یاز اکو؛ مجید رضازاد عموزین الدینی – یکی از مهم ترین مناطق تاریخی و باستانی ایران، شهر تبریز است که تا این اواخر از قدمت آن اطلاع دقیقی در دست نبود و لذا سخنان ضد و نقیضی در مورد سابقه تاریخی آن مطرح می‌شد، اما کشف آثاری از دوران باستان در مرکز این شهر [اطراف گؤی‌مسجد] توجه باستان شناسان را به این منطقه از آذربایجان معطوف کرده و این شهر را در رده یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان در آورده است. قبل از این کشفیّات، تاریخ تبریز آن چنان روشن نبود، اما یافته‌های اطراف مسجد کبود، دنیای پر رمز و رازی را در مقابل چشم محقّقان گشوده است. این حفریات که تاکنون در چند مرحله انجام گرفته، منجر به کشف چندین گور باستانی با ابزارهای مختلف در اطراف این مسجد تاریخی شده است.
لازم به ذکر است که در زمستان سال ۱۳۸۳ شمسی آقای مهندس تقی زاده، رئیس وقت میراث فرهنگی آذربایجان شرقی بعد از ادامه حفریات و کشفیات جدید باستان شناسان در این محل، قدمت محوطه باستانی مسجد کبود را ۴۰۰۰ سال (هزاره دوم قبل از میلاد) اعلام کرد (ماهنامه سفر،سال۱۳،اسفند۱۳۸۳،ص۲۷).
شاید بر اساس ادامه این حفریات و کشف قرائن و شواهد دیگر از این محوطه باستانی بوده است که مجریان «طرح نوسازی بافت پیرامون مسجد کبود تبریز» وابسته به شهرداری تبریز، در کتابچه‌ای تحت عنوان «پروژه عتیق»، قدمت این شهر را بر اساس حفریات گؤی‌مسجد تا ۴۵۰۰ سال تخمین زده و به صراحت نوشته‌اند:«با کشفیات اخیر در محوطه مسجد کبود قدمت تبریز تا ۴۵۰۰ سال برآورد می‌شود»(عتیق،همان،۱۳۹۱،ص۶). این در حالی است که باستان شناس معروف ایرانی “دکتر حسن طلایی” از جمله دانشمندانی است که قدمت «هفت هزار سال را برای تاریخ منطقه تبریز» مطرح ساخته است. این استاد گروه باستان شناسی دانشگاه تهران معتقد است:
اگر ما می‌خواهیم برای تبریز بر اساس سفال و یافته‌های باستان شناسی شناسنامه بسازیم، قاعدتا می‌باید خود «یانیق تپه» که در حوزه دشت تبریز قرار دارد و طی چندین فصل، حفاری علمی‌شده و اطلاعات بسیار زیادی در باره سفالگری و معماری بدست داده است، مبنا و اساس قرار گیرد، که در این صورت حداقل در «۵۰۰۰ سال ق.م» [هفت هزار سال ]قرار می‌گیرد ….»( عصرآزادی«منتشره در تبریز»،۳۰اردیبهشت۱۳۸۱،صص۴و۵). با استناد به گفته‌های دکتر حسن طلایی و با توجه به محوطه باستانی «یانیق تپه »که در حوزه دشت تبریز قرار گرفته و توسط «چارلز برنی» مورد حفاری علمی قرار گرفته بایستی اذعان کرد که قدمت تاریخ و تمدن واقعی در منطقه تبریز به حدود «هفت هزار سال» می‌رسد.
