به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از عصر ایران، از حدود ۳۰ سالگی بدن هر یک از ما به طور طبیعی شروع به از دست دادن توده عضلانی و تراکم استخوانی خود می کند. با فرا رسیدن ۴۰ سالگی نیز مغز در هر بازه ۱۰ ساله حدودا ۵ درصد حجم خود را از دست می دهد. برخی تحقیقات نشان داده اند که حافظه کاری ما یعنی توانایی نگه داری اطلاعات مانند رمز عبور یا نام خیابان، طی سی سالگی به تدریج آماده کاهش می شود. تمام این یافته ها از طریق BrainFacts.org قابل دسترسی هستند.
پژوهشی جدید از دانشگاه ایالتی کلرادو نشان می دهد که ممکن است بتوانیم روند پیری را حداقل در مورد مغز به تاخیر انداخته و از آن دوری کنیم. بر اساس این مطالعه که در مجله نوروایمیج منتشر شده، شرکت کنندگانی که شش ماه پیاده روی سریع و منظم را به پایان رساندند در مقایسه با افرادی که تمرینات کششی و تعادلی را برای مدت زمان مشابه انجام می دادند، آمادگی قلبی عروقی بیشتری داشتند و بهبود در ماده سفید مغز و حافظه را به میزان بالاتری تجربه کردند.
آیا پیاده روی سریع می تواند به پیشگیری از زوال عقل یا از دست دادن حافظه کمک کند؟
هرچند این مطالعه اولین پژوهشی نیست که نشان می دهد فعالیت بدنی زوال شناختی را کاهش می دهد و حتی باعث ایجاد تغییرات مثبت در مغز می شود (که پلاستیسیته یا انعطاف پذیری عصبی نام دارد)، اکثر این مطالعات بر اساس مطالعه مروری که در دسامبر ۲۰۲۰ در مجله پلاستیسیته عصبی منتشر شد، ماده خاکستری را بررسی کرده اند. ماده خاکستری لایه بیرونی مغز را تشکیل می دهد و دارای تراکم بالایی از نورون ها است.
به گزارش وبگاه مدلاین پلاس در تحقیق جدید مورد بحث، محققان روی بخش کمتر مطالعه شده مغز به نام ماده سفید متمرکز شده اند که در بافت های عمیق تر یافت می شود و حاوی رشته های عصبی است که امتداد نورون ها به شمار می روند. هر دو ماده سفید و خاکستری برای عملکرد طبیعی مغز ضروری هستند. برای مثال اگر بخواهیم این دو را به الکتریسیته تعمیم بدهیم، لامپ ماده خاکستری است و تمام سیم کشی های داخلی خانه ماده سفید محسوب می شوند.
به گفته نویسندگان این مطالعه، از آن جایی که مشخص شده ماده سفید هم در فرآیند پیری و هم زوال عقل به تحلیل می رود، تعیین این که آیا چنین فرآیندی را می توان کند و یا حتی معکوس کرد، اهمیت فراوانی خواهد داشت. با توجه به مزایای ثابت شده ورزش هوازی بر عملکردهای شناختی، محققان تصمیم گرفتند به بررسی این موضوع بپردازند که آیا فعالیت بدنی می تواند تغییرات مثبتی در ماده سفید ایجاد کند یا خیر؟
این مطالعه شامل ۲۴۷ شرکت کننده بالاتر از ۶۰ سال بود که ۶۸ درصد آنها را بانوان غیر فعال از نظر فیزیکی تشکیل می دادند. البته گفتنی است که این بزرگسالان همگی سالم بودند و هیچگونه سابقه مشکلات عصبی مانند زوال عقل یا سکته نداشتند. مقادیر اولیه حداقلی حافظه، مهارت های شناختی و آمادگی قلبی تنفسی در ابتدای مطالعه به ثبت رسید و در ادامه با یک اسکن مغزی ویژه برای اندازه گیری سلامت و عملکرد ماده سفید همراه شد.
شرکت کنندگان در گروه هایی مخصوصی قرار گرفتند که سه بار در هفته به مدت شش ماه گرد هم می آمدند. یک گروه برای پیاده روی سریع ۴۰ دقیقه ای، گروهی دیگر منحصر به تمرینات کششی و تعادلی تحت نظارت و گروه سوم که ویژه یادگیری و تمرین رقص های طراحی شده بودند. در پایان مداخله، همه آزمایشات مغزی و تصویربرداری اولیه تکرار شدند.
محققان به این نتیجه رسیدند که اعضای گروه پیاده روی سریع و رقصندگان پس از شش ماه فعالیت منظم، سلامت کلی قلبی عروقی بهتری داشتند. در حالی که هر دو گروه شواهدی مبنی بر تغییرات مثبت در ماده سفید را نشان دادند، این تغییرات میان افراد پیاده رو شایع تر بود. تصاویر MRI نشان داد که بخش های خاصی از مغز بزرگ تر به نظر می رسند و ضایعات بافتی هم کوچک شده اند. لازم به ذکر است که در گروه کنترل کاهش سلامت ماده سفید مشاهده شد.
شاید تعجب کنید اما گروه پیاده روی تنها گروهی بود که در آن تغییرات ماده سفید با حافظه بهتر همراه شده بود. به گفته نویسندگان مطالعه، دقیقا مشخص نیست که چرا گروه رقصندگان همان پیشرفت ها را نداشتند، هرچند ممکن است به این دلیل باشد که آنها تنها آموزش های لازم را دریافت و اجرا می کردند. این در حالی است که ما در پیاده روی با آموزش خاصی سر و کار نداریم و در عین حال اکسیژن بیشتری را از طریق حرکت در فضای آزاد به ریه های خود وارد می کنیم. در مجموع به نظر می آید که ورزش هوازی عامل اصلی تقویت ماده سفید باشد.
“ورزش منظم که ضربان قلب را تندتر می کند برای قلب مفید است و آنچه که برای قلب مفید باشد، قطعا برای مغز نیز مفید خواهد بود”
