به گزارش یازاکو، آذربایجان غربی با بیش از ۶۵ هزار هکتار باغ سیب و تولید سالانه بیش از ۱.۱ میلیون تن، بزرگترین قطب سیب ایران است. اما به جای آنکه این ظرفیت عظیم به فرصتی برای ارزآوری و رونق اقتصادی کشور بدل شود، سالهاست باغداران را به دردسر انداخته است. بازارهای صادراتی از دست رفته، زیرساختهای ناکافی در حملونقل و صنایع فرآوری، و سیاستهای متغیر ارزی و تجاری باعث شده سیب ایران در رقابت با کشورهایی مثل ترکیه و افغانستان عقب بماند.
این وضعیت سبب شده هر سال بخش بزرگی از محصول یا روی دست کشاورز بماند، یا به قیمت ناچیز به واسطهها فروخته شود، یا در نهایت روانه کارخانههای آبمیوهگیری گردد. یعنی سرمایهای عظیم که میتوانست اشتغال و درآمد پایدار ایجاد کند، عملاً به هدر میرود.
اما مسئله فقط اقتصادی نیست؛ جنبه محیطزیستی ماجرا شاید حتی بحرانیتر باشد. بخش قابل توجهی از آب مورد نیاز برای این باغات، از منابع آبی حوزه دریاچه اورمیه تأمین میشود. در شرایطی که این دریاچه به دلیل خشکسالیها و مدیریت نادرست آب به مرز نابودی رسیده، عدم تخصیص حقابهاش به معنای قربانی کردن یکی از مهمترین ذخایر زیستمحیطی کشور است.
این منطق ندارد که حقابه اورمیه نادیده گرفته شود و آب آن صرف باغهایی شود که محصولشان بازاری ندارد. آبی که میتوانست تراز دریاچه را حفظ کند، به تولید محصولی اختصاص یافته که نه ارزآور است، نه برای باغدار سودی واقعی دارد، و نه حتی برای اقتصاد ملی منفعتی به همراه میآورد. در نتیجه، هم دریاچه اورمیه روزبهروز خشکتر میشود و هم باغداران ناامیدتر از گذشته.
امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند بازنگری در الگوی کشت، مدیریت منابع آب و سیاستهای صادراتی هستیم. اگر همچنان به مسیر فعلی ادامه دهیم، نه سیب آذربایجان غربی جایگاه خود را در بازارهای جهانی بازخواهد یافت و نه دریاچه اورمیه فرصت احیا خواهد داشت. این همان چرخه معیوبی است که باید هرچه سریعتر شکسته شود.