به گزارش پایگاه خبری یازاکو به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان، علی اصغر جعفرزاده در همایش روز جهانی خاک در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با بیان اینکه اهمیت آب و خاک چنان است که در آیات قرآنی به آن ها اشاره شده است، گفت: خلقت انسان از خاک بوده و در ۱۲ آیه قرآن واژه «طین» (گل)، در ۲۰ مورد کلمه «تراب» (خاک) و بیش از ۴۶ بار واژه «ارض» مطرح شده است و این نشانگر اهمیت خیلی زیاد خاک است.
وی با تاکید بر اینکه حفظ خاک وظیفه همه است، افزود: کشور ما در نوار بیابانی قرار گرفته و میانگین بارش سالانه حدود ۲۵۰ میلی متر است و میانگین بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه وضعیت وخیم تری دارد.
وی با بیان اینکه حدود ۸۵ درصد از کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد، اظهار کرد: از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۴۰۱ با کاهش سطح اکولوژیک دریاچه ارومیه، وضعیت خاک و اراضی کشاورزی این حوضه حالت نامناسبی به خود گرفته است.
استاد گروه خاک شناسی دانشگاه تبریز با اشاره به اینکه عواملی مختلفی در تخریب خاک دخیل هستند، گفت: املاح، شیب زیاد، آلودگی، بیابان زایی و فرسایش خاک از عوامل مهم نابودی خاک به شمار می روند.
جعفرزاده، ادامه داد: از وسعت حدود ۱۶۵ میلیون هکتاری کشور، ۸۹.۱ میلیون هکتار فاقد خاک است و تنها ۷۵.۹ میلیون هکتار خاک دارد که از این میزان نیز ۱۸.۵ میلیون هکتار اراضی کشاورزی قابل کشت است.
وی با اشاره به اینکه براساس آمار سازمان خواربار جهانی، ایران ۳۶ سال از میانگین دنیا در تخریب و از بین بردن خاک جلوتر است، یادآور شد: میانگین سرانه اراضی قابل کشت در ایران بین ۲ دهم تا ۱۵ صدم هکتار برای هر نفر است که با افزیش جمعیت و کاهش روزمره اراضی کشاورزی قابل کشت، این میزان در سال ۱۴۰۴ به ۱۴ صدم هکتار خواهد رسید.
قلمرو بیابانها در ایران رو به افزایش است
استاد گروه خاک شناسی دانشگاه تبریز گفت: قلمرو بیابان ها در ایران رو به افزایش است و در تقسیم بندی اکوسیستمی، ۴۳.۷ میلیون هکتار اکوسیستم بیابانی در کشور وجود دارد و بیابان زایی در کشور ما بیش از ۲ برابر میانگین جهانی روی می دهد.
جعفرزاده، با اشاره به مشکل فرسایش خاک و فرونشست زمین در کشور، افزود: بیش از ۲۰ میلیون هکتار از اراضی کشور در ۲۲ استان تحت فرسایش است و طی ۴۹ سال اخیر در هر دهه ۶۵ میلی متر از اراضی کشور به سمت بیابانی شدن پیش رفته است.
وی با بیان اینکه استفاده بیش از حد از سموم و کودهای شیمیایی، آنتی بیوتیک ها، هورمون ها و فاضلاب و پساب های کارخانه ها از عوامل نابودی خاک به شمار می رود، یادآور شد: ۴۸ هزار تن در روز پسماند عادی، ۱۷۰ میلیون تن در سال پسماند کشاورزی، هشت هزار تن در روز پسماند صنعتی و ۴۰۰ تن در روز پسماند عفونی تولید می شود.
جعفرزاده، تغییر کاربری اراضی کشاورزی را از دیگر عوامل نابودی خاک دانست و ادامه داد: در ایران سالانه ۱۰ هزار هکتار از اراضی حاصلخیز کشاورزی نزدیک شهرها و روستاهای بزرگ به دلیل تغییر کاربری از بین می رود.
