یاز اکو؛ ساناز شهابی – موسیقی‌دان و نویسنده تبریزی معتقد است: قرار گرفتن روزی به‌نام روز شعر و ادب ترکی در تقویم رسمی کشور حق ترک زبانان است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری یاز اکو، سال ۱۴۰۰ دقیقا در همین روز یعنی ۲۰ اردیبهشت ماه بود که بی‌سوادی یک معلم در رابطه با وجه تسمیه حکیم محمد فضولی خشم همه ترک‌زبانان را برانگیخت. از همان روز به بعد مردم خواستار ثبت زادروز این حکیم بزرگ به‌نام روز شعر و ادب ترکی در تقویم شدند. مسئولان نیز قول تلاش برای تحقق این خواسته را دادند، اما گویا تقویم هنوز گنجایش پذیرش چنین عنوان بزرگی را در خود نداشته است. به همین مناسبت با آقای فرمان فرضی؛ نویسنده، اهل ادبیات و موسیقی‌دان به گفتگو می نشینیم.
فهرست
اهمیت انتخاب روزی با عنوان روز شعر و ادب ترکی چیست؟
زبان ترکی در دنیای اسلام زبان دوم محسوب می شود همچنین در ایران با توجه به کمیت تعداد افرادی که به زبان ترکی صحبت می کنند، می‌توان گفت جزء اولین یا دومین زبان مهم کشور محسوب می‌شود. زبان ترکی بین مردم جهان نیز دارای اهمیت بسیار بوده و صدها و هزاران عالم، شاعر و ادیب به این زبان سخن گفته و آثار بزرگ ادبی، فلسفی، کلامی و عرفانی خلق کرده اند. طبیعتاً اینها ارث معنوی معنوی و میراث فرهنگی ما هستند و همین دلیل باید این زبان گرامی داشته شود.
چه تدابیری باید برای روز شعر و ادب ترکی اندیشیده شود؟
ضرورت پاسداشت این زبان یک امر بدیهی است و اگر تا امروز چنین کاری صورت نگرفته است به نظر من به دلیل ضعف عملکرد دولت در این زمینه بوده. روز زبان و ادب ترکی حتماً باید در تقویم ملی ثبت شود و در کنار آن خالقان آثار و مفاخر ترک نیز معرفی شوند. ما هزاران هزار فاخر و افراد نامی داریم که در طول صدها سال در این سرزمین، خاک و وطن تلاش کرده و از خود آثاری به جای گذاشته اند: افرادی مثل نسیمی، ملک‌الشعرای حبیبی، امیرعلی شیرنوایی، فضولی، شوقی، صائب تبریزی، صراف، نباتی، اندلیب، قرجه داغی و نصرت اردبیلی تنها اندکی از بزرگان شرق و دنیای اسلام بودند که آثار مهم فلسفی، حکمی و عرفانی از خود به جای گذاشتند و یاد کردن از آنها در حکم یاد کردن از حکمت ها، عرفان ها و مضامین است. مسئله دیگر اینکه بیش از نصف جمعیت ایران به زبان ترکی سخن می گویند و همین امر نشانگر اهمیت این زبان است.
در طول تاریخ مولانا فضولی چقدر برای مردم مهم بوده و در حال حاضر شناخته شدن این شاعر در سطح جامعه مطلوب است؟
“الیاس ویلکینسون گیب” بنیانگذار “بنیاد گیب”در حق فضولی جمله معروفی دارد که گفته است: ” بشر در تاریخ خود استعدادی به بزرگی فضولی به خود ندیده است”. این جمله برای ما افتخار بزرگی است چرا که چنین شخصیتی که به تحلیل آثار شکسپیر، مولانا، حافظ و … می پردازد فضولی را نه تنها در تاریخ ملت ترک و فارس بلکه در قیاس جهانی و تاریخ بشر چنین معرفی کرده است.
فضولی تاثیرگذارترین و جریان‌ساز ترین شاعر، عالم و حکیم بوده است به طوری که می بینیم شاعرانی مثل شوقی تبریزی، صائب تبریزی و قوسی تبریزی که از نظر تاریخ زمانی ۳۰ سال با فضولی فاصله داشته اند و به نوعی هم عصر او شمرده می‌شدند، به تقلید از آثار او دست می زنند.
در حال حاضر هم در چه در دنیای ترک زبانان، چه فارس ها و حتی عرب ها، فضولی الهام بخش شاعران زیادی بوده و هست. البته متاسفانه شوونیسم فارسی باعث کمرنگ شدن و در سایه رفتن و بایکوت فضولی شده است.
فضولی شاعر بزرگی است و آثار او در سمفونی های بزرگ و اپراها به اجرا در می آید. همانطور که می دانید اولین اپرای شرق از روی اثر “لیلی و مجنون” فضولی نوشته شده است. همچنین در اقصی نقاط دنیا شهرها، خیابان ها و میدان های متعددی به نام فضولی نامگذاری شده‌اند.
به نظر من در ایران آنطور که باید و شاید فضولی شناخته نشده است و ما از قافله زیادی عقب مانده ایم. با این حال طی ۱۰ سال اخیر به واسطه شبکه های اجتماعی خوشبختانه فضولی بار دیگر به خانه های ما بازگشته است و من خوشحالم که کم و زیاد بین شاعران و شعر دوستان شناخته شده است اما باید بیشتر تلاش کنیم تا این شاعر بزرگ شناخته شود.
به همین مناسبت بیستم اردیبهشت به یمن زادروز فضولی، روز شعر و ادب ترکی نامیده شده است. البته این نامگذاری از سوی خلق و مردم بوده است نه دولت و امیدواریم روزی این عنوان در تاریخ رسمی کشور نیز ثبت شود.
