به گزارش یازاکو، خوشه صنعتی مجموعه ای از بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط هستند که در یک منطقه برای تکمیل زنجیره تولید یک یا چند محصول نهایی مشابه و مرتبط تشکیل می شود تا با تعامل و همکاری هم، نیازهای مشترک خود را تامین کرده، هزینه تولید محصول را کاهش داده و دسترسی به بازارهای جهانی و فناوری های نوین را تسهیل کنند.
با توجه به رشد و توسعه بنگاه های کوچک و متوسط در سال های اخیر و رقابت آن ها با صنایع بزرگ در تولید و عرضه کالاها و خدمات، همکاری مشترک آن ها در قالب خوشه های کسب و کار این امکان را فراهم می کند تا بتوانند رقابت‌پذیری خود را بهبود و ارتقا داده و از مزیت های همدیگر برای استفاده از فرصت های بازار و حل مشکلات خود استفاده کنند.
تشکیل و توسعه خوشه های صنعتی در کشور از نیمه دوم سال ۱۳۸۰ آغاز شد تا بنگاه های کوچک و متوسط با استفاده از مزیت های خود از جمله ارزش افزوده، نوآوری، اشتغال آفرینی و انعطاف پذیری نسبت به صنایع بزرگ بتوانند چالش ها و مشکلات پیش روی خود را رفع کنند و به عنوان موتور محرک اقتصادی در منطقه عمل کنند.
کارشناسان و فعالان اقتصادی، تنوع محصولات تولیدی، صرفه های ناشی از اقدام جمعی، انعطاف پذیری توام با تولید انبوه، دسترسی به نهاده‌های تخصصی و نیروی کار متخصص، دسترسی به اطلاعات و تسهیل گردش اطلاعات، فعالیت‌های تکمیلی بنگاه‌ها، ایجاد انگیزه و امکان سنجش عملکرد، ایجاد و تقویت نوآوری و تشکیل کسب و کارهای جدید و اشتغال‌زایی را از جمله مزایای ایجاد خوشه‌های صنعتی اعلام می کنند.
شرکت شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی نیز در راستای اهداف و برنامه های سازمان صنایع کوچک و متوسط، از چند سال گذشته کار شناسایی خوشه های صنعتی در استان را آغاز کرد و هم اکنون ۴۱ خوشه شناسایی و ۱۵ خوشه نیز عملیاتی شده است.
به منظور توسعه خوشه های صنعتی یا کسب و کار در استان، کمیسیون صنایع و انرژی اتاق بازرگانی تبریز و شرکت شهرک های صنعتی استان تفاهم نامه همکاری مشترک امضا کردند تا برای رفع مشکلات و چالش های پیش روی واحدهای صنعتی استان به ویژه بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط با همدیگر وحدت رویه داشته باشند.
ضرورت توسعه خوشه های کسب و کار برای رفع مشکلات واحدهای صنعتی استان
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی آذربایجان‌شرقی در گفت و گو با بیان اینکه ۴۱ خوشه کسب و کار در استان شناسایی شده است، گفت: توسعه این خوشه‌ها به علت نقش آن‌ها در رفع مشکلات واحدهای صنعتی استان ضروری است.
سهراب فیض‌زاده، با اشاره به اینکه خوشه های کسب و کار، واحدهای صنعتی دارای اهداف مشترک را گردهم می آورد، افزود: تاکنون ۱۵ خوشه کسب و کار در استان عملیاتی شده است. تاکنون ۱۵ خوشه کسب و کار در استان عملیاتی شده است.
وی با بیان اینکه سه خوشه نیز در برنامه این شرکت برای پیاده سازی و راه اندازی قرار دارد، اظهار کرد: مبلمان و صنایع چوبی مرند، فرش و تابلو فرش تبریز و سردرود، تجهیزات نفت و گاز تبریز، نخودچی ممقان و خوشه حوله بافی تبریز از جمله خوشه های فعال استان هستند و خوشه های قطعات خودرو، لوازم خانگی، کفش، سبزه و کشمش منطقه مراغه، ملکان و بناب و آجیل و خشکبار تحویل نهاد فراگیر شده است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی با بیان اینکه برای توسعه خوشه های صنعتی استان، این شرکت با اتاق بازرگانی تبریز تفاهم نامه همکاری مشترک امضا کرده است، گفت: با استفاده از قابلیت خوشه‌ها می‌توان نظرات مختلف فعالان اقتصادی را تجمیع و پیشنهادات سازنده در راستای توسعه فعالیت‌های آنان ارایه کرد.
فیض زاده، ادامه داد: شرکت در نمایشگاه‌ها، توسعه فنون بازار و شناسایی نیازهای فناورانه واحدها از جمله بسترهای مناسب برای فعالیت مشترک با اتاق بازرگانی تبریز است و این شرکت آماده برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف با مشارکت این اتاق به ویژه در رابطه با هوش مصنوعی و تاثیر آن در کسب و کارها است.
خوشه های صنعتی موجب همگرایی واحدهای صنعتی کوچک و متوسط استان می شود
رییس کمیسیون صنایع و انرژی اتاق بازرگانی تبریز نیز گفت: بیش از ۹۰ درصد بار فعالیت اقتصادی این استان بر دوش بخش خصوصی است که در قالب بنگاه های اقتصادی کوچک، متوسط و بزرگ فعالیت می کنند.
یونس اکبرپور پایدار، با اشاره به نقش و اهمیت تشکیل و توسعه خوشه های صنعتی برای دستیابی بنگاه های کوچک و متوسط استان به بازارهای مصرف داخلی و خارجی، افزود: تشکیل این خوشه ها موجب ایجاد وحدت رویه و همگرایی بین این بنگاه ها برای تامین نیازهای خود و پیشبرد اهداف آن ها می شود.
وی با اشاره به امضای تفاهم نامه مشترک بین اتاق بازرگانی تبریز و شرکت شهرک های صنعتی استان، اظهار کرد: تشکیل هسته‌های مشاوره جهت بررسی، تحلیل و ارایه راه حل برای مسایل حوزه صنعت، معدن و تجارت با محوریت صنایع کوچک و متوسط، همکاری در نیازسنجی، برنامه‌ریزی، اجرای کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی کاربردی در جهت توانمندسازی نیروی انسانی با استفاده از ظرفیت‌ها، امکانات و توانمندی های مشترک و برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی مشترک از جمله موارد پیش‌بینی شده در این تفاهم نامه است.
اکبرپور، توسعه خوشه های صنعتی یا کسب و کار را از روش‌های پیشرفت اقتصادی استان اعلام کرد و ادامه داد: با توجه به پتانسیل بالای اتاق بازرگانی تبریز و شرکت شهرک‌های صنعتی، مشارکت آن ها در راستای تحقق اهداف مشترک از جمله حضور در نمایشگاه‌ها، بازاریابی و توسعه کسب و کارها و برگزاری جلسات مشترک ضروری است.
خوشه های صنعتی و صادراتی، مسیر را برای دسترسی بنگاه های اقتصادی به بازارهای مصرف هموار می کند
استاد دانشگاه تبریز نیز با اشاره به تجربه موفق خوشه‌های صنعتی و صادراتی در سایر کشورها، گفت: از تجربه این کشورها در این زمینه می توان استفاده و برای بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط استان الگوهایی را طراحی کرد.
محمدمهدی برقی، افزود: اگر به بنگاه های کوچک و متوسط واقع در شهرک های صنعتی استان که علاقه مند به تشکیل خوشه های صنعتی و صادراتی هستند، تسهیلات ارایه شود آن ها می توانند کالاها و محصولاتی تولید کنند که در قالب یک برند به بازارهای مصرف خارجی صادر شود.
برقی، ادامه داد: خوشه های صنعتی مزایایی دارد که بنگاه های کوچک و متوسط می توانند در قالب آن نیازهای خود را برطرف کرده و مسیر را برای دستیابی به بازارهای مصرف هموار کنند.
