به گزارش واحد ترجمه یازاکو، جنگ میان اسرائیل و ایران نهتنها توازنهای استراتژیک منطقهای را دگرگون کرده، بلکه جایگاه بازیگران خرد را در سطح گفتمانی نیز بازتعریف نموده است. بهویژه «حزب زندگی آزاد کردستان» (پژاک) که وابسته به پ.ک.ک است و در ایران فعالیت میکند، بحران میان اسرائیل و ایران را فرصتی برای ارتقای جنبش «زن، زندگی، آزادی» به مرحلهای جدید تلقی کرده است. در این تحلیل، با استناد به دو گزارش خبری منتشرشده در وبسایت «روداو» (Rudaw) در جریان تنشهای اخیر اسرائیل و ایران، گفتمان مقاومتِ متمرکز بر حقوق زنان و دعوتهای پژاک برای «ایرانی دموکراتیک» با روش تحلیل گفتمان انتقادی بررسی خواهد شد. این مطالعه همچنین اظهارات مذکور را در چارچوب ناهمخوانیهای احتمالی بین گفتار و عمل ارزیابی میکند.
هنگامی که به بیانیههای پژاک در وبسایت «روداو» طی جنگ اسرائیل و ایران نگاه میکنیم، مشاهده میشود که این گروه از استراتژی گفتمانی مبتنی بر حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان و کودکان، برای کسب مشروعیت استفاده میکند. اگرچه این گفتمانها ظاهراً حامی دموکراسیسازی و جنبشهای آزادیبخش بهنظر میرسند، اما با توجه به ارتباط پژاک با پ.ک.ک و سوابق عملی آن، تناقضهای جدّی در آن آشکار است.
خبر ۱) فراخوان پژاک برای ارتقای اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» به مرحله جدید
خبر ۲) پژاک بیانیهای درباره جنگ ایران و اسرائیل صادر کرد
در دو گزارش منتشر شده در پایگاه خبری «روداو»، پژاک با اشاره به آسیبپذیری گروههای غیرنظامی به ویژه «زنان و کودکان» در جنگها، دولتهای ایران و اسرائیل را به عنوان مسئولان اصلی این آسیبها معرفی میکند. این گروه با تمرکز بر اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» پس از کشته شدن مهسا امینی در سال ۲۰۲۲، تلاش دارد خود را به عنوان مدافع حقوق زنان در ایران نمایش دهد. اگرچه پژاک در بیانیههای خود بر «حقوق زنان» و «دموکراسی» تأکید میکند، اما این گفتمان با پیشینه سازمان مادر (پ.ک.ک.) در نقض حقوق بشر (از جمله استفاده از کودکان در درگیریهای مسلحانه) در تناقض آشکار است. این تناقضها اعتبار ادّعاهای پژاک را زیر سؤال میبرد.
«ما از تمامی نیروها، احزاب و سازمانهای جامعه مدنی، به ویژه زنان ایرانی، دعوت میکنیم تا مرحله جدیدی از انقلاب«زن، زندگی، آزادی» را آغاز کنند. حزب زندگی آزاد کردستان(پژاک) اعلام میکند که آماده کمک به پیشبرد این انقلاب است»(خبر ۱).
در متن این خبر پژاک با اشاره به کشته شدن مهسا امینی توسط گشت ارشاد در سال ۲۰۲۲، سعی دارد خود را به عنوان«نماینده جنبش زنان ایران» معرفی کند.
در خبر دیگری پژاک بار دیگر این گفتمان را تکرار میکند:
«ما از تمامی نیروها، احزاب و سازمانهای مدنی میخواهیم که تحت رهبری زنان ایرانی، همکاری خود را برای آغاز فاز جدیدی از انقلاب «زن، زندگی، آزادی» آغاز کنند و ما آمادگی خود را برای این اقدام اعلام میکنیم» (خبر ۲).
پژاک تلاش دارد با این بیانیهها خود را به عنوان «پیشگام دموکراسیخواهی» در ایران که به وسیله زنان تحقق خواهد یافت، معرفی کند.
در تحلیل محتوایی این دو بیانیه، محور مشترک متمرکز بر «قربانی شدن غیرنظامیان بهویژه زنان و کودکان» در جنگ ایران و اسرائیل، مشاهده میشود.
«حاکمان جمهوری اسلامی هزینه جنگطلبی را به مردم تحمیل میکنند. کشته شدن غیرنظامیان (به ویژه زنان و کودکان) در ایران و اسرائیل نشان میدهد که دولتها به زندگی مردم اهمیتی نمیدهند» (خبر ۲).
در بیانیه دوم این گفتمان با مخالفت با جنگ از نقطه نظرانساندوستانه، پژاک را به عنوان مدافع «ضدجنگ» و حامی حقوق زنان معرفی میکند. ولی تناقض مستتر در این دو بیانیه این چنین مشاهده میشود: این گروه به عنوان شاخهای از پ.ک.ک. متهم به استفاده نظاممند از کودکان و زنان به عنوان جنگجو، سوءاستفاده جنسی از زنان عضو در ساختار این گروه و به کارگیری آنها با اعمال زور و حملات انتحاری مورد اتهام قرار گرفته است. از این رو گفتمانی که بر مبنای حقوق زنان در این بیانیهها تعقیب میشود، با اعمال این گروهک زیر سئوال میباشد.
پژاک در وبسایت خبری «روادا» ایران را به تعقیب سیاستهای جنگ طلبانه و اعمال فشار و خفقان داخلی متهم نموده مورد انتقاد قرار میدهد و به عنوان آلترانیوی برای این رژیم «جمهوری دموکراتیک ایران» به عنوان آلترناتیو را پیشنهاد میکند.
«پژاک معتقد است با هجوم اسراییل به تأسیسات هسته ای ایران و ترور بسیاری از فرماندهان رده بالای نظامی زمان گذار به جمهوری دموکراتیک ایران فرارسیده است» (خبر ۱).
«خلقها و جوامع ایران، بین جنگ و زندگی تحت سیطرهی رژیم دیکتاتوری مجبور به انتخاب نیستند» (خبر ۲).
سایت «روداو» با گفتمان فوق الذکر با انتقاد از رژیم ایران در تلاش است تا پژاک را آلترناتیو دموکراتیک و آزادیخواه برای این رژیم معرفی کند.
ولی در این خصوص دچار تناقض میباشد:گروهکهای تروریستی همچون پ.ک.ک. و شاخهی ایرانی آن پژاک ساختارهایی مسلحانه، سلسله مراتبی و غیردموکراتیک هستند که هیچ سنخیتی با ارزشهای بنیادین دموکراتیک همچون آزادی بیان، حقوق و آزادیهای فردی و دموکراسی متکثر ندارند.
اگر چه پژاک مدّعی دفاع از گفتمان حقوق زنان میباشد، عملکرد این گروهک در تناقض با این ادّعاست.
در درون تشکیلات پژاک و پ.ک.ک. زنان بسیاری وجود دارند که شاهد ربوده شدن زنان به کوهها، کودک سربازی، استفاده از کودکان و زنان در عملیات تروریستی انتحاری، تجاوز و تعرض جنسی، تهدید و مجازات در صورت جدایی وجود دارند.
از این نظر فراخوان «تداوم و توسعهی جنبش زن، زندگی، آزادی با این انقلاب» از آنجا که از طرف گروهی صورت می گیرد که از زنان در ساختار و تشکیلات خود استفادهی ابزاری در عملیات نظامی میکند، قابل باور و اعتماد نیست.
پژاک به عنوان شاخهای از گروه تروریستی پ.ک.ک. با چینش کلمات «زن، کودکان، صلح و آزادی» در گفتمان خود در پی کسب مشروعیت میباشد. ولی استفادهی ابزاری از این کلمات از طرف یک گروهک تروریستی، از آنجا که با واقعیت ایدئولوژیک و عملی این گروهک تطابقی ندارد، تبلیغاتی است و هیچ کارکردی ندارد.
در نتیجه، پژاک در بیانیه های وبسایت «روداو» از گفتمان «زن، زندگی، آزادی» فقط برای کسب مشروعیت سیاسی از آن استفادهی ابزاری میکند. اگرچه پژاک خود را مدافع حقوق زنان معرفی میکند، به علت تناقض گفتمانی و عملی قابل اعتماد و صمیمی نیست. حتی اگر سیاست های جمهوری اسلامی ایران در قبال حقوق زنان قابل دفاع نباشد، ولی زمانی که گروه آلترناتیو در انتقاد از این عملکرد به جای دفاع از آزادی و حقوق زنان، استثمار از آنان را محور سیاستهای خود قرار میدهد، جلوهی دیگری ارائه میکند. گفتمان دموکراسی فقط به گفتمان ضدجنگ محدود نیست، دفاع مؤثر از حقوق زنان، عدم استفادهی ابزاری از کودکان در عملیات نظامی و به رسمیت شناختن حقوق بشر مفهوم پیدا میکند. در این چارچوب بیانیه های پژاک در سایت «روداو» در عین حال که تلاشی در راستای کسب مشروعیت است، گفتمانی است که با عملکرد رایج این تشکل تروریستی همخوانی ندارد.
بر گرفته از سایت مرکز پژوهشهای سیاست خارجی ترکیه(TUDAM)