بهگزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از مصاف، هرچند در جهان، مالیات اصلیترین منبع درآمدی دولتها است، اما اتکای دولت به درآمدهای نفتی موجب شده مالیات و به دنبال آن، تعهد و کارایی دولت در ایران چندان جدی گرفته نشود! چراکه وقتی درآمد دولت مستقیما از طرف مردم تامین نشود (مثل فروش نفت)، دولت خود را از مردم مستقل و بینیاز میداند؛ اما وقتی تامین مالی دولت مستقیما در دستان مردم باشد، دولت نیز نسبت به مردم پاسخگوتر و مطیعتر خواهد بود.
طی دهه ۹۰ با اعمال تحریمهای گسترده از سوی آمریکا، دولتها در ایران به سمت درآمدهای مالیاتی متمایل شدهاند. تا آنجاکه در سالهای اخیر سهم مالیات از کل منابع بودجه به ۴۰ درصد (حدود ۳۳۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰) رسیده است. همچنین در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ درآمدهای مالیاتی دولت حدود ۵۲۷ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است.
بررسی عملکرد درآمدهای مالیاتی ۱۱ ماهه ۱۴۰۰ نشان میدهد که از کل درآمد مالیاتی امسال، حدود ۹۴ درصد آن وصول شده است (البته اکنون تمام درآمدهای مالیاتی محقق شده است). نکته قابلتامل اینکه، درحالی رقم مالیات اشخاص حقوقی (همان شرکتها و بنگاههای تولیدی) ۱۷۲ درصد محقق شده که این میزان برای مالیات بر ثروت فقط ۳۶ درصد بوده است! یعنی مالیات تولید و فعالیت اقتصادی، بیشتر از مالیات بر ثروتِ ثروتمندان بوده است! بهعبارت دیگر، فعالان اقتصادی تنبیه و ثروتمندان تشویق شدهاند!
همانطور که در نمودار زیر پیداست، کشورهای منتخب که اکثرا اقتصاد بهتری نسبت به ما دارند بیشتر بر مالیاتستانی از کالاها و خدمات (مصرفکننده) و اشخاص حقیقی تمرکز کردهاند. برعکس ما که بیشترین تمرکزمان بر مالیاتگیری از اشخاص حقوقی (تولیدکننده و فعال اقتصادی) است.