به گزارش پایگاه خبری یازاکو به نقل از ایرنا، اکبر فتحی روز شنبه در گفت و گو اعلام کرد: شهرستان های تحت پوشش این طرح در ابتدای شروع آن آذرشهر، اسکو، بناب، عجب‌شیر، مراغه و ملکان بودند که بعدها به ۱۱ شهرستان ارتقا یافت و در سال ۱۴۰۰ این طرح در ۳۴ سایت در هفت شهرستان اجرایی شد و ۷۹ روستا، ۶۵ هزار هکتار و ۵۲ هزار کشاورز را در بر می گرفت.
وی ادامه داد: مجموع اعتباری که برای طرح بهکاشت در حوضه آبریز دریاچه در آذربایجان شرقی در نظر گرفته شد در سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰، حدود ۷۲ هزار میلیارد ریال بود.
فتحی همچنین به مهم ترین اقدامات در بخش زراعی در راستای احیای دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: اعمال برنامه خاک ورزی حفاظتی، تناوب زراعی پایدار و مناسب برای هرمنطقه، استفاده ازارقام مقاوم به کم آبی، توسعه گیاهان زراعی زودرس و نیمه زودرس با دوره رویشی کوتاه نسبت به ارقام مرسوم ، توسعه کاشت محصولات با نیاز آبی کم و استفاده از محصولات پائیزه جهت بهره مندی از نزولات جوی در این رستا انجام شده است.
فتحی، کاهش سطح کشت گیاهان پرآب بر، تغییر روش کشت از کشت مرسوم به کشت نشائی در گیاهان سازگار با این نوع کشت، افزایش سطوح کشت پائیزه و انتظاری حبوبات و سایر محصولات با استفاده از ارقام اصلاح شده، جلوگیری از برداشت بقایای گیاهی و یا سوزاندن بقایا جهت جلوگیری از فرسایش، کاهش تبخیر و افزایش ماده آلی خاک، اصلاح ساختار مکانیزه از مرسوم به روش های خاکورزی حفاظتی، اصلاح خاک و توسعه گیاهان متحمل به شوری و کم آبی را از دیگر اقدامات انجام شده در بخش زراعی عنوان کرد.
پیشنهاد اعتبار ۳۷۶ هزار میلیارد ریالی برای اجرای طرح به زراعی
رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی همچنین از ارایه جدول پیشنهادی پروژه ها، اعتبارات و میزان صرفه جویی آب در راستای احیای دریاچه ارومیه در سال جاری خبر داد و گفت: میزان اعتباری که برای اجرای طرح های هفده گانه پیشنهاد و درخواست شده بیش از ۳۷۶ هزار میلیارد ریال است.
فتحی ادامه داد: این طرح ها شامل اصلاح روش کاشت ذرت، جایگزین کشت یونجه، توسعه کشت حبوبات، طرح های حفاظتی، گندم، سبزی و صیفی و دانه های روغنی است.
وی افزود: این طرح در نزدیک به ۹ هزار هکتار از اراضی کشاورزی حوزه آبریز در ۱۲ شهرستان اجرا می شود و پیش بینی می شود با اجرای این طرح، ۲۷ میلیون مترمکعب در آب مصرفی بخش کشاورزی استان صرفه جویی شود.
وی شهرستان های هدف این طرح را اسکو، آذرشهر، بستان آباد، بناب، تبریز، سراب، شبستر، عجب شیر، مرند، مراغه، ملکان و هریس اعلام کرد.
رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی به پروژه های سالجاری برای احیای دریاچه ارومیه در این حوزه اشاره کرد و گفت: ۱۳ پروژه در این راستا پیش بینی شده که شامل پنج پروژه در بخش آب و خاک، چهار پروژه در بخش امور دام، و بخش های ترویج، زارعت، باغبانی و آبخیزداری هرکدام یک پروژه است.
فتحی مجموع اعتبارات درخواستی برای پروژه های پیشنهادی را ۱۲ میلیون و ۵۵ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و ادامه داد: مطالعه و اجرای سامانه های نوین آبیاری در یکهزار و ۹۰۰ هکتار، شبکه های پایاب سدها در ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار، انتقال آب با لوله در ۱۲۰ کیلومتر، لایروبی قنات ها به طول پنج کیلومتر، لایروبی کانال های آبیاری عمومی به طول ۳۰ کیلومتر، ترویج در ۱۰۹ سایت، زراعت در ۱۱ هزار و ۴۰۰ هکتار، باغبانی در هفت هزار و ۵۰۰ هکتار و منابع طبیعی در ۶۹ هزار هکتار انجام خواهد شد.
صرفه جویی ۴.۶ میلیون متر مکعبی مصرف آب در بخش باغی آذربایجان شرقی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی اظهار کرد: در بخش باغبانی، چهار طرح اصلاح و احیای باغات درجه ۲، حذف و جایگزینی باغات درجه سه، احداث سایبان باغی و توسعه کشت گلخانه ای تعریف شده است و برای مجموع طرح ها نیز در طول سال های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ در مجموع ۱۳۰هزار میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته بود.
اکبر فتحی گفت: تاکنون و در بیش از ۸۸۷ هکتار از اراضی کشاورزی استان واقع در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اقداماتی از محل اعتبار این بخش هزینه شده و ۳۹۴ هکتار از باغات درجه ۲ اصلاح و احیا، ۳۸۲ هکتار اصلاح و جایگزینی، ۱.۴ هکتار ایجاد سایبان باغی و ۱۱۰ هکتار توسعه کشت گیاهان دارویی اتفاق افتاده است.
وی افزود: در همین راستا، در بازه چهار ساله ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ ، کشت درختان و گونه های کم آب بر نیز در دستور کار قرار گرفت و باغات بادام ۲۵ درصد، سنجد ۲۶ درصد و پنج درصد بیشتر و سالانه ۴.۶ میلیون مترمکعب در مصرف آب بخش باغی صرفه جویی شد.
از زمان آغاز روند خشک شدن دریاچه ارومیه در اواخر دهه هفتاد، دولت های مختلف برای احیای این دریاچه و جلوگیری از فاجعه زیست محیطی، در قالب ستاد احیا اقداماتی را انجام دادند که گاهی این اقدامات به دلیل سرعت خشک شدن دریاچه ، کاهش بارندگی و برداشت های غیرقانونی بیش از حد، ملموس نبود.
اجرای طرح های مختلف از جمله رهاسازی آب سدها به سمت دریاچه، تعیین و تاکید دوباره بر رعایت حقابه بخش های مختلف، انسداد چاه های غیرمجاز و جلوگیری از برداشت های حاشیه رودخانه های حوضه آبریز از جمله این اقدامات بود که هم اکنون نیز ادامه دارد و چه بسا اگر این اقدامات نبود مرگ این دریاچه سال های پیش اتفاق افتاده بود.
در کنار طرح هایی که برای احیای این دریاچه از سوی دولت انجام می شود و بیشتر مربوط به حوزه آب است طرح هایی نیز برای تثبیت وضعیت موجود و کاهش اثرات احتمالی خشک شدن این دریاچه در دست اجراست که متولی آن، جهاد کشاورزی در استان های حوضه آبریز این دریاچه است.
کاهش و کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی، انجام اقدامات مطالعاتی و نرم افزاری، کشت گونه های کم آب بر، توسعه کشت گلخانه ای و اصلاح و احیای باغ ها و جایگزینی آنها از جمله اقداماتی است که از سوی دولت برای بخش کشاورزی تعریف و تعیین شده و برای آن بودجه و اعتبارات نیز در نظر گرفته شده است.
با نگاهی گذرا به ظرفیت های موجود کشاورزی آذربایجان شرقی، متوجه می شویم هر تصمیم درست در این حوزه ، می تواند تاثیرات مثبت زیادی در حوزه های دیگر بگذارد، به طور قطع، برنامه های این حوزه در راستای احیای دریاچه ارومیه نیز اگر به درستی تعریف و اجرا شود می تواند از مرگ این دریاچه که به طور مستقیم به سلامت بیش از ۱۴ میلیون نفر در ارتباط است جلوگیری کند.
تعداد بهره برداران فعال بخش کشاورزی در آذربایجان شرقی حدود ۳۳۴ هزار نفر و مساحت اراضی کشاورزی استان حدود ۱.۳ میلیون هکتار شامل ۷۶ درصد دیم و ۲۴ درصد آبی است، مساحت اراضی باغی نیز حدود ۱۰۲ هزار هکتار است و ضریب مکانیزاسیون در این استان حدود ۲.۸ اسب بخار در هر هکتار است و بیش از ۴۲ هزار تراکتور و یکهزار کمباین در استان وجود دارد و سالانه حدود پنج میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در استان تولید می شود.
