به گزارش یازاکو، پریسا رضاپور، دو روز تعطیلی کامل در کلانشهر تبریز به دلیل آلودگی شدید هوا، فقط یک هشدار محیطزیستی نیست؛ نشانهای است از بحرانی که میتواند سلامت یک شهر چندمیلیونی را بهطور جدی تهدید کند. هنگامی که شاخص آلودگی به حدی میرسد که مدارس، دانشگاهها، ادارات و حتی بسیاری از فعالیتهای روزمره ناچار به تعطیل شدن میشوند، باید پذیرفت که جامعه در برابر یک خطر فوری و تمامعیار قرار گرفته است.
در روزهای اخیر، بسیاری از شهروندان تبریز در توصیف وضعیت هوا از تعابیری چون «خفهکننده»، «غیرقابلتنفس» و «مثل محفظهای بسته» استفاده کردهاند. تشبیه فضای شهر به «اتاقی بسته که انسان را از نفس میاندازد» از شدت نگرانی مردم حکایت دارد. این وضعیت یادآور هشدارهای تاریخی مهمی است: در دوران حکومت نازیها، اتاقهای گاز ابزاری برای کشتار سیستماتیک بودند؛ فضاهای بستهای که در آن محرومکردن انسان از هوا و جایگزین کردن آن با گازهای سمی به قتل هزاران انسان بیگناه انجامید. هرچند که آلودگی هوا ماهیت و منشأ کاملاً متفاوتی دارد و به هیچوجه قابل مقایسه مستقیم با آن جنایت نیست، اما یادآوری آن تاریخ تلخ میتواند به ما نشان دهد که گرفتن حق تنفس سالم، چه در اثر جنایت و چه در اثر بیتوجهی، میتواند تا چه اندازه مرگبار و غیرانسانی باشد.
امروز، تبریز در وضعیتی قرار گرفته که برای بخشی از جامعه، تنفس به یک فعالیت پرخطر تبدیل شده است. کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و ریوی بیش از همه در معرض تهدیدند. خیابانهایی که باید محل جریان زندگی باشند، به صحنهای از اضطراب، سرفههای مداوم، چشمهای سوزان و نفسهای سنگین بدل شدهاند. این شرایط نه تنها رابطه مستقیم با سلامت دارد، بلکه تبعات اجتماعی، روانی و اقتصادی گستردهای نیز به همراه دارد: تعطیلی گسترده، کاهش فعالیتهای روزمره، افزایش هزینههای درمانی و فرسایش آرام سبک زندگی سالم.
در چنین موقعیتی، مسئولان نمیتوانند تنها به صدور اطلاعیههای تعطیلی بسنده کنند. آلودگی هوا نتیجه سالها انباشت مشکلات ساختاری است: فرسودگی ناوگان حملونقل، ترافیک سنگین، توسعه نامتوازن صنعتی، ضعف نظارت زیستمحیطی و نبود سیاستهای بلندمدت. اگر اقدامهای جدی، فوری و مبتنی بر دادههای علمی انجام نشود، تبریز و دیگر کلانشهرها ممکن است به سمت آیندهای بروند که در آن «تنفس» تبدیل به یک دغدغه دائمی و حتی یک تهدید روزمره شود.
تجربه تاریخ به ما یاد داده که وقتی سلامت انسانها تهدید میشود، بیتفاوتی میتواند به فاجعه منجر شود. امروز، آلودگی هوا در تبریز نه یک مشکل عادی، بلکه زنگ خطری برای همه ماست؛ زنگ خطری که هشدار میدهد هوایی که حق اولیه هر انسان است، در حال تبدیل شدن به کالایی کمیاب و خطرناک است
