تصفیه استفاده می‌کند.
پساب خروجی این مدول پس از گندزدایی به رودخانه تخلیه می‌شود. این پساب دارای استانداردهای لازم برای تخلیه به منابع آبی سطحی است. مدول دوم نیز که در حال حاضر با ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی در دست ساخت است، با هدف افزایش ظرفیت تصفیه‌خانه و پاسخگویی به نیازهای جمعیتی و زیست‌محیطی طراحی شده است.
چالش‌های تکمیل مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب مرند
با وجود اهمیت بالای تکمیل مدول دوم تصفیه‌خانه، این پروژه همچنان به دلیل کمبود بودجه و مشکلات اجرایی به اتمام نرسیده است. تکمیل این مدول نیازمند تأمین اعتباری بالغ بر ۳ هزار میلیارد ریال برای بهره‌برداری در مدت یک سال و ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برای بهره‌برداری در مدت دو سال است. با این حال، محدودیت‌های مالی، عدم تخصیص اعتبارات کافی و کمبود سرمایه‌گذاری، روند اجرای این پروژه را کند کرده است.
یکی از مشکلات اصلی در تکمیل این پروژه، نبود برنامه‌ریزی جامع برای جذب سرمایه‌گذار و تأمین مالی است. با توجه به اهمیت بالای این پروژه برای صنایع و محیط زیست منطقه، نیاز است که از روش‌های نوین تأمین اعتبار نظیر مشارکت بخش خصوصی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و استفاده از اعتبارات ماده ۵۶ بهره گرفته شود.
مزایای تکمیل مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب مرند
تکمیل مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب مرند می‌تواند مزایای متعددی برای منطقه به همراه داشته باشد. یکی از مهم‌ترین این مزایا، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و ارتقای کیفیت منابع آبی منطقه است. فاضلاب شهری که بدون تصفیه به رودخانه‌ها و منابع آبی وارد می‌شود، می‌تواند منجر به آلودگی شدید آب و خاک و آسیب به اکوسیستم‌های طبیعی شود. با بهره‌برداری از مدول دوم، حجم قابل توجهی از فاضلاب ورودی تصفیه و پساب خروجی به صورت استاندارد به محیط زیست بازگردانده خواهد شد.
علاوه بر این، تکمیل این پروژه می‌تواند نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز صنایع منطقه داشته باشد. بسیاری از صنایع و کارخانجات منطقه به دنبال استفاده از پساب تصفیه‌شده این تصفیه‌خانه هستند که می‌تواند نیاز آن‌ها به منابع آبی را تأمین کرده و به کاهش فشار بر منابع آبی زیرزمینی کمک کند.
اثرات زیست‌محیطی تصفیه‌خانه فاضلاب مرند
یکی از اهداف اصلی پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب مرند، حفاظت از محیط زیست و کاهش اثرات منفی فاضلاب شهری بر اکوسیستم‌های طبیعی است. این تصفیه‌خانه با بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته تصفیه، قادر به حذف آلودگی‌های شیمیایی و بیولوژیکی فاضلاب است و پساب خروجی آن مطابق با استانداردهای تخلیه به منابع آبی سطحی است.
پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب مرند یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیربنایی این شهرستان است که نقش کلیدی در مدیریت فاضلاب شهری، حفاظت از محیط زیست و تأمین منابع آبی پایدار ایفا می‌کند. تکمیل مدول دوم این پروژه نه تنها به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان الگویی موفق برای سایر شهرهای کشور مطرح شود.
با توجه به اهمیت بالای این پروژه، ضروری است که مسئولان استانی و کشوری با تخصیص اعتبارات لازم و جذب سرمایه‌گذاری، روند اجرای آن را تسریع کنند تا هرچه سریع‌تر به بهره‌برداری برسد و اثرات مثبت آن در حوزه‌های زیست‌محیطی و اقتصادی نمایان شود.
