- یاز اکو؛ علیرضا فرساد – مهندس سعید اشتری یکی از فعالان حوزه‌ی تولید و توزیع زعفران در استان آذربایجان‌شرقی است. وی بیش از یک دهه است که در امر تولید و فروش نهاده‌های این طلای سرخ فعالیت مستمر دارد. یاز اکو در راستای معرفی ظرفیت‌های کشاورزی و کشاورزان نام‌آشنای این دیار به گفتگو با وی دست زده است.
- از چه زمانی آذربایجان‌شرقی با این محصول آشنا شده و خاستگاه آن در این استان کدام شهرستان‌ها است؟
کشاورزان آذربایجان‌شرقی از سال‌ها پیش توسط کسانی که از استان‌های شرقی کشور به دیارمان آمده‌اند، با این محصول آشنا شده و در تراکم‌های کم مانند باغچه‌ها و مزارع محدود و حتی به صورت گلدانی اقدام به کشت آن کرده‌اند ولی به طور وسیع از حدود بیست سال پیش در شهرستان‌های مرند و آذرشهر و روستاهای اطراف آنها کاشت، داشت و برداشت حرفه‌ای آن آغاز شده است.
- هم اکنون سطح زیر کشت رسمی و غیررسمی در استان چقدر است و شهرستان‌های پیشرو در این زمینه کدام هستند؟
به گفته‌ی معاونت بهبود تولیدات گیاهی در سال ۱۳۹۹ سطح زیر کشت رسمی حدود ۳۵۰ هکتار بود. شهرستان‌های پیشرو در این زمینه نیز مرند، آذرشهر و شبستر می‌باشند.
- از مشکلات کاشت، داشت و برداشت زعفران در استان بگویید.
از مشکلات عمده‌ی آن می‌توان به بالا بودن قیمت پیاز زعفران درجه یک برای کشت در مقایسه با استان‌های شرقی کشور و همچنین نبودن ابزار و ماشین‌آلات تخصصی کاشت پیاز زعفران نام برد. آب و هوای مناسب در زمان برداشت محصول نیز از مشکلات استان ما است. هنگام برداشت محصول، نبود دستگاه‌های جداکننده‌ی کلاله و به طور کلی ماشینی نبودن فرایند برداشت از مشکلات این بخش است. همچنین کارشناسی‌های ضعیف و گاهی بی‌تجربگی بالای کارشناسان نیز در این مورد باعث کاهش عملکرد محصول می‌شود.
- مزایای کاشت زعفران در آذربایجان‌شرقی چیست؟
نزدیکی به کشورهای اروپایی و کشورهای همسایه که از پتانسیل بالای استفاده از این محصول برخوردارند یکی از مزایا و منافع تولید این محصول است. نزدیکی به مراکز صنعتی، بسته‌بندی و شهرک‌های صنعتی از لحاظ غذایی نیز از نکات مثبت این محصول است. همچنین استفاده از زمین‌های بایر و به زیر کشت رفتن آنها، کمک به اقتصاد خانواده‌های روستایی را منجر شده که خود نقطه‌ی مهمی در این امر است.
- میزان حمایت و شکل‌های حمایتی نهادهای دولتی در این راستا چگونه است؟
میزان حمایت و شکل‌های حمایتی نهادهای دولتی قبلا به صورت ارائه‌ی پیاز زعفران به کشاورزان و علاقه‌مندان مایل به تغییر الگوی کشت بود. ولی متاسفانه در حال حاضر اطلاعات و فعالیت‌های چندانی دیگر در این خصوص ارائه نمی‌شود.
- هم اکنون برای کاشت این محصول به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع، کشاورزان چه هزینه‌هایی متقبل می‌شوند؟
برای کاشت پایلوت هزار متری، باید علاقه‌مندان به موارد مهمی دقت کنند. هزینه‌های تهیه‌ی زمین، خاک‌ورزی، تهیه‌ی پیاز زعفران، هزینه‌ی کاشت و آبیاری اولیه و ثانویه و همچنین مبارزه با علف هرز و سله‌شکنی و کوددهی و برداشت محصول و بسته‌بندی، همه و همه باید مد نظر قرار گیرد. البته با توجه به اختلاف هزینه‌ها در شهرستان‌ها این رقم متفاوت است.
- بازار فروش زعفران در آذربایجان چگونه است و پیش‌بینی شما از آینده‌ی این محصول چیست؟
بازار فروش زعفران در استان بیشتر به صورت خرده‌فروشی و سنتی در مزارع کوچک و عمدتا وارداتی از استان‌های شرقی است. در صورت رفع مشکلات ناشی از صادرات، پیدا کردن بازارهای جدید برون مرزی و ارائه‌ی محصول با بسته‌بندی‌های روز می‌توان آینده‌ی روشنی را برای این محصول متصور شد.
- پیشنهاد شما برای کشاورزان و علاقه‌مندان به این محصول چیست؟
بهترین پیشنهاد قبل از ورود به هر عرصه، مطالعه و تحقیق فراوان، همکاری و مشورت با کارشناسان و کاشت در یک محدوده‌ی کوچک جهت آزمایش و شناسایی موانع و مشکلات است.
