یاز اکو؛ سحر فکردار –انتشار ویدئویی با مضمون ورود فاضلاب شهری به بستر زرینه‌رود و همزمانی آن با احساس بوی تعفن شدید از آب شرب تبریز، این روزها موجی از نگرانی برای سلامت شهروندان را فراهم کرده است.
بوی بد و ماندگی، بوی خاک و گندیدگی، بوی ماهی، بوی نان کپک زده و…. همه و همه خلاصه‌ی آن چیزی است که حالا مدتی است تبریزی‌ها با وجود آن نمی‌توانند طعم گوارای آب را در دهان خود مزه‌مزه کنند.
ولی این تمام ماجرا نیست و موضوع تنها به همین جا ختم نمی‌شود؛ وقتی شهروندان از مشکلات گوارشی ناشی از مصرف همین آب گلایه می‌کنند.
آب شرب تبریز از سه نقطه و منبع تامین می‌شود. حدود ۶۰ درصد آن از خط آبرسانی زرینه‌رود است که آب آن نیز از تصفیه‌خانه‌ی میاندوآب می‌گذرد. همچنین خط آبرسانی نهند که از سد نهند و چاه‌های دامنه‌ی جنوبی شهر که از دامنه‌ی سهند و چاه‌های هروی، قزلجه‌میدان و سعیدآباد تامین می‌شود دیگر منابع تامین آب شرب تبریز هستند.
مدیر دفتر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقیولی در گفتگو با یازاکواین گفته‌ها را تنها شیطنت‌هایی در فضای مجازی دانسته و می‌گوید:آب شرب تبریز آلوده نیست و در شرایط کم‌آبی و بی‌آبی حاکم بر کشور، همکاران ما در تلاش هستند تا آب آذربایجان‌شرقی هم مثل سایر استان‌ها قطع نشود.
تمام روزنه‌هایی که احتمال داده می‌شد آب به طور عمدی یا سهوی آلوده باشد، بسته‌ایم
فریدون آرمان‌فر آب کافی، سالم و در دسترس را سه مولفه‌ی مد نظر در تامین آب شمرده و ادامه می‌دهد: برای نخستین بار برای آب شرب تبریز طرح ایمنی آب با همکاری چند دستگاه دولتی اجرا شده و تمام روزنه‌هایی که احتمال داده می‌شد آب به طور عمدی یا سهوی آلوده باشد، بسته‌ایم. با این وجود نباید فراموش کنیم آب ما از آب سطحی تامین می‌شود و آب هم محیطی است که گیاه و جلبک در آن رشد می‌کند که همین را باید به فال نیک بگیریم چرا که اگر در آبی، گیاه رشد نکند به این معنی است که این آب به اندازه‌ای سمی بوده که حتی گیاه هم نمی‌تواند در آن زندگی کند.
او تاکید می‌کند: البته این موضوع تبعاتی هم دارد؛ به طور مثال با گرم شدن دمای هوا این گیاهان زیاد رشد می‌کنند و با وجود ماهی‌ها، این آب، بوی ماهی به خود می‌گیرد. هر چند این موضوع آثار سوء برای سلامتی نداشته و تنها برای شهروندان با استشمام این بو، اثر روانی ایجاد می‌کند.
حذف بوی بد آب شرب امکانپذیر نیست
آرمان‌فر با اشاره به اینکه این بو را به طور کامل نمی‌توان حذف کرد، می‌گوید:ما در مخزن شماره ۱۲ (میدان آذربایجان) آب را به شرکت آب و فاضلاب تحویل می‌دهیم. طی آزمایش‌های ما در این مخزن و هنگامی که ما آب را تحویل می‌دهیم هیچگونه بویی به مشام نمی‌رسد و ممکن است از اینجا به بعد و از یک منبع دیگر که نمی‌دانیم کجاست، چیزی وارد آب شود. چرا که همین آب را برای شهرهای بناب و آذرشهر هم انتقال می‌دهیم و چنین بویی در آنجا احساس نمی‌شود.
گزارشی از آلودگی آب به محیط زیست استان نرسیده است
در حالی که ویدئوی منتشر شده از فاجعه‌ای محیط زیستی در بستر رود جیغاتی حکایت می‌کند ولی مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان‌شرقی رسیدگی و پیگیری این موضوع را وظیفه‌ی شرکت آب و فاضلاب عنوان می‌کند.
حسن عباس‌نژاد در گفتگو با یازاکو با بیان اینکهدر خصوص آب شرب هیچگونه وظیفه‌ی قانونی نداریم، می‌گوید: در حال حاضر حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از پساب تبریز تسویه می‌شود. اگر هرگونه پساب وارد آب تبریز شود، اداره‌ی کل محیط زیست به موضوع ورود کرده و اخطاریه‌های لازم را صادر می‌کند ولی تا امروز گزارشی مبنی بر آلودگی آب شرب تبریز به ما نرسیده است.
حالا مشکل طعم و بوی تعفن آب شرب برای تمام تبریزی‌ها چیزی آشناست و در برخی مناطق شهری کمتر و در برخی نقاط هم بیشتر قابل درک است. مشکلی که سر و صدای شهروندان را هم در آورده است و اذعان می‌کنند دچار مشکلات گوارشی شده و هر از گاهی بی‌دلیل از شدت دل درد راهی درمانگاه و بیمارستان می‌شوند.
موضوع وقتی پیچیده می‌شود که عوامل گوارشی هم یکی از علل ابتلا به بیماری کرونا شمرده می‌شود و تداخل این دو موضوع باعث بروز دردسرهایی هم شده است.
کیفیت آب کلانشهر تبریز استاندارد است!
در کش و قوس همین حرف و حدیث‌ها بالاخره مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان‌شرقی در گفتگویی که با پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو انجام داد با اشاره‌ی مستقیم به همین موضوع، میزان کیفیت آب در کلانشهر تبریز و استان را مطلوب و در حد استاندارد خواند.
علیرضا ایمانلو در این گفتگو سلامت مردم را «خط قرمز» این مجموعه دانست و مدعی شد بهترین کیفیت آب شرب در اختیار همشهریان است.
ایمانلو با اشاره به اینکه آب آشامیدنی مورد نیاز شهروندان کلانشهر تبریز از منابع آب‌های سطحی و چاه‌های عمیق دامنه‌ی سهند تامین می‌شود، اظهار می‌کند: ۷۰ درصد آب آشامیدنی مربوط به آب‌های سطحی بوده که توسط شرکت آب منطقه‌ای و از طریق تصفیه در تصفیه‌خانه‌ی زرینه‌رود با ظرفیت ۱۶۱ میلیون متر مکعب در ثانیه و تصفیه‌خانه‌ی نهند با ظرفیت یک مترمکعب در ثانیه بعد از کنترل کیفیت آن در آزمایشگاه‌های مجهز تصفیه‌خانه‌ها و مطابقت آن با استاندارد ملی تحویل آب و فاضلاب می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان‌شرقی می‌گوید: علاوه بر نمونه‌برداری فوق، روزانه بالغ بر ۱۵ مورد نمونه‌برداری از سطح شهر تبریز، در خصوص پدافند غیرعامل در دو نوبت از شبانه‌روز از کیفیت آب، انجام و در تمام روزها اعم از تعطیلات رسمی و غیررسمی پایش به‌صورت کشیک توسط کارشناسان خبره انجام می‌گیرد.
ایمانلو تاکید می‌کند: با توجه به تغییرات اقلیمی که یکی از چالش‌های اساسی در دنیا و کشور عزیزمان ایران مطرح است، افزایش دما، تغییر چرخه‌ی هیدرولیکی آب و تغییر الگوی بارندگی، باعث کاهش سطح آب و دبی ورودی به سدها و تصفیه‌خانه‌ها بوده و این امر موجب تغییرات کیفی آب از جمله طعم آن در آب‌های سطحی و حتی زیرزمینی و چاه‌ها بوده که به‌رغم استاندارد بودن آن باعث تغییر در ذائقه‌ی مشترکان می‌شود.
شیوع بیماری‌های گوارشی بین شهروندان تبریزی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان‌شرقی ولی بین جملات کلی خود اشاره‌ای به جزئیات موضوع نمی‌کند و بی‌شک سوالات و نکته‌های زیادی برای شهروندان هم مطرح می‌شود. از جزئیاتی که در ویدئو منتشر شده دیده می‌شود تا بیماری‌های متعدد گوارشی بین مردم و سردرگمی آنها. خبری که انگار تنها دفاعیه‌ای در راستای تلاش برای حفظ ثبات در موقعیت فعلی است.
برای پیگیری بیشتر ماجرا و بررسی واقعیتی که حالا تبریزی‌ها بیشتر از هر زمانی آن را احساس می‌کنند، با چند تن از نمایندگان این شهر در مجلس شورای اسلامی تماس می‌گیریم ولی تلاش برای هرگونه گفتگو با ساکنان بهارستان بی‌نتیجه باقی می‌ماند.
در وانفسای مشکلات متعددی که هر روز و هر روز اغلب شهروندان با آنها دست و پنجه نرم کرده و صبوری پیشه می‌کنند؛ از کرونا و چالش‌های بیماری گرفته تا مشکلات اقتصادی و چندین مورد دیگر، شاید تامین امنیت و سلامت حداقلی برای شهروندان آنقدرها مشکل نباشد و بتوان ازآن به عنوان بدیهی‌ترین حقوق شهروندی یاد کرد.
