یاز اکو-وحیده برنون؛ طرح جامع تبریز نیاز مبرمی به دگردیسی اساسی و عملی در کالبد و محتوای شهر دارد. دگردیسی به مفهوم تغییری محسوس در صورت وظاهر و نیز محتوای لایه های موجود زندگی در شهر نسبت به طرحهای جامع گذشته میباشد. تغییراتی عملیاتی و ملموس که در خور و شایسته ی نام و جایگاه منطقه ای و حتی جهانی تبریز باشد.
اهم موارد دگردیسی طرح جامع تبریز بقرار زیر است:
فهرست
۱-سیما و منظر شهر
طرحهای جامعی که تا به امروز برای تبریز کار شده در حقیقت ظرفیت عملی لازم را برای تحولی اساسی در سیما و منظر شهر در مقیاسهای مختلف را نداشته است.
ضروریست عظمت تاریخی و متروپلیتنی این کهن شهر علاوه بر محتوای اجتماعی و اقتصادی آن، در سیما و معماری منظر آن بطور برجسته ای جلوه گری نماید.جلوه گری مذکور برای اجرایی شدن نیازمند تحولی اساسی در روند کنونی برنامه ریزی و طراحی شهری تبریز است که بتواند در مقیاسهای مختلف شهری یعنی از تک بناها گرفته تا فضاهای شهری بزرگ(همانند: میدانهای مهم، خیابانها، بولوارها و عناصری چون پلها، مونومانها و…) با طراحی هماهنگ و ابعاد زیبایی شناسانه اش، معماری منظر متمایز و برجسته ای را برای تبریز خلق نماید. مناظری که هم بر گرفته از هویت تاریخی تبریز باشد و هم با بستر و مناظر طبیعی آن چون کوه عینالی و رودخانه میدان چایی پیوستگی و هماهنگی لازم را داشته باشد.
۲-مشارکت فعال شهروندان
از خلاء های اساسی توسعه ی کلان و خرد تبریز عدم مشارکت دادن فعال و عمیق شهروندان، سرمایه داران، مسئولان و مدیران رده های میانی و بالایی و…در روند تهیه و اجرای طرحهای آن می باشدکه مشارکت ذی نفعان و ذی نفوذان نه تنها در تهیه، بلکه در اجرا و تامین هزینه ی لازم برای پروژه های مهم شهری امری ضروری می باشد.
۳-فقر و محرومیت زدایی
فقر و محرومیت شهروندی در ابعاد مختلف در کلانشهر تبریز با داشتن سطح عظیمی از محلات فرسوده و حاشیه ای امری کاملا مشهود است و روند فقرزدایی و توسعه و نوسازی آنها مستلزم تمرکز ویژه و تدوین سند “عملیاتی” محرومیت زدایی(نه صرفا نوشتاری) برای آن می باشد تا بتواند در بازه ی زمانی معینی با مشارکت شهروندان مسئولان استانی و شهری، نهادهای مختلف، سرمایه گذاران و بانکها، سیاستهای اجتماعی و اقتصادی عملی را برای رفع فقر و محرومیت انجام دهند.
۴- الگوی هویتی اجتماعی متمایز هر منطقه
دگردیسی طرح جامع باید به شناسایی هویت ویژه اجتماعی و تاریخی و عملکردی هر منطقه پرداخته و راهنما و الگوی منحصربفردی را برای هر منطقه ی شهری ارائه نماید تا در برنامه ریزی کاربری زمین و طراحی نما و منظر در طرح تفصیلی هر منطقه بکار گرفته شود.
بطور کلی میتوان گفت در دگردیسی طرح جامع کلانشهر تبریز هم در محتوای اجتماعی-اقتصادی و هم در بعد بصری و کالبدی شهر، حرکت و جنبشی بزرگ لازم است شبیه به جنبش شهر زیبا که در قرن ۱۹ در شهرهای امریکا بوقوع پیوست، تا بتواند بخشی از عقب ماندگیهای گذشته ی تبریز را در مقایسه با کلانشهرهای همترازش جبران نماید.
