یاز اکو، نوید محمدی نسب آباد_ وضعیت نابسامان حوضه آبریز دریاچه اورمیه امروز به اولویت اول منطقه تبدیل شده که حیات و ممات منطقه به حیات دریاچه وابسته است.
حدود ۱۰سال پیش که احیاء این دریاچه به عنوان یکی از مهمترین وعده‌های رئیس‌جمهور وقت مطرح شد این معزل از طرف دولت نیز به رسمیت شناخته شد اما با توجه به وضع فعلی دریاچه می‌توان گفت کاری جدی در این زمینه انجام نگرفته است.
مهمترین بخش مصرف آب در حوضه دریاچه اورمیه، مربوط به کشاورزی است که بخش عمده‌ای از آن تا به امروز به صورت سنتی انجام می‌شود و می‌دانیم که در کشت سنتی حدود پنجاه درصد آب هدر می‌رود.
موضوع دیگر کشت محصولات آب بر در این حوضه است. پیش از این در مورد کشت هندوانه و سیب در آذربایجان نوشته‌ام و این بار به کشت چغندر قند در منطقه می‌پردازیم.
برای تولید یک ریشه ۵۰۰ گرمی حدود ۵۰ لیتر آب مورد نیاز است و همین مقدار آب نیز در کشت سنتی محصول هدر می‌رود. یعنی حدود ۲۰۰لیتر برای هر کیلو چغندر.
شاید عجیب باشد که قطب تولید محصول آب بر چغندر قند آذربایجان غربی است.
طبق اعلام معاون جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی در سال ۱۳۹۸ حدود ۱میلیون و ۳۰۰هزار تن در ۲۸هزار۳۰۰هکتار از اراضی این استان چغندر برداشت شده است.
با این تفاسیر و معضلات به وجود انتظار می‌رفت که تاکنون کاشت این محصول در منطقه به صفر رسیده باشد اما در سال ۱۴۰۱ اعلان شد که ۳۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان زیر کشت چغندرقند رفته است و پیش بینی می‌شود یک میلیون و ۷۵۰ هزار تن محصول از آن برداشت شود. یعنی حدود ۳۵۰میلیون متر مکعب مصرف آب.
این افزایش ۲۰درصدی تدبیر دول وقت و فعلی در حل بحران دریاچه اورمیه است!
ارمغان کشت چغندر برای ما و مسئولان چه بوده است؟
برای افرادی که کارخانه قند و شکر را در مهاباد احداث می‌کنند کاشت چغندر یعنی افزایش ثروت و تامین مواد اولیه بی‌دردسر است و برای ما فلاکت و خشکی فقر. چرا که شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی قیمت هر کیلوگرم چغندرقند پاییزه عیار ۱۵ درصد را ۲۷ هزار و ۲۰ ریال تعیین کرد. دولت اگر فقط در پنج سال اخیر تدبیری برای حذف کشت این محصول می‌کرد می‌توانست چیزی دو برابر آب فعلی دریاچه را حفظ کند.
