کاهش آب رودخانه ارس/ چرا ایران نمی تواند از ترکیه شکایت کند

به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از خبرگزاری فارس از تبریز، موضوع حق آبه ارس در کمیسیون کشاورزی، صنایع غذایی، آب و محیط زیست اتاق تبریز بررسی شد.

آقاخان بهزاد، متخصص اگروتکنولوژی و زراعت و از مدیران سابق مجتمع های کشت و صنعت کشور در جلسه کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تبریز در خصوص حق آبه ارس گفت: در سال ۱۳۷۹، آورد آب رودخانه ارس، ۸ میلیارد متر مکعب بود که در سال ۱۳۹۱، این رقم به ۵ میلیارد متر مکعب کاهش یافت و امروز، آورد رودخانه ارس، میزان ۲.۷ میلیارد متر مکعب است.

وی ادامه داد: حاشیه رودخانه از دم قشلاقی ماکو تا تازه کند پارس آباد در وضعیت بحرانی قرار دارد که یک عامل کاهش آب آن، بین المللی و از طرف ترکیه با احداث سدهایی در استان قارص( کاراکورت) بوده که در سال ۲۰۲۰ با حجم ۱.۷ میلیارد مترمکعب آبگیری شده است.

بهزاد افزود: در صورتی که دو سد دیگر این منطقه با نام های توزلوجا و سویله مز ترکیه آبگیری شود، هیچ آوردی از شاخه بین گول داغ ترکیه به ایران نخواهد آمد و آورد آب تنها از آرپاچایی ارمنستان خواهد بود و دلیل اینکه چرا نمی توانیم از ترکیه شکایت بکنیم این است که در سال ۱۹۹۷ در سازمان ملل متحد، کنوانسیون بین المللی حقوق بهره برداری از آبراه های غیر مقاصد کشتیرانی با ۱۰۳ رای تصویب شده و ترکیه این کنوانسیون را امضاء نکرده است.

ایران عضو این کنوانسیون بین المللی نیست و نمی تواند از ترکیه شکایت کند

وی گفت: علت اینکه ایران نمی تواند از ترکیه شکایت کند، این است که ایران عضو این کنوانسیون بین المللی نیست و از اتاق بازرگانی درخواست داریم که از مراجع ملی پیگیری ها و درخواست های لازم را جهت عضویت کشور در این کنوانسیون بعمل آورد تا امکان شکایت از ترکیه میسر و ممکن شود و مشکل ایران با ترکیه در مورد حق آبه ارس، از طریق مذاکره قابل حل نیست.

بهزاد افزود: علت اینکه چرا ایران در این کنوانسیون عضو نمی شود به این مربوط می شود که یکی از بندهای مهم کنوانسیون مذکور این است که کشورهای بالادست نباید با احداث سد و تاسیسات برداشت ایجاد بکنند تا پایین دست خسارت جدی نبیند و در زمان تصویب کنوانسیون، ایران به عنوان بالادست رودهای دجله و فرات (برخی رودهای تغذیه کننده این دو رود در ایران قرار دارد) عضو این کنوانسیون نشد.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۴۸ و ۱۳۵۱ پروتکلی بین شوروی و ایران در مورد تعیین میزان حق آبه ارس امضاء شده و بر اساس حق آبه کشور، برای پارس آباد، ۱.۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب شرب و کشاورزی، برای استان آذربایجان شرقی۱۶۵ میلیون متر مکعب و برای استان آذربایجان غربی۱۷۶ میلیون متر مکعب حق آبه از ارس تعیین شد و الان با تقلیل آورد رود ارس که مواجه هستیم. حق آبه جدید ایجاد شده است به نحوی که ۲.۷ میلیارد متر مکعب آب داریم که ۱.۱ میلیارد متر مکعب آن محیط زیست رودخانه ارس است.

متخصص اگروتکنولوژی گفت: تنها ۱.۶ میلیارد متر مکعب برای مصرف باقی می ماند که نصف آن مال ما و نصف دیگر متعلق به جمهوری آذربایجان است و در حقیقت از آب ارس، برای ۳ استان، ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب داریم که باید در این موضوع مذاکره و بحث بکنیم و از اتاق بازرگانی تبریز درخواست داریم با توجه به جایگاه تشکلی خود، پیگیری و اقدامات لازم را برای عدم توسعه اراضی آبی کشاورزی و عدم تغییر اراضی دیمی به آبی را انجام دهد.

بهزاد ادامه داد: با توجه به مشکل آلودگی آب ارس و بالا رفتن PH و غلظت املاح و افزایش تعداد دفعات آبیاری بالا و خسارت و افت محصولات کشاورزی حوزه ارس از کمیسیون کشاورزی اتاق تبریز درخواست داریم این موضوع را در دستور کار خود قرار دهد و از شرکت آب منطقه ای درخواست شود که منشاء آلودگی آب ارس را برای بهره برداران مشخص کند تا نسبت به جلوگیری از آلودگی از منشاء آلودگی اقدام شود. مطابق قانون توزیع عادلانه آب، امور آب موظف به ارائه منشاء آلودگی نیست.