یاز اکو؛ وحید بابائی – در تاریخ ۱۳ مرداد ۹۹، در صفحهی هفتگ ۳۶۲۴مین شمارهی روزنامهی سرخاب و با عنوان «زشتِ زیبا» در گفتگویی با کارشناسان هنریای که با سازمان زیباسازی شهر سابقهی همکاری داشتند، گفتگوی نسبتاً مفصلی انجام گردید و به مقولهی زیباسازی شهر تبریز پرداخت شد. البته مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری تبریز در آن زمان پاسخگوی سوالاتمان نشد و مواردی که میتوانست از جانب این مقام مسئول طرح شود، انجام نگردید و این موضوع هم مثل بسیاری از موضوعات دیگری که توسط رسانه و مطبوعات این شهر میتوانست به نتیجهی بهتر یا دستِکم روشنی برسد، با بیاعتمادی مسئول مربوطه و البته جایگاه سست و بدون اهمیت رسانه در این شهر، بهجایی نرسید.
با این اضافهگویی خواستم در همین ابتدا گفته باشم طبق آنچه که در منبع مذکور ثبت شده، فعالیت این سازمان که مسئولیت زیباسازی شهر را بر عهده دارد، بهلحاظ فنی و از طرف کارشناسان امر که مشاورانی هستند که نظراتشان در اجراها اعمال نمیشود، شدیداً مورد نقد است. نقدی که بعید است پاسخی فنی برای آن وجود داشته باشد یا اصلاً نیازی به پاسخگویی از طرف کسی که مورد پرسش قرار گرفته وجود داشته باشد. این سرزمین پر است از پرسشهایی که بیپاسخ ماندهاند و همهی راهها برای مطالبهی آن پرسشها بسته شدهاند.
در روزهای پایانی سال و مثل سالهای اخیر، در کنار لیف حمام و جورابی که به تن درختان پیادهراه تربیت پوشیده شد، تعدادی اِلِمان هم برای زیباسازی شهر در جایجای تبریز جایگذاری شد که یکی از آنها، (المان «پیانو» در فلکهی دانشگاه تبریز) بهشدت خبرساز شد. در ابتدا صفحات شخصی و بعدتر نامهای منتسب به بنیاد شهید استان که حاکی از اعتراض به وجود این ساز در آن محل بهدلیل نامگذاری این میدان به نام جانبازان در سالهای بعد از جنگ بود. در نهایت هم خواستهشان انجام شد و اِلِمان پیانو، شبانه از محل نصبش برچیده شد و بعدتر بهجای دیگری انتقال یافت تا دیده نشود و حواس کسی را هم پرت نکند.
هرچند از قول محمدباقر خوشنواز شهردار منطقه ۲ در مورد دلیل این جابجایی نه به اعمال فشار که به موارد فنی اشاره شد: «پس از جانمایی پیانو مشخص شد که محل انتخاب شده برای آن بهلحاظ اینکه آنجا یک میدان پرتردد است و المان نیز دقیقاً در مجاورت خط عابر پیاده واقع شده، مناسب نبود. علاوه بر این، خواه یا ناخواه توجه رانندگان به المان نیز جلب شده و امکان ایجاد خطر برای عابران پیاده وجود داشت.»، اما این گفتگو بعدتر تکذیب شد و رسانههای محلی هم اعمال فشار به شهرداری را دلیل این جابجایی عنوان کردند.
سید قاسم ناظمی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، با یادداشتی در فضای مجازی، در خصوص حواشی پیرامون این المان شهری از حقوق شهرداری دفاع کرد و نوشت: «نصب و برچیدن المانهای شهری جزو اختیارات شهرداریها است.» او با انتقاد از اعمالنظر برخی در کار مدیران نوشته است: «کاش برای همیشه مدیران جرأت کنند و کسانی را که در کار آنها اعمال نظر میکنند را به مردم معرفی نمایند.»
در نهایت هم عباس پورحسن، مدیر کل بنیاد شهید استان اعتراض جانبازان را دلیل نامهنگاری به شهردار عنوان کرد و گفت: «حرف ما اینست که چه استدلال و فرآیندی پشت جانمایی المان پیانو در میدان جانبازان وجود دارد؟» ولی همین مدیر عنوان نکرد چه استدلال و فرایندی پشت نامگذاری این میدان به جانبازان وجود داشته است؟ آیا صرف وجود ادارهی جانبازان در دو خیابان بالاتر میتواند دلیل مناسبی برای این نامگذاری باشد؟ اگر چنین است که دانشگاه قدیم تبریز در همین خیابان وجود داشته و دارد و مردم -که شما هم جزئی از آنها هستید- این میدان را بهاین نام میشناسند. چرا نگران نیستید با این نامگذاری دوگانگی بین دانشگاهیان و ایثارگران ایجاد شود؟ اگر دلیلتان دمِ انتخابات نگرانی از عدم تناسبهاست، میتوانستید پیشنهاد دهید خیابان گلکار به نام عزیز جانبازان مزین گردد.
بهدلایل فنی یا فرافنی، داستان پیانو در فلکهی دانشگاه تبریز با لحاظ دستپاچگی شهرداری و تسلیم محض در مقابل حواشی ایجاد شده، به تاریخ پیوست. حساسیت به یک اتفاق در شهر -اگر صرفاً با نیت بهبود و ساماندهی به اوضاع شهر باشد- از طرف یک مسئول یا یک فرد، بهنظر رویداد جالبتوجهیست، اما ایکاش همین اهالی دلسوز، به مسائل بهمراتب کاربردیتری که مردم در جایجای این شهر با آنها دستبهگریبان هستند هم حساسیت بهخرج دهند و شهردار محترم هم بههمان سرعت واکنش نشان دهد. مواردی که ۱۰ فروردین سال جدید، خودِ علیرضا فوزی مدیر سامانهی ۱۳۷ لابهلای صحبتهایش به آنها اشاره کرده است. او گفته: «سیستم خدمات شهری، سد معبر خودرویی، لکهگیری، جمعآوری زباله، کیست، پاکسازی خیابان و پیادهرو، تخلیهی باکس، سد معبر دستفروش و سایر موارد خدماتی به ترتیب بیشترین تماس را بهخود اختصاص داده است.» قطعاً پشت این تماسها تعدادی از جانبازان عزیز هم بودهاند. جانبازانی که جزئی از مردم بوده و هستند.