یاز اکو، افخم ابراهیمی _ تبریز تاریخ ساز و شهر اولینها که همواره در تمام سطوح تاریخ و رویدادهای مهم این خاک اثربخش بوده این روزها بستر بی مهری و کج سلیقگی های در نگاه به هویت تاریخی است.
گویا قصه همت مردم و فرصت سوزی مسئولین همچنان به کلیشه ای از نگاه بی تفاوت به تاریخ و هویت و نقش موثر آن در فضای اجتماعی و اقتصادی این روزهای شهر تبدیل شده است.
پس از سرنوشت و مشقت های مجموعه داران موزه عکاسی، موزه مشاغل و … در رسیدن به ساحل آرامش و به نمایش گذاشتن نتیجه سالها تلاش شان به عنوان سندی روشن از تاریخ و هویت این شهر، اینک خبرمی رسد مجموعه بزرگ و ارزشمند چاپ و نشر هم که به همت رشید کفیلی و خانواده اش جمع اوری شده نیز همچنان پس از گذشت ۷ سال از وعده ها، در گیر و دار بروکراسی اداری گرفتار چرخه باطل شده است.
فهرست
مجموعه داری در تبریز مشق عشق است
رشید کفیلی کارشناس و مجموعه دار چاپ ونشر معتقد است مجموعه داری در شهری که تاریخش را ساده می انگارد وبی تفاوت از کنار داشته های تاریخی اش می گذرد ،صرفا عشق می خواهد تا دراین مسیر بمانی و به جای طلبکار بودن از دیگران ،باابراز خرسندی از مسیری که انتخاب کرده ای بگویی ماحصل سالها تلاش و هزینه کردم مبارک شهر و شهروندان فهمیم اش باشد.
۳۰ سال تلاش برای جمع آوری اشیای مرتبط با تاریخ چاپ تبریز
فعالیت پدر در مسیر چاپ ونشر وی را شیفته دستگاه های چاپ می کند.و این آغاز راه بلندی است که حالا وی را به مجموعه داری بانزدیک به پنج هزار قطعه مرتبط با ادوات و اسناد تاریخ بلند تبریز در حوزه چاپ تبدیل کرده است.
وی ضمن تصریح اهمیت موضوع چاپ در ایران وشهر اولین ها تبریز گفت: نقش صنعت چاپ بر اجتماعات انسانی غیر قابل انکار است، صنعت چاپ موجب ایجاد و رونق چاپ روزنامه در ایران شد و روزنامه‌نگاری مطالبه‌گری را در جامعه ایران سبب شد.
رشید کفیلی، مهمترین هدف خود از گردآوری ادوات چاپ و نشر را جلوگیری از نابودی هویت و شناسنامه این کهن‌شهر تاریخی ذکر کرد و اظهار داشت: صنعت چاپ شناسنامه تبریز است، چرا که صنعت چاپ و نشر ایران اولین بار از تبریز آغاز شد و هر کجا نام چاپ می‌آید پشتوانه آن تبریز است.
وی در خصوص نحوه جمع آوری اشیا مجموعه اش می گوید: خرید هر قطعه از مجموعه حکایت و داستانی دارد برای مثال دستگاهی دارم که برای خریدنش ۵سال التماس کرده ام. دستگاههای بوده که هزار زحمت ازذوب شدن نجات دادم.
وی ادامه داد: دستگاهی را از یکی استان های کشور خریدم که شاید یک نمونه ازآن در ایران است و مجبور شدم برای خرید آن تا خرید مواد برای صاحبش پیش برم و وی را راضی به فروش کنم.
یا برای دستگاه چاپ باسمه ای که نمونه ای ندارد، ۱۰ ماه مطالعه کردم و دست آخر توانستم آن را باز آفرینی کرده و به مجموعه ام اضافه کنم.
ادوات و دستگاه های بی نظیر تا کم نظیر حوزه چاپ و نشر
از نمونه اشیا موجود در مجموعه می توان به ماشین نمونه‌گیری و تصحیح چاپ ساخت کشور آلمان، ماشین چاپ دستی ساخت ایران، دستگاه چاپ برجسته‌زنی (ترموگراف) ساخت کشور انگلیس، ماشین پرفراژ ساخت آلمان، ماشین دوخت رومیزی، دستگاه گیره صحافی دستی ساخت آلمان و دستگاه گوشه زن و دستگاه و قطعات چاپ باسمه،سربی و سنگی و نمونه های از روزنامه های قدیمی همانند صوراسرافیل به عنوان اولین نشریه های چاپ شده در ایران و ماشین حساب مکانیکی و مهرهای قدیمی اشاره کرد.
از تعریف و تمجید ها تا بی تفاوتی ها
رشید کفیلی باتاکید برنگاه مثبت مسئولین شهری به مجوعه اش گفت:همه به به میگویند اما متاسفانه این تعریف ها الکی است چراکه اغلب سواد لازم، برای دانستن ارزش موزه راندارند.
وی افزود:هیچ انتظاری از آنها ندارم و معتقدم این اشیاء متعلق به این شهر و خانواده چاپ است و هیچ وقت به چشم سرمایه به آنها نگاه نمی کنم وبه کارم افتخار میکنم و امیدوارم مبارک شهرمان و کشور باشد.
موزه چاپ و نشر چشم انتظارهمتی جدی است
براساس ضرورت در شهری که سابقه نخستین چاپ خانه ایران را دارد از سال ۱۳۹۵ تلاشها البته وعده ها برای اختصاص فضای برای تاسیس موزه چاپ و نشر آغازشد، مرداد ماه 1397 جعفر پاشایی مدیرکل اسبق آموزش و پرورش و مرتضی آبدار مدیر کل اسبق سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی استان تفاهم نامه ای را برای ایجاد موزه چاپ در محل ساختمان تاریخی دبیرستان فردوسی امضا کردند و قرار شد تا پس از بازسازی مدرسه فردوسی موزه چاپ و نشر و تعلیم و تربیت در آن تاسیس گردد.
ولی به گفته رشید کفیلی کارمرمت و بازسازی مدرسه فردوسی با گذشت سالها هنوز به سرانجام نرسیده است!
وقتی انفعال مسئولین با همت شهروندان جبران می شود
به گفته رشیدکفیلی مهمترین مشکل برای راه اندازی موزه نبود فضا است وبدتر از تمام اینها سنگ اندازی به جای دراز کردن دست یاری برای آرام گرفتن موزه چتم نشر توسط نهاد های شهری و مرتبط و با موزه است.
وی گفت: پس از سالها بلاتکلفی و نگهداری اشیا و اقلام در منزل واین ور و آن ور نزدیک به یک ماه پیش به همت یکی ازدوستان تاریخ دوست؛ بخش اول موزه به عنوان موزه اقلام پیش از چاپ در فضای یکی از کارخانه ها درشهرک عالی نسب سامان گرفته و در معرض دید قرار گرفته است.
وی همچنان امیدوار است تا این مجموعه بتواند در فضای مناسب و وسیع آرام گیرد و چشم نواز شهروندان و میهمان جستجوگر برگ های تاریخ ایران زمین باشد.
