به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از تجارت‌نیوز، نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه هفته گذشته برگزار شد. در همین راستا جواد اوجی، وزیر نفت، سرمایه‌گذاری در هفت میدان نفتی و گازی به ارزش ۴٫۵ میلیارد دلار را از دستاوردهای همکاری با روسیه دانست.
همچنین مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ایران، در برنامه ثریا از قراردادی به ارزش حدود ۶٫۵ میلیارد دلار با شرکت گازپروم روسیه خبر داد.
پیش از این نیز اوجی از هدف‌گذاری دولت برای ایجاد تفاهم‌نامه‌ای میان شرکت ملی نفت ایران و گازپروم تا سقف ۴۰ میلیارد دلار در سال سخن به میان آورد. حال با توجه به قراردادهای مذکور می‌توان اجرای این پروژه را متصور شد؟
این سوال از آن جهت مطرح می‌شود که هر آنچه تحت عنوان تفاهنامه باشد تا به مرحله قرارداد نرسد اجرای آن برای طرفین الزام‌‌آور نیست. به‌ویژه آنکه روسیه سابقه چندان درخشانی در پایبندی به معاهدات خود ندارد.
فهرست
قراردادهای نیمه‌تمام ایران و روسیه
هادی تیزهوش‌تابان، رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه، درباره جزئیات سرمایه‌گذاری ۴٫۵ میلیارد دلاری میان دو کشور گفت: قراردادهای زیادی میان دو کشور منعقد می‌شود که در اکثر مواقع نیمه‌تمام رها شده است؛ بنابراین نباید روی آن حساب ویژه‌ای باز کرد.
حال با فرض اجرایی شدن قراردادها، همچنان ابهاماتی در محورهای این تفاهمنامه وجود دارد که به بررسی بییشتری احتیاج دارد.
محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت، درباره برخی محورهای تفاهمنامه به فارس گفت: این تفاهمنامه با محوریت سرمایه‌گذاری در توسعه میادین نفتی و گازی، سرمایه‌گذاری جهت تکمیل پروژه نیمه‌تمام ایران-ال.ان.جی، سوآپ گاز و فرآورده نفتی و انتقال فناوری و تکنولوژی مربوط به نفت و گاز میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم ایجاد شد.
بازاریابی برای روسیه
از آنجایی که یکی از محورهای تفاهمنامه ایران و روسیه سوآپ گاز و فرآورده نفتی است، به نظر می‌رسد ایران نقش یک واسطه‌گر را دارد. بر اساس تحلیل کارشناسان کشور نسبت به واردات نفت و گاز روسیه با تخفیف‌های قابل توجه اقدام می‌کند. سپس با قیمتی بالاتر آن را به دیگر کشورها می‌فروشد.
مرتضی بهروزی‌فرد، کارشناس حوزه نفت، درباره تفاهنامه ایران و روسیه گفت: ایران خود دچار تحریم‌های ثانویه است و فروش محصولات نفتی را از طرق مختلف و غیرقابل شناسایی دنبال می‌کند. پس اینکه چطور قرار است بازاریاب نفت روسیه شود جای سوال دارد؟!
او ادامه داد: همچنین کشورهایی مانند چین که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی به حساب می‌آیند قاعدتا ترجیح می‌دهند معاملات خود را از طریق روسیه که ریسک معاملاتی کمتری دارد پیگیری کنند. بنابراین اینکه ایران چطور قرار است از این بخش از تفاهمنامه منتفع شود جای ابهام دارد.
روسیه بدون تکنولوژی
بهروزی‌فرد همچنین درباره سرمایه‌گذاری روسیه در پروژه‌های نیمه‌تمام ال.ان.جی ایران توضیح داد: روسیه در صنایع بالادستی هم تکنولوژی خاصی ندارد؛ چه بسا در حوزه ال.ان.جی که تمام واحدهای در دست بهره‌برداری آن غربی است. این کشور حتی پلنت ال.ان.جی ندارد، با این حساب چطور می‌خواهد حامی ایران در سرمایه‌گذاری در این بخش باشد؟
ضمن آن که به عقیده این کارشناس انرژی اگر تحریم‌های غرب و اروپا علیه روسیه سخت‌گیرانه‌تر پیگیری شود این کشور در نگه‌داشت ظرفیت فعلی انرژی خود دچار مشکل می‌شود. بنابراین دولت ایران باید چنین ابعادی را در تفاهمنامه‌های خود با این کشور در نظر داشته باشد.
تفاهمنامه پرابهام ایران و روسیه
بر اساس این گزارش محورهای اصلی که در تفاهمنامه میان ایران و روسیه ذکر شد با ابهامات متعددی روبه‌روست نیاز به پاسخگویی متولیان امر دارد. ضمن آنکه اصلی‌ترین موضوع در این زمینه دنبال کردن منافع کشورهایی است که در عرصه بین‌المللی همواره در مسیر منافع خود حرکت می‌کنند. ایران و روسیه نیز از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انرژی و به نوعی رقیب یکدیگر در این راستا به حساب می‌آیند.
حال آنکه روسیه چطور حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران می‌شود جای بحث دارد. ضمن آنکه خود در برخی حوزه‌ها مانند ال.ان.جی تکنولوژی‌های اولیه را ندارد.
همچنین پاتک‌های روسیه در عرصه سیاسی نسبت به ایران قابل انکار نیست. مصداق بارز آن قطعنامه‌هایی است که قبل از برجام علیه ایران اعمال شد و این کشور به‌رغم حق وتو اقدامی به سود ایران انجام نداد.
