اجلاس COP29 که قرار است روزهای ۱۱ تا ۲۲ نوامبر ۲۰۲۴ (۲۱ آبان تا ۲ آذر ۱۴۰۳) در آذربایجان برگزار شود، اهمیت حیاتی برای مقابله با بحران جهانی تغییرات اقلیمی دارد. این نشست فرصتی است برای گردهم آمدن رهبران جهان تا به تعهدات خود در قبال اقلیم عمل کرده و برنامه‌هایی جدی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ارائه دهند.
گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که اقدامات فعلی در راستای توافق‌نامه پاریس به هیچ وجه کافی نیست و اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، دمای جهانی به سطوح بی‌سابقه‌ای خواهد رسید که پیامدهای مخربی برای حیات بشری و محیط‌زیست به‌همراه دارد.
فهرست
دلایل ضرورت اقدامات فوری در COP29
در سال ۲۰۱۵، نزدیک به ۲۰۰ کشور جهان توافق‌نامه پاریس را امضا کردند و متعهد شدند که دمای زمین را کاهش دهند. اما گزارش‌های اخیر تأکید می‌کنند که برنامه‌های ملی موجود تاکنون نتوانسته‌اند به‌طور مؤثری در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای موفق باشند.
براساس این گزارش‌ها، کاهش ۲.۶ درصدی انتشار تا سال ۲۰۳۰ پیش‌بینی شده است که فاصله زیادی با کاهش ۴۰ درصدی مورد نیاز برای کنترل گرمایش جهانی دارد. این وضعیت نشان می‌دهد که اگر در سیاست‌های اقلیمی تغییرات جدی صورت نگیرد، دمای جهانی به سطوحی خواهد رسید که میلیون‌ها سال است دیده نشده، و پیامدهای شدیدی برای کره زمین خواهد داشت.
افزایش دما می‌تواند به ذوب یخچال‌های طبیعی، بالا آمدن سطح دریاها و وقوع رویدادهای شدید آب‌وهوایی منجر شود که زندگی و معیشت میلیون‌ها نفر را به خطر می‌اندازد.
وضعیت اقلیمی جهان و پیامدهای تغییرات آب‌وهوایی
تغییرات اقلیمی دیگر یک موضوع تئوریک و دور از دسترس نیست؛ بلکه آثاری واقعی و مخرب به جا گذاشته است. امواج گرمایی شدید، آتش‌سوزی‌های گسترده، سیل‌های سهمگین و طوفان‌های ویرانگر در نقاط مختلف جهان بر زندگی میلیون‌ها نفر اثر گذاشته است.
این رویدادها زنگ خطری جدی هستند که نشان می‌دهند شرایط اقلیمی جهان به مرحله بحرانی رسیده است. داده‌های جدید سازمان ملل نشان می‌دهد که سطح دی‌اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای به بیشترین میزان تاریخی خود رسیده است و غلظت دی‌اکسید کربن در اتمسفر اکنون ۵۱ درصد بالاتر از سطح پیش از دوران صنعتی است. در این شرایط، ظرفیت طبیعی جذب کربن توسط اقیانوس‌ها و جنگل‌ها نیز رو به کاهش است که به چرخه‌ای خطرناک از گرم‌شدن بیشتر زمین منجر می‌شود.
فرصت‌های اقتصادی و نیاز به حمایت بین‌المللی
تغییرات اقلیمی، علاوه بر تهدیدهای جدی، فرصت‌های اقتصادی جدیدی را نیز برای کشورهایی که دارای منابع تجدیدپذیر غنی هستند، ایجاد می‌کند. کشورهای منطقه‌ای مانند عمان در حال سرمایه‌گذاری بر انرژی خورشیدی و بادی هستند تا هم‌زمان با توسعه اقتصادی، وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش داده و به اهداف اقلیمی نزدیک‌تر شوند.
این کشورها در حال نشان دادن این واقعیت هستند که رشد اقتصادی و مقابله با تغییرات اقلیمی می‌تواند هم‌زمان اتفاق بیفتد. فناوری‌های سبز، مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، نه‌تنها برای محیط‌زیست مفیدند، بلکه می‌توانند اشتغال‌زایی و تنوع اقتصادی را نیز به ارمغان آورند.
با این‌حال، برای اینکه کشورهای درحال‌توسعه نیز بتوانند به این سمت حرکت کنند، حمایت مالی و فنی از سوی کشورهای ثروتمند ضروری است. این حمایت می‌تواند شامل تأمین منابع مالی برای توسعه فناوری‌های سبز، آموزش و انتقال دانش باشد تا این کشورها بتوانند وابستگی خود به انرژی‌های فسیلی را کاهش دهند و در مقابل تغییرات اقلیمی مقاوم‌تر شوند.
نقش کلیدی COP29 در آینده اقلیم جهانی
اجلاس COP29 در آذربایجان می‌تواند لحظه‌ای تاریخی و نقطه عطفی در مسیر مبارزه با تغییرات اقلیمی باشد. این رویداد باید زمینه‌ای برای تعیین اهداف قابل‌اندازه‌گیری و روشن در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای باشد. بهبودهای تدریجی دیگر کافی نیستند و نیاز است رهبران جهان با تعیین اهداف بلندپروازانه در بخش‌هایی نظیر انرژی، کشاورزی و صنعت، از وضعیت فعلی فراتر رفته و به تغییرات ساختاری در سیاست‌های اقلیمی بیندیشند. این اجلاس باید به بستری برای ایجاد همکاری‌های بین‌المللی و هماهنگی بهتر تبدیل شود تا بتواند نتایج قابل‌لمس و مؤثری در زمینه حفاظت از محیط‌زیست ایجاد کند.
اجلاس COP29 فرصت مهمی است که جهان را قادر می‌سازد تا به‌جای حرف، به عمل بپردازد و سیاست‌های عملیاتی جدیدی را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به اجرا درآورد. اگر این اجلاس به‌درستی مدیریت شود، می‌تواند به نقطه عطفی برای تغییرات اقلیمی و ایجاد آینده‌ای پایدار برای نسل‌های آینده تبدیل شود.
برای رسیدن به این هدف، لازم است که همه کشورها، به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته، تعهدات خود را با جدیت دنبال کنند و از همکاری‌های بین‌المللی برای رسیدن به اهداف مشترک بهره بگیرند. این لحظه تاریخی فرصتی است تا بحران پیش روی زمین را به یک تعهد جهانی برای تغییر تبدیل کنیم و با ایجاد میراثی از انعطاف‌پذیری و امید، آینده‌ای روشن‌تر برای نسل‌های بعدی بسازیم.
