به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یاز اکو به نقل از اوخو آز این عکاس مشهور نوشت که موزه کلبجر سالیان سال به دلیل دارا بودن مجسمه های باورنکردنی و آثار ساخته شده از سنگ های نیمه قیمتی و طلا مشهور بوده است. در آخرین سرشماری که در سال ۱۹۷۹ صورتگرفته بود ۵۶۰۴ نفر در کلبجر زندگی می کردند که ۹۹.۴ درصد ساکنان آن آذربایجانی، ۰.۱ درصد ارمنی و ۰.۱ درصد هم روس بوده اند.
در ۲ آوریل ۱۹۹۳، نیروهای مسلح ارمنی این شهر را به تصرف خود درآوردند. آنها ۱۰ ساعت به اهالی کلبجر فرصت دادند تا خانه و کاشانه خود را گذاشته و سرزمین اجدادی شان را ترک کنند. بسیاری از ساکنین کلبجر مجبور شدند حتی بدون کفش از ارتفاعات ۳۴۸۰ متری عبور کنند، پای خود را در برف از دست دادند و یا جان خود را از دست دادند.
شهر به خاکستر تبدیل شد و چندین خانه برای زندگی اشغالگران باقی گذاشتند. پس از شکست نیروهای ارمنی در نوامبر ۲۰۲۰ ، آذربایجان ۲۵ روز به آنها فرصت داد تا کلبجر را ترک کنند و آنها توانستند هر آنچه را که متعلق به خودشان نبود را بهمراه شان ببرند.
یونسکو وارد عمل شود
اشغالگران قبل از ترک این اراضی خانه ها را به آتش کشیدند، درختان را قطع کردند، حیوانات را کشتند و به ارمنستان بازگشتند. پس از آزادی کلبجر وارد این شهر شدم، در بین بسیاری از جاذبه های دیدنی های دیگر، به دنبال موزه معروف کلبجر بودم. وقتی دیدم موزه به طور کامل از روی زمین محو شده است، ناراحت و شوکه شدم.
اشغالگران همه مجسمه ها، مصنوعات با ارزش و آثاری که از طلا و با ارزش و قدیمی بود را با خودشان برده بودند. فقط چند مجسمه سنگی باقی مانده بود که احتمالاً به دلیل سنگینی مجسمه نتوانسته بودند با خودشان ببرند. آن آثار ارزشمند موزه اکنون کجا هستند؟ لیستی از همه این آثار و هزاران مورد دیگر که از همه موزه های قره باغ، آثار تاریخی و خانه های غارت شده در بایگانی های شوروی سابق موجود است. من معتقدم که یونسکو کارهایی را در این زمینه انجام خواهد داد.