ظهور سیاسی جنوب جهانی

به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یاز اکو، در نیمه دوم دهه ۱۹۹۰، چارچوب اقتصادی-سیاسی جهانی با شمال جهانی به عنوان نیروی مسلط شکل دهنده و هدایت کننده سیستم، دیکته کننده تصمیمات عمل کرد، در حالی که “جنوب جهانی” در درجه اول به عنوان تامین کننده مواد خام، کالاهای واسطه ای عمل می کرد.

انرژی و محصولات نهایی در مقیاس بین المللی، نشان دهنده قلمرو تولید، فناوری و نیروی کار ارزان است. در این ساختار، جنوب جهانی با نقش رهبری و پیش برنده شمال جهانی مخالفت نکرد.

با این حال، این ترتیب سناریویی را آغاز کرد که به تدریج سهم جنوب جهانی در تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP) و تجارت بین‌المللی را از اوایل دهه ۲۰۰۰ به بعد افزایش دهد.

همراه با قدرت اقتصادی حاصل، قدرت نظامی جنوب جهانی افزایش یافته است. این افزایش در نفوذ اقتصادی و نظامی، «تعالی سیاسی» جنوب جهانی را نیز تسریع کرده است.

در طول دو دهه گذشته، اتکای فزاینده شمال جهانی به جنوب جهانی در زنجیره تامین جهانی، به طور قابل توجهی رشد جنوب جهانی را در صحنه سیاسی تقویت کرده است. این روند به قدری برجسته شده است که تحت رهبری شخصیت های با نفوذ جنوب جهانی مانند چین، برزیل، هند، اندونزی، آفریقای جنوبی و مکزیک و همچنین نمایندگان قدرتمندی مانند عربستان سعودی، شاهد کاهش نفوذ سیاسی شمال جهانی بوده ایم.

در سازمان های بین المللی کلیدی در سراسر جهان. به طور همزمان، ما شاهد گسترش حوزه تعامل سیاسی جنوب جهانی بوده ایم.

این تغییر منجر به از دست دادن توانایی شمال جهانی برای شکل دادن به تصمیمات یکجانبه در نهادهای بین المللی مانند مجمع عمومی سازمان ملل متحد، شورای امنیت سازمان ملل متحد، سازمان تجارت جهانی (WTO)، سازمان بین المللی کار (ILO) و یونسکو شده است.

در عوض، عصر جدیدی آغاز شده است که در آن نمی توان بدون تایید و مشارکت جنوب جهانی به تصمیمات مهمی دست یافت.

در ۱۵ سال گذشته، این روند جنوب جهانی را بر آن داشته است تا به ایجاد و تقویت مجامع بین المللی خود فکر کند. نمونه های برجسته ای مانند BRICS، سازمان همکاری شانگهای (SCO) و سازمان کشورهای ترک (OTC) بلافاصله به ذهن می رسند. در حالی که کشورهای تشکیل دهنده شمال جهانی ممکن است از صمیم قلب از این پلتفرم های همکاری جهانی در حال ظهور که توسط جنوب جهانی ساخته شده است استقبال نکنند، بدیهی است که دامنه نفوذ جغرافیایی این پلت فرم ها و سازمان ها به تدریج در حال گسترش است.

در نتیجه، تلاش های شمال جهانی برای تقویت مشارکت با کشورهای کلیدی جنوب جهانی مانند برزیل، اندونزی، هند، آفریقای جنوبی و عربستان سعودی نیز همزمان با تحولات دگرگون کننده مشخصه ۱۵ سال گذشته هماهنگ است.

راهبرد شمال‌ جهانی

نظام اقتصادی-سیاسی جهانی تنها با ایجاد یک مکانیسم گفت‌وگوی قوی بین جنوب جهانی و شمال جهانی می‌تواند زنده و سالم از آشفتگی کنونی بیرون بیاید. درست در همین نقطه است که مشکل «کوری استراتژیک» شمال جهانی مطرح می شود.

شمال جهانی هنوز هم فکر می کند که کنترل کامل سیستم اقتصادی-سیاسی جهانی را در اختیار دارد و بنابراین وارد گفتگوی واقعی با جنوب جهانی نمی شود که به راه حل کمک کند.

بر این اساس، پیشنهاداتی که آنها به عنوان راه حل مطرح می کنند یا گام هایی که برمی دارند، برعکس، فرآیندهای پیچیده از قبل را ،در ابعادی آشفته غیرقابل حل تر می کند.

قدرت تامین مالی جنوب جهانی

مزیت قابل توجه دیگری که جنوب جهانی نسبت به شمال جهانی دارد در ذخایر و اقتصادهای بین المللی قابل توجه آن است که با تجارت خارجی و مازاد حساب جاری مشخص می شود.

این قدرت مالی در نتیجه کشورهای جنوب جهانی را به سمت حوزه سرمایه گذاران بین المللی جاه طلب سوق داده است.

در طی ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته، شرکت‌هایی از اقتصادهای پیشرو در جنوب جهانی، شرکت‌های شناخته شده و معتبر جهانی متعددی را در بخش‌های مختلف از شمال جهانی خریداری کرده‌اند.

آنچه زمانی سنگ بنای خودروسازی، آهن و فولاد، هتل های زنجیره ای، رسانه ها و شرکت های سرگرمی در اقتصادهای غربی بود، اکنون تحت مالکیت شرکت هایی هستند که از اقتصادهای جهانی جنوب سرچشمه می گیرند.

این مازاد قابل توجه سرمایه و توان مالی که توسط جنوب جهانی به دست آمده است، نه تنها عروج سیاسی این کشورها را تغذیه می کند، بلکه باعث تقویت آن نیز می شود.

ترکیه در میانه جهان شمالی و جنوبی

اگر شمال جهانی به دنبال ایجاد کانال‌های ارتباطی قوی‌تر با جنوب جهانی بدون توقف باشد، فرصت مناسبی برای بازیگران تأثیرگذار جهانی خواهد بود.

باید بپذیرفت که ترکیه به عنوان یک شرکت کننده ضروری و کشور محوری در این پویایی در حال گسترش است.وکشوری که می تواند بازی گری مهمی در ارتباط بخشی به این دو رویکرد باشد.

درباره نویسنده

کرم الکین، اقتصاددان، استاد دانشگاه مدیپول استانبول است. او در حال حاضر به عنوان نماینده دائم ترکیه در سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) فعالیت می کند.