به گزارش یازاکو، جعفر ساعی‌نیا_ وقتی سخن از اردبیل به میان می‌آید، ذهن بسیاری به سوی طبیعت بکر، ساوالان، سرعین و ظرفیت‌های گردشگری این خطه می‌رود. اما کمتر به یاد آورده می‌شود که اردبیل در دل کوهستان‌هایش گنجینه‌ای از ذخایر معدنی دارد که می‌تواند آینده اقتصادی استان را دگرگون سازد. براساس آمار رسمی، بیش از ۱۱۰ معدن فعال در این استان وجود دارد و ذخایر معدنی شناسایی شده حدود ۵۳۸ میلیون تن برآورد می‌شود. این حجم از منابع، اگر به‌درستی مدیریت شود، می‌تواند به موتور محرکه‌ای برای توسعه صنعتی و اشتغال پایدار در شمال‌غرب ایران تبدیل گردد.
تنوع معادن اردبیل چشمگیر است. از یک‌سو معادن فلزی نظیر مس و طلا در مشگین‌شهر و خلخال، که حتی ذخایر بزرگی مانند معدن مس «صاحب دیوان» با برآورد ۹۰ میلیون تن دارد، و از سوی دیگر، معادن غیرفلزی همچون تراورتن، مرمر، آهک، پوکه معدنی و کانی‌های صنعتی مانند کائولن و سیلیس. علاوه بر آن، استان دارای ذخایری از سنگ‌های نیمه‌قیمتی مانند عقیق، اوپال و جاسپر نیز هست. این گستردگی نشان می‌دهد که اردبیل تنها یک استان کشاورزی و گردشگری نیست، بلکه می‌تواند در زمره قطب‌های معدنی کشور قرار گیرد.
با این حال، پرسش اساسی این است که چرا چنین ظرفیتی تاکنون نتوانسته تأثیر ملموسی در معیشت مردم و جایگاه اقتصادی استان بگذارد؟ پاسخ روشن است: بهره‌برداری سنتی و خام‌فروشی. بیشتر معادن استان به شکل ابتدایی استخراج می‌شوند و محصول خام بدون فرآوری و بدون ایجاد ارزش افزوده از استان خارج می‌گردد. این روند نه تنها سودی برای توسعه صنعتی اردبیل ندارد، بلکه فرصت اشتغال جوانان را نیز محدود می‌کند.
از سوی دیگر، ضعف زیرساخت‌ها و نبود سرمایه‌گذاری جدی در بخش صنایع معدنی یک معضل بزرگ است. راه‌های ارتباطی، انرژی، تجهیزات مدرن و حتی تسهیلات بانکی متناسب با نیاز معدن‌کاران نیست. همچنین بروکراسی اداری و طولانی بودن فرایند صدور مجوزها، بسیاری از سرمایه‌گذاران را دلسرد کرده است.
نباید از بعد زیست‌محیطی هم غافل شد. معادن استان در مناطقی چون ساوالان و باغرو قرار دارند که اکوسیستم حساس و منابع آب مهمی دارند. برداشت بی‌رویه و بدون ارزیابی زیست‌محیطی، می‌تواند این سرمایه طبیعی را تهدید کند. بنابراین توسعه معدنی اردبیل باید همزمان با رعایت استانداردهای محیط زیستی و مسئولیت اجتماعی پیش برود.
یک دوراهی بر سر راه اردبیل وجود دارد: یا همچنان به خام‌فروشی و بهره‌برداری سطحی بسنده کند و فرصت توسعه را از دست بدهد، یا با برنامه‌ریزی جامع، سرمایه‌گذاری در صنایع فرآوری، آموزش نیروی انسانی متخصص و حمایت از بخش خصوصی، معدن را به محور توسعه پایدار خود بدل سازد.
اردبیل با معادنش می‌تواند چیزی فراتر از یک مقصد گردشگری باشد؛ می‌تواند به قطب صنعتی-معدنی شمال‌غرب ایران تبدیل شود. اما این هدف تنها در صورتی محقق می‌شود که مدیریت، نگاه توسعه‌محور و شجاعت در تصمیم‌گیری جایگزین نگاه مقطعی و منفعت کوتاه‌مدت گردد.
معادن اردبیل؛ ثروتی مغفول در دل کوهستان‌های آذربایجان
یازاکو- استان اردبیل با وجود ذخایر غنی معدنی از سنگ‌های ساختمانی تا فلزات ارزشمند مانند مس و طلا، هنوز نتوانسته نقش بایسته‌ای در اقتصاد خود ایفا کند. ظرفیت‌های بزرگ این استان در سایه کم‌توجهی به فرآوری، ضعف زیرساخت و نبود سرمایه‌گذاری هدفمند همچنان بلااستفاده باقی مانده‌اند.
لینک کوتاه : https://yazeco.ir/?p=187511
- نویسنده : جعفر ساعی نیا
- ارسال توسط : پریسا رضاپور
- بدون دیدگاه