یازاکو، مائده امیری – خطه‌ی همیشه سرفراز و پرافتخار آذربایجان نیز به دلیل پیشینه‌ی تاریخی و فرهنگی غنی، آداب و رسوم جذاب و خاصی را در مناسبت‌های مختلف دارد.
مردم آذربایجان، اسفندماه را «بایرام آیی» یا «ماه بهار» می‌نامند، چهارشنبه‌های اسفند در این منطقه، هر کدام نامی دارند و هریک منتسب به یکی از عناصر چهارگانه یعنی آب، باد، خاک و هواست.
این چهار عنصر موثر در حیات بشر در باورهای مردم این خطه ریشه دوانده است، اولین چهارشنبه‌ی بایرام آیی، اسفندماه «سو چرشنبه‌سی» یا «چهارشنبه‌ی آب» نامیده می‌شود.
این نام‌گذاری بدلیل این است که این مردم از دیرینه آب را دوای هر دردی می‌دانند، در چهارشنبه‌ی اول اسفندماه، به کسی که ترسیده باشد، سه‌بار از طرف راست و سه بار از طرف چپ آب می‌پاشند تا ترسش برون آید.
دومین چهارشنبه‌ی اسفندماه در منطقه‌ی آذربایجان «اود چرشنبه‌سی» یا «چهارشنبه‌ی آتش» نام دارد، آتش یا آذر در ایران پیش از اسلام، عنصری مقدس بوده و در عقاید زرتشتیان مظهر فروغ ایزدی و پسر اهورامزدا بشمار می‌رود.
نقش‌برجسته‌ی «کورانگون» فارس متعلق به دوره‌ی ایلامی‌ها از قدیمی‌ترین نشانه‌های نیایش آتش در دوران تاریخی ایران است.
سومین چهارشنبه‌ی اسفندماه نیز «یل چرشنبه‌سی» یا «چهارشنبه‌ی باد» نامیده می‌شود، مردم اصیل آذربایجان براین باورند که در این هفته، باد با آمدن خود به زمین و طبیعت، به همه نوید بیداری می‌دهد.
آخرین چهارشنبه‌ی سال «چهارشنبه‌ی خاک» (توپراق چرشنبه‌سی یا یئر چرشنبه‌سی نامیده شده است، در آخرین چهارشنبه‌ی سال، زمستان آخرین روزهای عمر خود را می‌گذارند و هوا روبه گرما می‌رود، زمین کم‌کم آماده‌ی رویش می‌شود و خاک از آمدن بهار با رویش گل‌های زیبا خبر می‌دهد.
از گذشته‌ی دیرینه تا امروز، نیاکان ما، گشایش دیدگان زمین را با آیین‌های گوناگون و سرور جشن گرفته و پایان روزهای سخت و طاقت فرسای زمستانی را به یکدیگر تبریک می‌گفتند.
در گذشته، این اعتقاد وجود داشت که در آخرین چهارشنبه‌ی سال، چهار الهه‌ی خاک، آب، آتش و باد دست در دست هم دهند و این روز را جشن بگیرند و شعر می‌خواندند.
مردمان آذربایجان نیز در ادامه‌ی این باورها چهارشنبه‌ی آخر سال را با افروختن آتش و پریدن از روی شعله‌ی زندگی را در سال نو فروزان و گرم نگه داشته و هر کس با پرش از روی آتش، نیت و آرزویی را از ته دل می‌خواهد.
بیشتر جوانان و سالمندان درد و بلاهای خود را به شعله‌های سرکش و سرخ آتش می‌سپارند تا با خاموش شدن آتش چهارشنبه سوری، عمر غم و غصه‌ها نیز زندگیشان زدوده شود.
همچنین در خطه‌ی آذربایجان مردم بسیاری از مردم با پهن کردن فرش در کوچه‌ها و خوش‌وبش خوشحالی خود را ابراز کرده و به جشن و شادمانی می‌پرداختند.
