یازاکو، محمد فرج پور باسمنجی درباره ۳۰ مطالبه مردم آذربایجان شرقی در رابطه با حوزه راه و شهرسازی نوشت: ۱/این روز ها اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی بیشتر در محافل عمومی و رسانه ای مطرح می شود .همه می دانیم درسال های اخیر ۲ اداره کل راه و ترابری و مسکن و شهرسازی در استانها باهم ادغام شدند و ماموریت های بسیاری در عمران و آبادانی استان ها از جمله توسعه ی راه های مواصلاتی و یا رتق و فتق برخی از موضوعات حاشیه نشینی و نو سازی بافت فرسوده ی شهر ها و ساخت مسکن ملی به عهده ی این اداره کل نهاده شده است. اما از این میان در سال های اخیر یکی از نهاد های چالش برانگیز آذربایجان شرقی این اداره کل بوده است که نبود مدیریتی قوی ،عدم استفاده از توان کارشناسان زبده و همچنین تزلزل در ارتباطات محلی و ملی و دخالت برخی نمایندگان در عزل و نصب مدیران آن، عدم جذب نیروهای خلاق و کاربلد و نبود انگیزه کاری لازم و کافی همه و همه جایگاه اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی را در سطح ملی پایین آورده به حیثیت آن لطمه زده و در ارزیابی عملکرد استانها این اداره کل رتبه های ۲ رقمی و پایین تر از میانگین کشوری را کسب کرده است که حاکی از وضعیت نگران کننده ماموریتهای سازمانی و ترجیح منافع شخصی بر منافع جمعی در برخی از ماموریت های آن دارد.
۲/چهاردهم آذر نویسنده ی این سطور را تنی چند از کارشناسان این اداره کل به جلسه ای دعوت کردند و چند ساعتی علل فراز و نشیب های این اداره کل مورد بحث و بررسی قرار گرفت. نکته ی قابل تامل این بود که بالاخره با وجود ۳۵ هزار مهندس در نظام مهندسی آذربایجان شرقی و دانش آموختگان فنی بومی از دو دانشگاه بزرگ تبریز و صنعتی سهند، وزیر جوان وزارت خانه در انتخاب مدیرکل جدید راه و شهرسازی چندان هم خطا نرفته چرا که متاسفانه بدلیل ضعف و گسستگی مدیریتی و اعمال فشارهای بیرونی از سوی برخی گروه های با نفوذ و نمایندگان مجلس و حاکم شدن برخی از کارکنان ضعیف به عنوان مدیران سطوح مختلف، اختلافات درون سازمانی و… مدیر بومی انتخاب کردن هم چندان صلاح نبود مثلا ۲ سال پیش دفتردار اداره کل دیگری را بدلیل همشهری بودن با مدیرکل راه و شهرسازی به عنوان معاونت بخش مهمی از این اداره کل گماشته اند.
و از سوی دیگر قدرت چانه زنی و اعمال مدیرتی این اداره کل در دوره مدیرکل اخیر با حاکم شدن برخی از مدیران کوتوله بسیار پایین آمده است. بنابراین با توجه به انفعال مدیریت استان در تعیین تکلیف و رفع چالش های این اداره کل ورود شخص وزیر راه و شهرسازی و انتخاب مدیری جوان غیر بومی چندان نامناسب نیست. دانش اموختگی مدیر کل جدید از دو دانشگاه معتبر صنعتی شریف و تهران و همچنین دوستی نزدیک با بذرپاش و جوان و پا در رکاب بودن از ویژگی های این مدیر غیر بومیست. جمع بندی مهندسان موافق و مخالف این بود که بالاخره مدیرکل جدید انتخاب، معرفی و مشغول به کار شده است و ایجاب می نماید که همکاری و هماهنگی همه ی پرسنل و همچنین مدیران مجموعه و خارج از مجموعه صورت گیرد تا بخشی از عقب ماندگی های گذشته استان مهم آذربایجان شرقی در حیطه های وظایفی این اداره کل با همت جمعی جبران شود.
۳/اداره کل راه و شهرسازی استان حال حاضر ، حال چندان خوش ندارد. علیرغم اینکه بعد از تفکیک معاونت راهداری از اداره کل راه و شهرسازی، عمده وظایف مجموعه راه از این اداره کل به اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای منتقل شده است و صرفا از ۵ معاونت اداره کل راه و شهرسازی فقط بخشی از فعالیت های یک معاونت (معاونت مهندسی و ساخت) به نظارت بر ساخت راههای اصلی که به تعداد انگشتان دو دست نمی رسد که قرارداد اکثر آنها نیز از طرف وزارت راه و شهرسازی بسته شده و این اداره کل صرفا نظارت بر ساخت آنها را دارد. این امر حاکی از این موضوع است که وظیفه اصلی این اداره کل امورات اداره کل مسکن و شهرسازی سابق بوده و نیازمند مدیری متخصص و کاربلد در حوزه زمین، مسکن و شهرسازی می باشد ولی در کمال تعجب بر اثر لابی های صورت گرفته از طرف افراد صاحب نفوذ و منفعت طلبان و برخی نمایندگان در حدود ۸ سال از ۱۱ سال بعد از ادغام دو اداره کل راه و شهرسازی، مدیران حوزه راه بر این اداره کل حاکم بوده اند و این مدیران در اولین اقدام به کار در اداره کل مذکور مدیران متخصص حوزه مسکن و شهرسازی را به جهت اینکه رقیبی برای خود می دیدند از مسئولیت های خود برکنار کرده و از افراد غیر متخصص برای مدیریت های مذکور استفاده کرده اند که نتیجه این امر بصورت آشکار نشان می دهد که این مدیران راهی نه تنها در حوزه راه موفق نبوده اند بلکه در حوزه مسکن و شهرسازی هم بنابه موارد پیش گفته در انجام وظایف خود ناتوان بوده و استان را با مسائل و مشکلات بسیاری مواجه کرده اند.چانه زنی در کمیسیون‌های محلی و ملی برای بهبود وضع معماری و شهرسازی تنزل کرده و قدرت نمایی در شورای عالی شهرسازی و معاونتهای ستادی وزارتخانه کم رنگ و کم اثر شده واختصاص اعتبارات ملی در حد و قواره استان نبوده که امیدواریم مدیر جدید بتواند با ا عتماد و استفاده از افراد متخصص در معاونت های این اداره کل، گام مثبتی در جهت انجام وظایف اجرایی و حاکمیتی این اداره کل بر دارند.
اداره کل راه و شهرسازی در مسکن ملی رتبه ۲۹ کشوری داشتند که با تحرک معاونت عمرانی استانداری به رتبه ۱۱ رسیده است. هرچند آمار ارائه شده شبهه دار به وزارت راه و شهرسازی در این ارتقاء نقش داشته ولی صحت آمار مذکور نیازمند بررسی می باشد.
در آسفالت روستایی در طرح های اصلاحی حاشیه نشینی که ۲۵ در صد جمعیت استان در سکونگاهها ی غیر رسمی زندگی می کنند. در جذب اعتبارات ملی، حتی ساخت اداره کل جدید در بلوار فتح یاغچیان که از سال ۹۳ آهن های بالا رفته و ۱۰ ساله به حال خود رها شده است. اگر می‌خواهیم بخشی از این کمبودها جبران شود نمایندگان مجلس و مدیریت عالی استان به کمک این اداره کل بشتابند.
با آغاز کار مهندس سید احمد موسوی نکاتی را برای مدنظر قراردادن و تحرک بیشتر در این حوزه ها با استفاده از نظرات پرسنل دستگاه مربوطه،مهندسان نظام مهندسی و کارشناسان رسمی داد گستری و جمعی از کار بلدان شهرداری تبریز و مدیران گذشته با تجربه پیشکسوت خانه توسعه آذربایجان خدمت وزیر و مدیر استانی در ذیل می آورم که ان شالله مورد توجه مدیران ارشد وزارتخانه و اداره کل استانی قرار گیرد. که کمک کنند با فضای مناسب ایجادی با اعتبارات لازم ملی بخشی از این مطالبات عملی شود.
۴/ استحصال اراضی و مولدسازی اراضی در اختیار در جهت پیشبرد سیاست های دولت و تعیین تکلیف اراضی دولتی بلااستفاده برای اجرای طرح های دولت در سطح استان و علی الخصوص کلانشهر تبریز نیز در صدر برنامه ها قرار گیرد. صدهها ملک دولتی در گوشه و کنار شهرهای استان بلا استفاده رها شده است.
۵/ حل مسائل و مشکلات املاکی و حقوقی اراضی ملی در برخی از شهرهای استان، تعیین تکلیف فنی و کارشناسی و امکان سنجی ایجاد شهرک‌های جدید در اراضی پیشنهادی در سطح استان، تلاش وافر در موضوع تامین زمین مناسب و احداث مسکن در قالب طرح نهضت ملی مسکن و تعیین تکلیف پروژه های باقیمانده از طرح مسکن مهر و این که آذربایجان شرقی در ارزیابی های صورت گرفته اخیر رتبه دو رقمی داشته و از میانگین کشوری عقب مانده است نیز مدنظر باشد.
۶/ تعیین تکلیف شهرک جوانان تبریز و موضوع جابجایی سکونتگاههای غیر رسمی در معرض خطر زلزله و لغزش زمین در جنوب اتوبان پاسداران تبریز هم باید جدی گرفته شود. این مناطق حاشیه نشینی نیاز به انتقال به مراکز امن از لحاظ زمین شناسی دارند.گسترش تبریز بزرگترین کانون جمعیت شمال غرب کشور باید با آمایش سرزمینی جامع و شناساندن سرریز های جمعیتی مناسب و یا انتقال و اسکان آن با آینده نگری لازم با افق گسترده نگریسته شود.
۷/تحرک و اقدام بیش از پیش در جهت جذب اعتبارات لازم و برنامه ریزی دقیق و هوشمندانه برای ساماندهی بافت‌های فرسوده و سکونتگاههای غیررسمی شهرهای استان نیز از خواسته های کارشناسان است. سکونتگاههای غیر رسمی علاوه بر تبریز که وضعیت حاد دارد در سایر شهرهای بزرگ استان از جمله در مراغه ، مرند ، میانه و اهر نیز دیده می‌شود که نیاز به طراحی و برنامه ریزی و کار و تلاش بیشتردارند.
۸/تعیین تکلیف برخی از شهرک‌ها و طرح‌های مسکونی در دست اقدام و یا راکد مانده در شهرهای استان در اراضی ملی از جمله شهرک صیاد شیرازی، شهرک طلاییه، کوی سبلان و شهرک ولیعصر بناب و… نیز از معضلاتی است که اداره کل راه و شهرسازی با آن دست و پنجه نرم می کند.چه تدابری لازم است که ایجاد محلات و شهرک های مسکونی اصولی ایجاد شوند و از زمین خواری و دلال بازی در این بخش مهم اقتصادی ممانعت بعمل آید.
۹/ تعیین تکلیف پروژه‌های سنواتی از جمله پروژه‌های پیرامون میدان شهید بهشتی تبریز، پروژه‌های پیرامون مسجد کبود ، پروژه احیای مجموعه تاریخی صاحب آباد و پروژه‌های صاحب الامر تبریز که یاد گار ترکمانان و آق قوینلو و قیه قیونلو هاست… که این مجموعه های تاریخی که زینت میراث تمدنی ایران بزرگند با تحرک لازم کارشناسی وزارتخانه و استان، نیازمند همکاری و همراهی شهرداری کلانشهر تبریز و شورای اسلامی و همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است تا تداوم محدثات آنها با اصول فنی، کارشناسی و مقررات میراث به پیش روند. البته چنین مواردی در شهر تاریخی مراغه پایتخت ایلخانیان بخصوص در بافت مرکزی آن نیز وجود دارد که نیاز به ساماندهی بیشتر دارد.
۱۰/مدیریت و نظارت بر طرح‌های توسعه و عمران شامل طرح های جامع، طرح‌های تفصیلی، طرح‌های هادی شهری، طرح‌های هادی روستایی و سایر طرح‌ها توسط این اداره کل و کارشناسان زبده و متخصص نیازمند خانه تکانی مدیریتی و بکار گیری کارشناسان کاربلد و عاشق کار نیاز دارد.
۱۱/دقت و مراقبت در طرح‌های در دست تهیه تفصیلی با رویکرد بازآفرینی شهری هفت شهر استان شامل کلانشهر تبریز، مرند، سردرود، بستان آباد، ورزقان، آذرشهر و هریس در صورتیکه به شیوه عالمانه، تخصصی، فنی و واقع بینانه تهیه شوند می‌توانند بسیاری از مشکلات مبتلابه این شهرها را حل و فصل نموده و برنامه و راهکارهایی برای شهرداری‌ها جهت مدیریت بهینه شهرها و رفع دغدغه و نیازهای مردمان ساکن در این شهرها گردند.
۱۲/پیگیری ادامه تهیه طرح تفصیلی ویژه بافت تاریخی شهر تبریز با همکاری و همراهی شهرداری تبریز و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دفتر فنی استانداری و نظام مهندسی با در نظر گرفتن شرایط ویژه این بافت های ارزشمند برای رفع معضلات پیش روی و آماده کردن تبریز برای داشتن جلوه های ویژه تمدنی و چشم انداز های زیبا نیز باید در دستور کار قرار گیرد. تا تبریز این شهر کهن و در دانه ملت ایران که ۹ بار پایتخت ملی و محلی ایران بوده داشته ها و ابنیه های ارزشمند خود را بهتر به رخ گردشگران داخلی و خارجی بکشاند.
۱۳/ایفای نقش حاکمیتی، فنی و تخصصی در جهت رفع چالش‌های مختلف و گوناگون موجود پیش روی شهرهای استان که گریبان‌گیر شهرداری‌ها و به تبع آن مردم شهرهای مذکور شده است. از جمله موضوع ایجاد بخش باسمنج، تداخل های محدوده و حریم شهر تبریز با تقسیمات سیاسی چند شهرستان استان و… نیز باید با مساعی اداره کل راه و شهرسازی استان حل و فصل گردد.فاز ۲ خاوران که به یک معضل ملی تبدیل شده و شهرداری بانی و مسبب آن بدون همت وزارت مسکن و شهرسازی توان این معضل بزرگ ۲۰ ساله را نخواهد داشت.
۱۴/آذربایجان و شمال غرب کشور بدلیل همجواری با کشورهای آسیای میانه و قفقاز و نزدیکی به اروپا موقعیت مهمی در ترانزیت کالا و مسافر دارد.طراحی و ساخت خطوط راه آهن بین ایران و روسیه در دوره تزار از طریق جلفا و یا ساخت راه آهن رازی در ورودی امپراطوری وقت عثمانی به آذربایجان ایران موید این مطلب است از این فراتر کشیده شدن جاده ی ابریشم بین ۳ شهر ترک نشین قدیمی خان بالیغ(پکن) تبریز و اسلامبول موقعیت قابل توجه آذربایجان را نشان میدهد.
۱۵/سال هاست که کارشناسان منصف در حوزه راه احداث خط آهن آستارا – جلفا و اتصال آن به خطوط راه آهن روسیه و قفقاز و همچنین چشمه ثریا در مرز ترکیه را گوشزد می کنند .که متاسفانه طرح احداث راه آهن آستارا -آصلاندوز و جلفا روی کاغذ مانده است. در دولت روحانی بواسطه فشار دکتر نوبخت که رشتی است خط آهن رشت -آستارا را جایگزین آن کردند. اعتبار دادند، ساختند و افتتاح کردند.بهترین راه وصل خطوط ریلی ایران به ترکیه و اروپا مسیر چشمه ثریا است که کاملا کارشناسی و با صرفه است و نباید روی کاغذ بماند و با تخصیص اعتبارات ملی ساخت آن بزودی آغاز شود.
۱۶/ اتوبان تبریز- نوردوز که به منظور وصل تبریز بزرگترین کانون اقتصاد ،صنعت، تجارت و جمعیت《 ازمیدان آزادی تا ماکو 》به کشور ارمنستان که در دهه ۹۰ آغاز شده و اول اعتبارات ملی داشت بدلیل بی تحرکی نمایندگان محلی در مجلس از ردیف بودجه ملی حذف شده و همچون دشت‌های برهوت به حال خود رها شده است. منادی از نمایندگان تبریز که زادگاه نزدیک به این آزاد راه را دارد با درک موقعیت ویژه آن و تعصب زادگاهی آنرا را در سرلوحه برنامه های کاری خود در دوره های نمایندگی گذاشته بود.که در سال های اخیر تحرکی از وی در پیگیری این طرح ملی دیده نمی‌شود و سایر نمایندگان نیز بدلیل مسمای احداث این آزاد راه بنام دکتر منادی از پیگیری اتمام این طرح بی میل کامل اند. و اهمیت به آن را بعنوان جلو افتادن رقیب در انتخابات می دانند.
۱۷/به آمارها نگاه کنید مجموع آزاد راه‌هاو بزرگراه‌ها و راههای اصلی یک استان در مرکز ایران که با هیچ یک از کشورها همسایه نیست.
ازمجموع راههای اصلی و آزاد راهی شمالغرب کشور بیشتر است_ ۳۰درصد راههای آزاد راهی وبزرگراهی و راههای اصلی فقط در استان اصفهان احداث شده است.کل راههای اصلی و آزاد راهی و بزرگراهی و اتوبان در شمال غرب کشور ۱۰ درصد یعنی کمتر از یک سوم استان مذکور است.
۱۸/با هماهنگی و حمایت دول ترکیه ، آذربایجان و ارمنستان کریدور منطقه ای موسوم به 《زنگه زور》 در آنسوی ارس و یا این سوی ارس در حال طراحی و احداث است و دو دریای خزر و سیاه با این شاهراه بزرگ به هم وصل می‌شوند در جنوب سواحل ارس در خاک ایران بزرگ نیز یک جاده مرزی ۶ متری بدون حتی یک سرویس دستشویی مجهز و استراحتگاه دیده می شود.که اگر قرار باشد که این شاهراه از خاک ایران بگذرد که آرزوی هر ایرانی است باید از هم اکنون وزارت راه و شهرسازی دست بکار شده و طراحی و نقشه برداری آنرا انجام دهد.بااحداث این آزاد راه با دادن امتیاز به ارمنستان و آذربایجان و نخجوان و خویشتنداری ایران و حفظ منافع ملی خود می‌توان با پیوند رمپ های ورودی از استانهای گیلان؛ اردبیل ، آذربایجان شرقی وآذربایجان غربی به سهولت بار و مسافر را به ترمینال‌های خزر و سیاه رساند و طرح احداث این کریدور حتی می تواند به انگیزه وتوجه بیشتربه حداقل تکمیل راه های اصلی سواحل شمالی وجنوبی ارس فایده رساند. و ورود گردشگران خارجی را به ایران تسهیل نماید.
۱۹/احداث آزاد راه تبریز- بازرگان نیز از زمان استانداری مرحوم پرهیز کار در دهه ۶۰ مطرح و طراحی شده و می‌تواند مهمترین شاهراه مواصلاتی بین ایران و اروپا قرار گیرد که احداث این اتوبان نیز در هاله ای از ابهام و ناامیدی است و قطعات کوچکی از آن جسته گریخته کار شده و احداث مابقی قطعات نیز تحرک لازم را ندارد.
دولت برای این آزاده راه که مهمترین شریان شاهراهی کشور به اروپا می‌تواند باشد کمک چندانی نمی کند.
۲۰/ از سال ۸۶ با تحرک بیشتر مسئولان و نمایندگان غرب آذربایجان طرح احداث اتوبان تبریز_ارومیه در ۶ قطعه به طول ۱۳۰ کیلومتر کلید خورده که ۱۱۰ کیلومتر جاده ۲۴۰ کیلومتری فعلی، مرکز دو استان را کاهش می دهد که دهها فایده اقتصادی و اجتماعی برای آن نوشته اند که صرفه جویی سوخت و کاهش تصادفات ومدیریت زمان از آن جمله اند. متاسفانه پس از ۱۸ سال این بزرگراه نیز چندان تعریف عملیاتی شده ندارد.و بدلیل نبود اعتبارات اکثر طرح ساخت قطعات آن روی کاغذ مانده است.
۲۱/ قطعات ۱ و۲ در آذربایجان غربی و قطعات ۳-۴-۵-۶ در آذربایجان شرقی است که مهترین قطعه ای که می تواند برای کاستن ترافیک کلانشهر تبریز نیز کار ساز باشد قطعه ۶ در ۳۲ متر به طول حدود۳۰ کیلومتراز انتها علیه شمالی دیزل آباد چند کیلومتر بالاتر از اتوبان فعلی شهید کسایی و از سمت شرقی اتوبان سهند شروع و از نزدیکی شمال دامنه های سهند در نزدیکی شهر باسمنج به بلوار خاوران و جاده دوبانده باسمنج _اهر می خورد .این قطعه بسیار برای شهر تبریز حیاتی است و در واقع معبر دوم اتوبانی در کریدور ترانزیتی شرق کلانشهر محسوب می شود و کارشناسان از آن بعنوان رینگ دوم تبریز در کنار گذر غرب به شرق و در امتداد کسایی یاد می کنند. که می تواند گره ترافیکی کریدور های غرب به شرق و برعکس کلان شهر تبریز را بگشاید.
۲۲/قطعه ۶ که در واقع رینگ دوم غرب به شرق در امتداد شمالی اتوبان فعلی شهید کسایی کشیده می شود .با مشارکت دولت و بخش خصوصی در حال احداث است که ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار ساخت آن بوده که تاکنون بیش از ۵۰ درصد این اعتبارات پرداخت شده و ۴۷ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
مهمترین موانع تکمیل آن خطوط فشار قوی برق و مشکلات تملکی در جوار شهرک اندیشه و کمبود اعتبار ذکر شده است. که چندی پیش مسئولان تشکیلات قضایی استان در اقدامی میمون برای رفع مشکلات آن در محل این پروژه جلساتی برگزار کردند.که ان شالله با رفع مشکلات آن این قطعه مهم به اتمام برسد.
۲۳/بازدید اخیر معاون رئیس جمهور و نمایندگان وزارت راه و شهر سازی و همچنین بازدید اواخر خردادماه رئیس دادگستری و دادستان تبریز و تاکید بر رفع مشکلات این اتوبان را به فال نیک می گیریم و از شهرداری کلان شهر تبریز نیز عاجزانه می‌خواهیم تحرک لازم را در اجرای این طرح حیاتی که آخرین قطعه اتوبان تبریز-ارومیه است به سهم خود تلاش کنند.علت بی‌میلی شهرداری کلانشهر تبریز قرار گرفتن بخش‌هایی از این طرح در اراضی فاز ۲ خاوران است که بعلت بی تدبیری شهرداران گذشته هزاران قرارداد واگذاری فاز دو خاوران در دست مردم باد کرده و به گفته مقامات مسئول برای حل این مشکل راه دراز است. با این حال شهرداری کلانشهر با هوشمندی بیشتر تمام سعی و تلاش مجموعه را برای
این طرح که خوشبختانه از اعتبارات ملی ساخته می شود بکار بگیرند و دفتر ویژه ای را برای هماهنگی ایجاد کنند.
۲۴/از جاده ی دوم کشور از نظر حجم تردد یعنی اذرشهر_تبریز بگذریم نگاهی به جاده ی اردبیل_ تبریز خالی از لطف نیست از خروجی گیلان یعنی شهر ساحلی آستارا به استان اردبیل تا ورود آن از شهرستان نیر به سراب جاده دوبانده با روشنایی کامل در مسیر حدود ۱۳۰ کیلومتریست.وقتی از استان اردبیل وارد شهرستان سراب اذربایجان شرقی میشویم مثل اینکه از یک استان توسعه یافته و برخوردار وارد استان کمتر توسعه یافته میشویم.جاده ی دوبانده به یک بانده تبدیل و از چراغ های روشنایی نصب شده مسیر آستارا_نیر خبری نیست و این عمق کمتر توسعه یافتگی استان مهم چون آذربایجان شرقی را در حوزه راهداری و راه سازی نشان می دهد.سوال افکار عمومی این است استانی که ۳۰ سال پیش جزئی از استان اذربایجان شرقی بود چگونه در توسعه ی این بخش ها مادر خود را پشت سر گذاشته است؟
۲۵/چندی پیش پلیس راهور در روزنامه رسمی دولت اعلام کرده که پس از اتوبان تهران_کرج دومین جاده ی پر رفت و امد و ترافیک جاده ای کشور مسیر تبریز_اذرشهر است که روزانه نزدیک به ۱۵۰هزار وسایط نقلیه سبک وسنگین در آن تردد میکنند و در واقع این جاده ی پر تردد دروازه ورود و خروج استان های کرد نشین و غرب کشور به تبریز و بالعکس میباشد با این حال سوال افکار عمومی این است که چرا دومین جاده ی مهم مواصلاتی کشور تاکنون به اتوبان یا بزرگراه مناسب و استاندارد تبدیل نشده است و این چه کشوری است که جاده ای با این حجم تردد به بزرگ راه و اتوبان تبدیل نشود و روزانه شاهد تصادفات ناگوار و ترافیک سنگین در نقاط مختلف آن باشیم. ولی در استان های کویری جاده هایی که یک چهارم این تردد روزانه را ندارند به اتوبان و شاهراه تبدیل شوند.اصولا قصور سازمان هایی چون راهداری و راه وشهرسازی را چه کسی پاسخگوست؟ نمایندگان ۲۰ درصدی مناطق آذربایجان در مجلس چه پاسخی در مقابل کم تحرکی خود به مردم دارند راستی این تبعیض ها و عقب ماندگی ها را به حساب کدام دوره از مدیران ملی و محلی و نمایندگان مجلس نوشت؟
۲۶/ در کارزار سال های اخیر فعالان مردمی استان های غرب و کرد نشین و غرب اذربایجان به دولت و وزیر راه و شهرسازی جهت درخواست اقدام فوری تکمیل جاده ی سرچم _میاندواب علاوه بر کوتاه شدن مسیرها امده است (( تراکم وحشتناک خودروها در کمربندی های غیر استاندارد تبریز که موجب بروز تصادفات زنجیره ای در بسیاری از طول سال و مرگ ده ها تن از انسان های بی گناه می شود)) حذف اکثر تردد ها از تبریز خواسته ی اصلی این کارزار بود. واقعیت هم همین است که کمربند های تبریز طبق اعترافات کارشناسان تعریف چندانی ندارند و برای ۳۰ سال پیش تبریز ساخته شده بودند و اکنون تبریز نیازمند احداث کمربند های ورود و خروجی از دروازه های غربی شرقی و جنوبیست که تحرک دستگاه های مربوطه با تزریق اعتبارات ملی و محلی را می طلبد
۲۷/ یکی دیگر از این طرح ها که ۷ سال است نیمه تمام مانده و شهرداری تبریز با همکاری راهداری و دانشگاه تبریز اجرا می کند.
طرح شبدری خاوران و اتصال اتوبان پیامبر اعظم ص به میدان بسیج است که به حال خود رها شده بود و علیرغم موافقت دانشگاه با عبور این راه هنوز شهرداری ناتوان از اجرای آن است.بخشی از جاده خاوران بسته شده و از طریق رمپ های فرعی چند کیلومتر جاده را طولانی و موجب آزار و اذیت رانندگان هزاران وسایط نقلیه سبک و سنگینی شده است که شبانه روز از آن عبور میکنند.بماند استهلاک و تصادفات و افزایش مصرف سوخت و اتلاف زمان مردم… که بازدید اخیر مهندس هوشیار از آن و تغییر پیمانکار و قول تسریع این طرح زیبای مواصلاتی شهری می تواند با اتصال بزرگراه پیامبر اعظم ص و جاده اصلی ورودی تهران به شرق کلانشهر جلوه ویژه ای ببخشد و به تسهیل عبور و مرور کمک نماید.
۲۸/ آخرین استماع قیمت هر کیلومتر آزاد راه یا همان اتوبان به قیمت روز ،هرکیلومتر حدود ۲۰ میلیارد تومان است.با این حال احداث بزرگراه که پایین تر از آزاده راه می باشد نصف این مبلغ است. بررسی ها نشان میدهد هم اکنون چند بزرگراه در استان کجدار و مریض در حال ساخت است.بزرگ راه تبریز- اهر ساخته شده و زیر بار ترافیک رفته است.بزرگراه مراغه-هشترود در حال ساخت است.جلفا به مرند موسوم به بزرگراه زنده یاد هاشمی رفسنجانی نیمه تمام مانده است.ولی یاد آوری این نکته ضروری است که استان آذربایجان شرقی در طراحی و ساخت بزرگراه‌ها جایگاه ملی بدی نداردکه اگر به سرانجام برسند. که حاصل تلاش مهندسان و پیمانکاران اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی است.که این تلاش‌ها خوب ولی ناکافی را ارج می نهیم.و خواستار جذب بیشتر نیروهای کاری و نخبه برای تسریع این امور در ادارات کل راه و شهرسازی مناطق آذربایجان هستیم.
۲۹/ در توسعه خطوط ریلی نیز یاد آوری این نکته خالی از لطف نیست که امسال خط آهن تندرو میانه به ایستگاه خاوران رسید و افتتاح شد.ولی همه کارشناسان متفق القولند که این خط ریلی باید به ایستگاه اصلی راه آهن در غرب کلانشهر متصل شود.تا امکان وصل این خط ریلی به راههای داخلی و خارجی ریلی میسیر گردد.متاسفانه طرح احداث این مسیر در جوار جنوبی اتوبان شهید کسایی را وزارت راه و شهرسازی استارت زده بود که زنده یاد مهندس اشرف نیا معاون وقت عمرانی استاندار به بهانه قطع توسعه کلانشهر به دامنه های سهند آنرا ملغی کردند.هم اکنون مطالعه احداث این مسیر حدود ۲۹ کیلومتری از ۵ کیلومتری جنوبی امتداد اتوبان شهید کسایی به جریان می افتد که با اعتبارات ملی آن شالله ساخته شود و مورد بهره برداری قرار گیرد. و نامه های اخیر خانه توسعه آذربایجان به رئیس جمهور و وزارتخانه راه و شهر سازی برای تسریع احداث مابقی خط ریلی خاوران و اتصال به ایستگاه راه آهن آذربایجان و همچنین جدی گرفتن تامین اعتبار اتصال خط آهن ریلی کشور از طریق آذربایجان و چشمه ثریا به خطوط ریلی کشور ترکیه و متصل شدن به خط آهن اروپا نیز اهمیت این موضوع را می رساند.
۳۰/ نویسنده ی این سطور در تماسی که با مسئولان شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشور در تهران داشتم کسب اطلاع کردم که خوشبختانه مطالعه و احداث باقیمانده این مسیر حدود ۲۹ کیلومتری؛۵.۵ کیلومتر در دست اجراست و ۸ کیلومتر آن موسوم به قطعه ۹ در شرف پیمان سپاری است و ۱۵.۵ کیلومتر آن که سالها طرح آن مورد اختلاف بود ، اخیرا با طرح مناسبی با رویکرد TOD مورد توافق شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشور و استان آذربایجان شرقی قرارگرفته و در شورای برنامه ریزی استان تصویب شده است . ان شالله با قول مدیران شرکت ساخت و توسعه ی زیر بناهای حمل و نقل کشوربا تسریع در اجرا ، عقب ماندگی چندین ساله این مسیر جبران شود. و شاهد اتصال ایستگاه خاوران به ایستگاه قدیمی راه اهن آذربایجان در غرب کلانشهر تبریز باشیم.
