یاز اکو؛ افخم ابراهیمی – وبینار ارزیابی موافقان و مخالفان طرح صیانت به همت پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار شد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری یازاکو، عباس عبدی پژوهشگر اجتماعی در این وبینار با بیان اینکه هیچ‌کدام از مخالفان طرح صیانت با مبنای اصلی آن که استقلال و امنیت کشور است مخالف نیستند، گفت: آنچه مهم است پاسخگویی به این سوال خواهد بود که چرا مردم علی‌رغم وجود شبکه‌های داخلی و رسانه ملی به دنبال پیگیری اخبار و اطلاعات شبکه‌های خارجی و فضای مجازی هستند. مگر مردم ما دیوانه هستند که اطلاعاتشان را به خارجی‌ها بدهند باید ببینیم مشکل کار کجاست؟
وی با انتقاد از رویکرد متناقض نمایندگان مجلس در خصوص وجود طرحی موسوم به صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی گفت: چطور قبل از انتخابات می‌گفتند ما چنین برنامه‌ای نداریم.؟! چگونه این طرح آماده شده بود که وجود آن را تکذیب می‌کردند و بلافاصله پس از انتخابات رونمایی شد؟
وی افزود: مسئله‌ی اصلی بی‌اعتمادی مفرطی است که مردم نسبت به مسئولین در بحث فضای مجازی و البته گفته‌های ضد و نقیض دارند.
چرا نمی‌گذارید تا مردم به طور شفاف در جریان کلیات و جزئیات این طرح مهم باشند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر اقتصاد اطلاعاتی، به رکن بسیار مهمی در اقتصاد جهانی تبدیل شده است و هیچ کس منکر آن نیست گفت: اقتصاد در دنیای امروز به چهار بخش کشاورزی، خدمات، صنعت و اطلاعات در اقتصاد تقسیم شده است.کسانی که حرف از اشتغالزایی و حمایت از کسب و کارها می‌زنند باکشان نیست که با کاهش سرعت اینترنت کسب و کار مردم را کمتر می‌کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه تنها باور و دیدگاه عمومی نسبت به این طرح در کنار تناقض‌ها در اجرای طرح‌های مشابه به انحصار درآوردن رسانه است.
وی با انتقاد از انتقال طرح به کمیسیون اصل ۸۵ مجلس گفت: چرا نمی‌گذارید تا مردم به طور شفاف در جریان کلیات و جزئیات این طرح مهم باشند.
وی تاکید کرد: هیچ‌کس از اینکه فضای مجازی تحت حاکمیت قانون نباشد خوشحال نیست و قطعاً همه متضرر می‌شوند، تنها سوال اینجاست که کسانی که صرفاً با اتکا به مسائل سیاسی تلگرام را فیلتر کردند و موجب شدند تا دسترسی به فیلترشکن‌ها جوانان و خانواده‌ها را در معرض آسیب‌های جدی‌تری قرار دهند موفق عمل کردند؟
پیام‌رسان‌های داخلی صرفاً برای رانت و منافع شخصی بودند
این پژوهشگر اجتماعی گفت: از همان ابتدا مخالف ایجاد پیام‌رسان‌های داخلی بودیم که صرفاً با اتکا به رانت به دنبال منافع شخصی هستند و پیشنهاد هم کردیم که بر اساس کیفیت فعالیت‌ها ارزیابی و تشویق شوند این مهم موجب می‌شد تا افزایش رضایتمندی مردم در این رقابت باعث شود تا پیام‌رسان‌های داخلی در بین مردم جایگاه مناسبی یابند. بی‌شک بومی‌سازی اگر با رقابت پیش نرود موفق نخواهد بود.
عباس عبدی تاکید کرد: برخلاف آنچه مطرح می‌شود بی‌اعتمادی مردم نسبت به این طرح برساخته‌ی رسانه نیست، بلکه ناشی از وجود سیاست در این مسئله است. مشکل ما روی اعتماد است و سوابق کسانی که از این طرح دفاع می‌کنند و حاضرند به هر قیمتی آن را اجرایی کنند.
اگر نگرش انحصار رسانه شکسته شود شبکه‌های مجازی به حاشیه می‌روند
این روزنامه‌نگار اظهار داشت: نگاه سیستم به رسانه منشاء مشکل است و لازم است بازنگری نسبت به نقش رسانه در جامعه داشته باشیم، اگر نگرش انحصار رسانه شکسته شود شبکه‌های مجازی به حاشیه می‌روند چون رادیو و تلویزیون و مطبوعات جانشین آن می‌شوند.
وی تصریح کرد: در ساختار انحصار رسانه هر نوع اقدام برای محدود کردن فضای مجازی نتیجه‌ای جز تشدید بحران نخواهد داشت.
وی ادامه داد: مشکلات موجود در فضای مجازی کشور نتیجه فقدان فضای آزاد رسانه‌ای است. مطبوعات در کشور اخته شدند و خطوط فراوان قرمز در فضای رسانه موجب شده تا فضای مجازی تنها بازتاب‌دهنده‌ی اخبار باشد و مردم به سمت شبکه‌های اجتماعی سوق یابند.
عباس عبدی گفت: معتقدم در حوزه‌ی سیاست، فضای مجازی مکمل فضای واقعی است نه جانشین آن.
وی افزود: متاسفانه هیچ کس در فضای رسانه‌ای رادیو و تلویزیون یا مطبوعات پاسخگوی سوالات مردم نیست و تمام سوالات مطرح از سوی افکار عمومی بی‌پاسخ می‌ماند.
بدترین قسمت وزارتخانه‌ها روابط‌عمومی‌ها و عدم پاسخگویی آنهاست
وی ادامه داد: آخرین فردی که برای دولت انتخاب می‌شود سخنگوست، بدترین قسمت وزارتخانه‌ها روابط‌عمومی‌ها و عدم پاسخگویی آنهاست، انواع و اقسام خبرهای دروغ و متضاد موجب شده بصیرت اجتماعی از بین برود. اگر فضای رسانه را آزاد بگذاریم مردم برای کسب خبر به سمت تلگرام و امثال آن نمی‌روند.
وی تاکید کرد: اگر فضای اطلاع‌رسانی در کشور آزاد و شکاف رسانه‌ای برداشته شود و اعتمادسازی بیشتری صورت گیرد به طور حتم فرایند این طرح خوب خواهد بود.
ورود مجلس به مسئله‌ی فضای مجازی اتفاق مبارکی است
صادق نصرالهی استادیار دانشگاه امام صادق نیز دراین وبینار ضمن ابراز خرسندی از ورود مجلس به طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی گفت: هرچند ورود مجلس به حوزه‌ی فضای مجازی دیرهنگام است و ۱۲ سال از آخرین مصوبه‌ی مجلس شورای اسلامی در خصوص فضای مجازی و اینترنت می‌گذرد با این حال اتفاق مبارکی است.
وی افزود: در ۱۲ سال گذشته سرعت باورنکردنی رشد و تکنولوژی در حوزه‌ی ارتباطات و فناوری اطلاعات را شاهد بودیم و در حال حاضر اصلی‌ترین زیست‌بوم پلتفرم‌هایی است که مردم در آن زیست مجازی دارند، پیام‌رسان‌های اجتماعی است و ورود مجلس به عنوان عصاره‌ی ملت، به طور حتم ضمانت اجرایی و منشاء اثر بودن این طرح را نسبت به سیاست‌گذاری‌ها سبب می‌شود و همین امر باعث شده تا حجم واکنش‌ها در بین صاحب‌نظران و مردم افزایش یابد.
وی با بیان اینکه هم اکنون کلان‌داده‌های ما در بستر فضای مجازی در اختیار کسانی غیر از ماست گفت: بی‌شک کلان‌داده‌ها از ارزشمندترین سرمایه‌های ملی یک کشور محسوب می‌شوند و در عصر انقلاب اطلاعات این داده‌های بسیار ارزشمند و فرصت‌آفرین هستند که ما عملاً از دست دادیم.
وی گفت: امروز ۷۰ درصد پهنای باند کشور ما محدود به دو بستر واتساپ و اینستاگرام شده است اگر همین کلان‌داده‌ها در سامانه‌های داخلی ما شکل می‌گرفت یک ظرفیت عظیم اشتغالزایی، فرهنگ‌سازی و تحلیل‌های اجتماعی که می‌توانست در این داده‌ها بارگذاری شود به ما قدرت پیش‌بینی می‌داد، چیزی که ما همه‌ی آن را در اختیار دیگری قرار دادیم.
واگذاری کلان‌داده‌ها مهمترین بحران کشور
وی تاکید کرد: اگر گفتمان استقلال و آزادی برای ما مهم است باید شکل‌گیری و واگذاری کلان‌داده‌ها در خارج از این کشور به عنوان مهمترین بحران برای ما تلقی شود و مهمترین تلاش ما انتقال این کلان‌داده‌ها به مجاری داخلی باشد.
وی تصریح کرد :لازم است دقت کنیم این طرح صرفا به شبکه‌های اجتماعی و محدودسازی آنها محدود نمی‌شود و ابعاد مختلفی دارد و آنچه در حوزه‌ی بازنمایی رسانه‌ای در این طرح روی داد، اتفاق خوبی نبود و این طرح را به حاشیه برد و مهجور قرار داد.
وی افزود: اینکه می‌گویند شبکه‌های مجازی غیرمجاز مسدود می‌شود درست نیست و بسته به شرایط پس از گذشت یکسال از شروع طرح، تصمیم‌گیری برای بسته شدن آنها زمان خواهد بود.
صادق نصراللهی استعمار مجازی و وابستگی مجازی را دو مصداقی دانست که موجب می‌شود تا طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی اهمیتی دوچندان یابد.
وی شکست پروژه هات‌تگرام و تلگرام طلایی را پس از بحث فیلتر تلگرام نتیجه‌ی سیاست استعماری دانست که سعی در وابسته‌سازی مجازی دارد.
وی افزود: سامانه‌ی ذره‌بین که قرار بود موتور جستجوی همراه اول شود درست در زمانی که بنا بود معرفی و اجرایی شود عملاً دچار همان سرنوشت شد و به بهانه سپر ایمنی گوگل از گوگل پلی حذف شد.
این پژوهشگر اجتماعی کیفیت حضور مردم در تلگرام را برنامه‌ریزی شده دانست و افزود: حضور مردم در پلتفرم‌های واتساپ و تلگرام یک پروژه‌ی برنامه‌ریزی شده از طرف نظام در دولت قبل بوده است. چرا که در آن زمان اجماع حاکمیتی براین نظر بود. معتقدم اگر در آن مقطع که به واسطه‌ی مسائل سیاسی تلگرام فیلتر شد به جای چند دستگی که بدنبال رفع فیلتر یا انتخاب یک جایگزین دیگر بودند کل حاکمیت بر روی یک پروژه‌ی بومی اجماع می‌کرد امروز ما هم پلتفرم بومی مختص خود داشتیم.
بی‌اعتماد کردن مردم امری رسانه‌ای است
وی گفت: مقوله‌ی اعتماد یا بی‌اعتمادی در کشور به یک امر رسانه‌ای تبدیل شده است ما بازنمای منفی داریم و مردم را بی‌اعتماد می‌کنیم.
صادق نصراللهی با بیان اینکه قصه، قصه‌ی سیاست‌زدگی است و اینکه پلتفرمی که بناست جایگزین شود دست چه‌کسی باشد، گفت: متاسفانه بخش بحث‌انگیز این است که در میان سیاست‌زدگی، استقلال کشور، اصل استقرار کلان‌داده‌ها در خارج از کشور و استعمار مجازی که امروز دامن‌گیر کشور شده و وابستگی که ما در ساحت فضای مجازی داریم را زیر سوال می‌بریم.
وی تاکید کرد: در بحث تلگرام هم ما کنترل نظارت داشتیم، خواهشم این است که آدرس غلط به مردم ندهید، من معتقدم شکست شبکه‌های اجتماعی بومی به خاطر اختلافاتی بود که پس از سال۹۷ در کشور ما بروز و نمود پیدا کرد و اگر نه ما چندین نمونه موفق در بحث بومی‌سازی همچون حمل و نقل و رسانه‌های تصویری داشته‌ایم.
وی در خصوص بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی در کمیسیون اصل ۸۵ گفت: معتقدم این کمیسیون مزیت‌هایی هم دارد، تدوین و تصویب قوانین در مجلس بسیار پر اطاله و تغییر آن هم دشوار است. طرحی با این حجم و اهمیت قبل از دائمی شدن در یک بازه سه الی پنج ساله به شکل آزمایشی اجرا شود تا اگر نیاز به چکش‌کاری است در مقام اجرا خود را نشان دهد و براین اساس نسخه‌ی ارتقا یافته و ویرایش شده آن عملاً در مجلس به تصویب نهایی برسد این یک فرصت و یک نگاه خوب است.
وی افزود: رئیس مجلس همین چند روز پوشش خواستار پخش زنده جلسات این کمیسیون برای شفاف‌سازی کلیت کار در نظر افکار عمومی شدند.
این پژوهشگر اجتماعی شبکه‌های اجتماعی را نه یک رسانه صرف بلکه زیست بوم جامع توصیف کرد و افزود: قیاس این طرح با طرح ناموفقی همچون منع استفاده از ماهواره قیاس نا‌بجایی است.
