به گزارش یازاکو، ورود حدود هشت هزار دانشجوی بین‌المللی به استان، به‌عنوان قطب علمی منطقه، می‌تواند نقطه عطفی در توسعه اقتصادی و فرهنگی شهر باشد، اما این اتفاق همزمان با نگرانی‌هایی درباره زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های محلی همراه است که نیازمند مدیریت هماهنگ و آگاهانه نهادهای مختلف است تا تبریز بتواند از این فرصت تاریخی به بهترین نحو بهره‌برداری کند.
سعید شجاعی، استاد دانشگاه و مشاور معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تبریز و عضو کارگروه ملی جذب و پذیرش دانشجویان بین المللی در گفت‌وگو با خبرنگار آذرانجمن با اشاره به پیشینه تاریخی و علمی تبریز، از نقش پررنگ این شهر در توسعه علم و دانش در جهان اسلام سخن گفت و اظهار کرد: تبریز یکی از کهن‌ترین مراکز علمی بین‌المللی جهان اسلام را در خود جای داده است؛ دانشگاه تبریز که به نام دانشگاه ربع رشیدی حدود ۸۰۰ سال پیش بنیان نهاده شد، میزبان دانشمندانی از سراسر سرزمین‌های اسلامی بود که برای پژوهش و تحصیل به این شهر می‌آمدند.
وی با تأکید بر جایگاه فرهنگی تبریز در پذیرش محققان خارجی افزود: حضور اندیشمندان خارجی در ربع رشیدی یا رصدخانه مراغه، که دانشمند بزرگی چون خواجه نصیرالدین طوسی آن را بنیان نهاد، نشان می‌دهد این خطه از دیرباز، مهد علم و پژوهش بوده و امروز نیز ظرفیت‌های بی‌نظیری برای نقش‌آفرینی در عرصه آموزش بین‌المللی دارد.
فهرست
جوسازی علیه دانشجویان خارجی، نتیجه‌ی کم‌اطلاعی و اطلاع‌رسانی ناقص
مشاور معاون پژوهش دانشگاه تبریز با انتقاد از برخی جوسازی‌ها علیه حضور دانشجویان بین‌المللی در شهر گفت: متأسفانه به‌رغم پیشینه تاریخی تبریز در میزبانی از دانشجویان خارجی، هنوز بخش زیادی از شهروندان از مزایای حضور گردشگران علمی و سلامت اطلاع کافی ندارند. این خلأ اطلاع‌رسانی، زمینه‌ساز برخی نگرانی‌ها و مقاومت‌های اجتماعی شده است.
وی ادامه داد: حضور دانشجویان خارجی نه تنها تهدیدی برای فرهنگ تبریز نیست، بلکه فرصتی است برای تقویت و معرفی هرچه بیشتر فرهنگ اصیل و غنی آذربایجان به دنیا. این نگرانی‌ها بیشتر محصول بزرگ‌نمایی رسانه‌ای و تحلیل‌های نادرست است.
حضور هشت هزار دانشجوی خارجی از مهرماه؛ تزریق ۶۰ میلیون دلار به اقتصاد تبریز
شجاعی با اشاره به نقش اقتصادی حضور دانشجویان بین‌المللی، آمار جالب توجهی ارائه کرد: دانشگاه تبریز در سال تحصیلی جدید (۱۴۰۴) میزبان حدود ۳۸۰۰ دانشجوی خارجی خواهد بود. اگر دانشگاه‌های دیگر استان مانند دانشگاه صنعتی سهند، شهید مدنی، علوم پزشکی تبریز و دانشگاه مراغه را نیز در نظر بگیریم، جمع این دانشجویان به حدود ۱۰ هزار نفر می‌رسد.
مدیر سابق همکاری‌های علمی و بین المللی دانشگاه افزود: برآورد ما این است که هر دانشجوی خارجی حداقل ۶۰۰۰ دلار در نیم‌سال اول تحصیلی هزینه خواهد کرد. به این ترتیب، بیش از ۶۰ میلیون دلار ارز طی چند ماه آینده وارد اقتصاد استان خواهد شد که آثار مثبت فراوانی برای بخش‌هایی چون مسکن، رستوران‌ها، فروشگاه‌ها، اقامتگاه‌ها و حمل و نقل شهری خواهد داشت.
زیرساخت‌های تبریز آماده میزبانی از دانشجویان خارجی است
شجاعی در پاسخ به برخی نگرانی‌ها درباره فشار بر زیرساخت‌های شهری خاطرنشان کرد: تبریز شهری با زیرساخت‌های مستحکم است و پذیرش این تعداد دانشجوی خارجی، خللی در خدمات آموزشی، اقامتی یا درمانی شهر ایجاد نخواهد کرد. دانشگاه تبریز نیز با سابقه پذیرش بیش از ۲۰ هزار دانشجو، آمادگی لازم را برای میزبانی از دانشجویان بین‌المللی دارد.
وی اضافه کرد: برخی گمان می‌کنند دانشجویان خارجی صندلی دانشجویان ایرانی را اشغال می‌کنند، در حالی که بسیاری از ظرفیت‌های دانشگاه پس از اعلام نتایج کنکور خالی می‌ماند و این دانشجویان خارجی از همین ظرفیت‌های خالی هم می‌توانند استفاده می‌کنند.
لزوم همکاری نهادهای استانی در میزبانی از دانشجویان خارجی
عضو کارگروه ملی جذب و پذیرش دانشجویان بین المللی در ادامه خواستار هماهنگی و هم‌افزایی نهادهای استانی شد و گفت: در حالی که دانشگاه‌ها پذیرش و برنامه‌ریزی لازم را انجام داده‌اند، اما سایر دستگاه‌های استانی هنوز آمادگی لازم را ندارند. آیا شهرداری، صداوسیما، اداره کل میراث فرهنگی و نهادهای امنیتی برنامه‌ای برای استقبال و مدیریت حضور این دانشجویان دارند؟ پکیج فرهنگی، حمل و نقل شهری، برنامه‌های آشنایی با شهر و خدمات ترجمه و راهنمایی لازم است.
۸۵ درصد دانشجویان خارجی دانشگاه تبریز از عراق هستند
شجاعی با اشاره به ترکیب ملیتی دانشجویان بین‌المللی دانشگاه تبریز اظهار کرد: اکثر دانشجویان خارجی این دانشگاه از کشور عراق هستند که از سال ۱۳۹۸ به این سو علاقه‌مندی ویژه‌ای به دانشگاه‌های ایران، به‌ویژه تبریز، نشان داده‌اند.
دانشگاه تبریز از نظر رتبه‌بندی‌های جهانی جایگاه مناسبی دارد و مدارک آن در عراق به رسمیت شناخته می‌شود. همچنین نزدیکی جغرافیایی و هزینه‌های پایین‌تر زندگی، باعث جذب بیشتر دانشجویان عراقی شده است.
این استاد دانشگاه افزود: دانشگاه تبریز در میان چند دانشگاه منتخب کشور عراق برای تحصیل کارمندان و مربیان دانشگاهی قرار دارد، که این نیز به افزایش تقاضا از این کشور دامن زده است.
آموزش و فرهنگ‌سازی، لازمه پذیرش تنوع فرهنگی
مشاور معاون پژوهشی دانشگاه تبریز گفت: حضور اتباع خارجی ممکن است در ابتدای راه با مقاومت‌هایی روبه‌رو شود، اما فرهنگ غنی تبریز توانایی هضم این تنوع فرهنگی را دارد. هرچند پذیرش برخی ملیت‌ها مانند ترک‌ها و آذری‌ها برای جامعه تبریز آسان‌تر است، اما با آموزش‌های صحیح، افکار عمومی به‌تدریج با تنوع فرهنگی کنار خواهد آمد.
وی تأکید کرد: صداوسیما، رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی نقش مهمی در تبیین مزایای حضور دانشجویان خارجی دارند. نباید اجازه دهیم اقدامات معدودی از افراد، چهره‌ای نادرست از این فرصت علمی، فرهنگی و اقتصادی ترسیم کند.
افق روشن برای دانشگاه‌های ایران در افق برنامه هفتم توسعه
شجاعی گفت: بر اساس برنامه هفتم توسعه کشور، باید تعداد دانشجویان خارجی در ایران به ۳۲۰ هزار نفر برسد که از این تعداد، سهم دانشگاه‌های وزارت علوم ۲۰۸ هزار نفر تعیین شده است. دانشگاه تبریز نیز در این میان، نقش مهمی ایفا خواهد کرد و مسئولان وزارت علوم روی آن حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند.