به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از اقتصاد آنلاین، موضوع تحولاتی که در سایه مناقشات اوکراین و روسیه دنیا را در برگرفته زمینه ای را فراهم کرده که برخی از کشورها اتوماتیک وار از بازار روسیه حذف شوند، هر چند که ممکن است کالاهای خود را به صورت غیررسمی و از کشورهای ثالث روانه این بازار کنند و مجبور باشند به جای کشور بزرگی همچون روسیه که یکی از مصرف کنندگان عمده کالا در دنیا است، اقلام خود را از طریق کشورهای ثالث به بازار جذاب وارد کنند.
البته این اولین باری نیست که کشور روسیه به دلیل برخی اختلاف نظرهای سیاسی با کشورهای دنیا مورد تحریم های رسمی و غیررسمی قرار گرفته و صادرات برخی از کالاها به آن ممنوع شده است اما داستان هر چه که باشد بالاخره شرکای راهبردی دیگر این کشور را در مقاطع سخت این چنینی تنها نگذاشته اند هر چند ایران نتواسته گین خود را به موقع از این بازار بردارد.
چند سال پیش بود که روسیه با اختلافاتی که با ترکیه و برخی کشورهای اروپایی داشت واردات محصولات غذایی از این کشورها را ممنوع اعلام کرد و باز هم فرصت بزرگی را در اختیار برخی شرکای راهبردی خود قرار داد تا بلکه بتوانند از این منظر با برخوردهای متناقض آنها جلوگیری کرده و شرایط را به نوعی برای تنبیه شرکای خود فراهم آورد. اما به هر حال ایران نیز که یکی از شرکای راهبردی کشور روسیه طی سنوات گذشته به شمار می رود هیچ گاه نتوانسته از کشور دسته چندم در واردات کالا از سوی روس ها تبدیل به رتبه های اول تا سوم شود چراکه موانع و مشکلات زیادی بر سر راه صادرکنندگان محصولات به این کشور وجود دارد.
در واقع هر چند که روسیه اعلام کرده که مشتاق خرید و حضور کالاهای ایرانی در کشورش است، اما ضوابط و گاهی برخوردها به لحاظ استانداردهایی که باید در تولید محصولات غذایی و کالاهای صادراتی که ایران به این کشور صادر می کند سختگیری به خرج داده می شود که بسیاری از صادرکنندگان قادر به پذیرش ریسک ناشی از صادرات این محصولات به کشور روسیه نیستند.
همین چند وقت پیش بود که روسیه محموله های صادراتی فلفل دلمه ای ایرانی را برگشت زد و اجازه ورود آنها را به کشورش نداد، هر چند که البته بخش عمده ای از اشکال به طرف ایرانی برمی گشت اما به هر حال هیچگاه فکر جدی برای صادرات ایران و بازار پرپتانسیلی که کشور روسیه دارد جدی نشده و نهادهای متولی دستورالعمل ها و مجموعه قوانینی را که این کشور برای ورود کالاها از سراسر دنیا وضع می کند را به موقع در اختیار تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی قرار نمی دهند و همین بی اطلاعی سبب اتلاف منابع بسیاری می شود.
حالا هم در سایه جنگی که میان روسیه و اوکراین شکل گرفته باز هم ایران برنامه جدی و پروپوزال از پیش تعیین شده ای علیرغم تمامی پیش بینی های داخلی و بین المللی که برای وقوع جنگ در روسیه صورت می گرفت ندارد که تمامی تولیدکنندگان و صادرکنندگان در سایه آن بتوانند با یک نقشه راه جامع و دقیق وارد بازار روسیه شده و از آن بهترین بهره برداری را صورت دهند.
روز گذشته بود که رییس اتاق بازرگانی روسیه اعلام کرده که قفسه های فروشگاههای روس قابلیت پذیرش کالاهای ایرانی را دارند و این اعلام آمادگی از سوی دولت روسیه پیشتر هم اعلام شده بود اما به هر حال طرف دیگر ماجرا که تولیدات ایرانی باشند از آمادگی لازم برای حضور در بازار این کشور برخوردار نبودند و اکنون هم اگرچه سایه تهدید جنگ میان روسیه و اوکراین می توانست برای ایران فضایی مطبوع را فراهم آورد اما به نظر نمی رسد که بتوان حرکت قابل دفاعی را از سوی تولیدکنندگان ایرانی تجربه کرد.
آمارهای رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز گواه همین مطلب است که همچنان پتانسیل بالایی برای صادرات کالاهای ایرانی به روسیه وجود دارد که متاسفانه درست مورد استفاده قرار نمی گیرد.
بر این اساس آمارهای گمرک نشان می دهد که در سال ۱۴۰۰ روسیه با خرید یک میلیون و ۱۴۲ هزار تن کالا به ارزش ۵۸۴ میلیون دلار رشد ۸ درصدی وزنی و ۱۵ درصدی ارزشی را تجربه کرده است که در صدر مقاصد صادراتی ایران به اوراسیا قرار گرفته است.
در عین حال این کشور در مقابل واردات ۵۸۰ میلیون دلاری که از ایران در سال ۱۴۰۰ دارد معادل ۹ میلیون و ۱۰۲ هزار تن کالا به ارزش ۴ میلیارد و ۴۰ میلیون دلار توانسته در صدر کشورهای اوراسیا در صادرات به ایران بنشیند.
نکته حائز اهمیت تمای برای ترانزیت از طریق خاک ایران از سوی تجار روسی است که بر اساس گزارش های رسمی، پس از حمله روسیه به اوکراین واردات و صادرات این کشور با مشکلات جدی مواجه شده و ایران می کوشد از این فرصت استفاده کند به نحوی که ایران می تواند به مسیر انتقال کالا از هند به روسیه تبدیل شود.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد آن است که تردد کشتی ها در بندر سنت پترزبورگ در دریای بالتیک که یک سوم واردات و صادرات دریایی روسیه از طریق آن انجام می شود تا ۶۵ درصد هم با کاهش مواجه شده است.
حالا با اتفاقاتی که برای روسیه رخ داده هند به دنبال استفاده از کریدور جنوب- شمال و از مسیر ایران برای حمل بار صادراتی به سمت روسیه است و ایران مسیری ارزان و امن برای روسیه محسوب می شود.
به هرحال فرصتها همچون ابر در گذرند و به نظر می رسد باید برای لحظه لحظه استفاده از آنها برنامه ریزی کرد.
