توحید ملک زاده

11تیر

به مناسبت سفر پزشکیان به خان کندی؛

خان کندی مرکز اداری ولایت قره باغ آذربایجان

یازاکو - گرچه در تاریخ از شوشا به عنوان مرکز ولایت محتشم قره باغ آذربایجان یاد می شود ولی از اوایل قرن بیستم و تسلط روسها، از نظر اداری شهر خان کندی مرکز اداری ولایت قره باغ انتخاب شد. درست مثل آنکارا و استانبول که اولی مرکز اداری و دومی مرکز اقتصادی، فرهنگی و تجاری ترکیه هست.

03خرداد

سفر رضاخان به آذربایجان در خرداد ۱۳۰۴ و تلاش نافرجام برای تغییر نام آذربایجان به آذرباد!

یازاکو - رضاخان پس از بازگشت از خوزستان و سرکوب شیخ خزعل، سفر به آذربایجان و عزل محترمانه امیرطهماسبی و آوردنش به تهران را در برنامه کاریش قرار داد.البته رضاخان قصد داشت با یک تیر دو نشان بزند. امیرلشکر عبدالله خان امیرطهماسبی که با توجه به اقداماتش در بین آذربایجانیان محبوب القلوب بود به تهران آورده شد تا در جلب حمایت ترکان آذربایجانی از رضاخان اقداماتی انجام دهد. و همین اینکه امیرطهماسبی نتواند زیاد در آذربایجان رشد کند.

23اردیبهشت

تسلیم پ ک ک، پایان خشونتهای مسلحانه، آغاز همگرایی عشایر با شهرنشینی

یازاکو - دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴/ ۱۲می ۲۰۲۵ گروه تروریستی pkk پس از چندین دهه خشونت مسلحانه و کشتن هزاران کودک، زن و مرد و مجروح کردن بیش از سی هزار نفر، با گذاشتن اسلحه به زمین، ترک مخاصمه کرده و خود را منحل نمود.

20اردیبهشت

تبدیل نام آغ بولاغ سلماس به کانی سپید

یازاکو - سلماس زادگاه من است. برای این شهر باستانی تاریخ ده هزار ساله اش را نوشته ام. تاریخی واقعی از وجود یک تمدن پویا و پیوسته...از روستاها و مناطق شهریش نوشته ام. از آغ بولاغ شنیده ام ولی کانی سفید نمی شناسم. بیشتر مناطق جغرافیایی ایران به نحوی توپونیم (اسم جغرافیایی) و هیرونیم (اسم رودها و دریاها) به ترکی دارد. چرا؟ چونکه ترکان در آنجا می زیستند ولی به هر حال به علل مختلف ترکان در آنجا زندگی می کردند.

08اردیبهشت

روابط ایران با آذربایجان ( ۱۲۹۷ش-۱۴۰۴ش)

یازاکو - وقوع جنگ جهانی اول نقطه عطفی در تاریخ جهان می باشد. چرا که از اواخر جنگ به تدریج زمینه برای تشکیل دولتهای ملی از جمله آذربایجان مساعد شد.

25اسفند

به یاد پیرفرزانه دده کاتیب قولونجو

یازاکو - غرب آذربایجان در طی تاریخ زادگاه پیران فرزانه ای شده که نه تنها در حوزه جغرافیایی خود بلکه در کشورهای منطقه نیز نام آور شده اند. اگر روزی اورمیه صفی الدین اورموی، حسام الدین چلبی و بقولی نسیمی داشت در عصر حاضر نیز پیری فرزانه داشت به نام « دده کاتیب ».

19اسفند

نوروز جشنی فراگیر با منشا سومری

یازاکو - امروزه بسياري از اعياد مانند عيد سال نو و مراسم هايي كه در ميان تركان و ساير اقوام منطقه و آسیا ديده مي شود يادگاري از سومريان پروتو تورك (ترکان باستان) مي باشد که تا امروز به یادگار مانده است.

17اسفند

چهارشنبه آخر سال، آتش، ترکها

ترکان از جمله قدیمی ترین ملل جهان هستند که زندگیشان با طبیعت و قوانین حاکم بر آن عجین شده است. دید انسان ترک به طبیعت دیدی کاملا همزادپنداری بوده و با عناصر اربعه آب، باد، آتش و خاک همبستگی داشته است.

05بهمن

موسیقیدان برجسته، صفی الدین اورموی

( به مناسبت ششم بهمن، سالروز وفات صفی الدین اورموی و روز موسیقی ایران)

05بهمن

اردبیل تاریخ ساز، قلعه مستحکم آذربایجان

یازاکو، دکتر توحید ملک زاده – در هر گوشه سرزمین پرشکوه آذربایجان، شهرها و مناطقی وجود دارد که روز به روز بر افتخارات آذربایجان و آذربایجانی ها می افزاید. اردبیل باشکوه در پای کوه باعظمت ساوالان از جمله این مناطق می باشد که با تاریخ و قدمت مشعشع خود در طول تاریخ درخشیده و خواهد […]

01بهمن

در قارا یانوار/ ژانویه خونین ( ۲۰ ژانویه ۱۹۹۰/ ۳۰ دی ۱۳۶۸ ) در باکو چه گذشت؟

بالاخره بغض 70 ساله اشغال آذربایجان توسط قوای بلشویک روس و ارمنی پس از اعلام اصلاحات پروستوریکا ( اصلاحات اقتصادی) و گلاسنوست ( انتقال قدرت از حزب کمونیست به شوراهای محلی) گورباچف- صدر حزب کمونیست شوروی- در ژانویه 1990 ترکید و مردم آذربایجان طی تظاهرات چند صد هزار نفری که از دو سال قبل شروع شده بود و براساس قانون اساسی جمهوری شوروی آذربایجان و اتحاد جماهیر شوروی خواستار جدایی از ترکیب شوروی و در حقیقت روسها گردیدند.

01بهمن

حیدرخان عموغلی و آذربایجان

یازاکو - یکی از شخصیتهای پیچیده تاریخ آذربایجان حیدرخان تاری‌وئردیوف مشهور به حیدرخان عموغلی هست. حیدرخان فرزند میرزا علی اکبر افشار هست که همراه با برادرش به عثمانی رفته و در شهر گومری و قارص به فاصله ۴۵ کیلومتری هم زندگی می کردند.در جنگ ۱۸۸۴ مابین روسیه و عثمانی گومری به تصرف روسیه درآمد و دو برادر از هم جدا شدند. پسر مشهدی علی اکبر حیدر بود و برادر دیگر سه پسر به نامهای ابراهیم آقا که در ماجراهای مشروطبت ابراهیم آقا قارصلی ، آیدین پاشا و حسن بیگ بودند.

10دی

۱۰ دی، ۱۱۳ مین سالروز کشتار آزادیخواهان آذربایجانی توسط روسها در ۱۲۹۰ شمسی

یازاکو - آذربایجان و تبریز از اردیبهشت 1288 شمسی به اشغال روسها درآمده بود. اهالی آذربایجان براساس صلاحدید انجمن تبریز برای اینکه بهانه ای به روسها ندهند سیاست مدارا را در پی گرفتند. با اینحال سیاستهای ایذایی روسیه تزاری علیه مردم آذربایجان هر روز ادامه داشت.

05آذر

از والی ایالت غربی آذربایجان تا استاندار آذربایجان غربی

یازاکو - از آن هنگام که شاه اسماعیل صفوی در جنگ با سلطان سلیم شکست خورد و کل ایالات شرقی آناطولی ضمیمه خاک امپراطوری صفوی شد، نواحی غربی آذربایجان هم مرز با دولت عثمانی گردید.

26آبان

ابتکار ناصرالدینشاه برای لغو امتیاز توتون و تنباکو (رژی)

یازاکو - دوستعلی خان، نوه ناصرالدینشاه چنین روایت می کند چون امتیاز توتون به انگلیس داده شد دولت روس هم امتیاز دیگری خواست. شاه سفیر را چند وقتی معطل کرد و چون دید روس بر گرفتن امتیاز اصرار دارد و این مساله کشدار خواهد بود تصمیم به کار بزرگی گرفت.

24آبان

برگی از تاریخ در غرب آذربایجان

یازاکو - تلگرام ناصرالدینشاه در ۱۷ مهر ۱۲۵۹ شمسی به تیمورپاشاخان سردار ماکو و فرمانده قشون دفع تجاوزات اکراد شیخ عبیدالله : « تلگراف مفصل تو را خواندم. حقیقت این است همه شما گویا دیوانه شده اید، مثل سفاهت شیخ عبیدالله. شیخ یا دیگری کیست که این طور جسارتها بکند. چهار تا کرد چرا شماها را این قدر دست و پاچه و کم دل کرده است که این طورها عرایض و تلگرافها عرض می کنید؟ همان ماکو و خوی و سلماس و ارومی باید جواب هزار نوع این امور را بدهد چه رسد به آذربایجان. نمی دانم چه خبر شده است که این قدر بی غیرت شده اید؟ یعنی چه؟ ....».

23آبان

هنر و معماری در دوران خان نشین افشاراورمی

یازاکو ـ _بیگلربیگی های افشار در حکومت چند صدساله در اورمیه بانی خیر بسیاری از عمارات، کاخها و مشوق اهل ادب و هنر و فرهنگ بودند. یکی از معروف‌ترین آثار خاندان افشار در اورمیه، عمارت باشکوه چهاربرج بود.

19آبان

اسطوره قیل قمیش، گوی تپه اورمیه

یازاکو - گوی تپه یکی از مشهورترین تپه های باستانی اورمیه با آثاری غنی و نمایشگر تاریخ پر افتخار آذربایجان می باشد.

09آبان

به مناسبت یکصد و یکمین سالگرد اعلان جمهوری ترکیه

اعلان جمهوریت در ترکیه به رهبری مصطفی کمال آتاتورک در اسناد قاجاری ایران

یازاکو - تغییر سیستم حکومتی خلافتی-سلطنتی به جمهوریت تحولی شگرف در دنیای اسلام بود بطوریکه چشم تمام ملل همجوار به ترکیه بود.اسناد قاجاری ایران نیز نشان از توجه دولت به این امر بود.

24مهر

از دارالفنون استانبول تا دارالفنون تهران و تبریز:

تبریز، دومین شهر ایران دوره قاجاری از نظر علمی امروزه چندمین شهر ایران است؟

یازاکو - آذربایجان تا اواسط قرن بیستم دروازه ورود مدنیت نوین به داخل ممالک محروسه ایران قاجاری بود و این نقش را تا زمان تشکیل ایران نو با محوریت یک شاه، یک ملت و یک زبان، با سلطنت رضاشاه، داشت.

26شهریور

کاظم خان قوشچو یکی از نمادهای اسطوروی مدافع آذربایجان در جنگ جهانی اول

یازاکو - جنگ اول جهانی یک فاجعه به تمام معنا برای آذربایجان مخصوصا غرب آذربایجان بود. کریدور زنگزور و در امتداد آن خط جلفا-خوی-سلماس و اورمیه در اشغال روسیه و ارامنه بود.

24شهریور

رابطه جغرافیا با سیاست و تاریخ

یازاکو - امیدوارم دولت و وزرای دکتر پزشکیان وارث تسامح و تساهل تاریخی امپراطوی های پهناور ترکان سلجوقی، ایلخانی، صفوی، افشار، عثمانی و قاجار در مورد زبانها و فرهنگهای مختلف باشند.

20شهریور

قورولتای: مجلس مشورتی ترکان باستان و میانه

یازاکو - توحید ملک زاده نوشت: سیستم دموکراسی مبتنی بر خردجمعی و وفاق مردمی ترکان از هزاره های قبل از میلاد به نحو زیبایی در تشکیلات اداری- بروکراسی آنان در قالب مجلس نخبگان و طبقه ائلیت ترکان به نام قورولتای متجلی گردیده است. اگر اولین ردپای قورولتای در میان سومریان که خودشان را کنگر/قانقا ار می نامیدند دیده شده قورولتای انتخاب نادر به عنوان شاه در دشت مغان هم شاید جزو آخرین قورولتای های باشکوه سیستم مدیریتی ترکی قرار گیرد.

02شهریور

به مناسبت هشتاد و سومین اشغال ایران توسط روس و انگلیس در سال ۱۳۲۰ش

دو حمله بزرگ روسها به ایران: جنگ یکروزه ارتش رضاخانی، مقاومت دوازده ساله قشون قاجاری

یازاکو - یکی از شگردهای تاریخی دستگاههای تبلیغاتی پهلوی ها علیه دولت قاجاریه، تبلیغات شکست فتحعلیشاه و فرزندش عباس میرزا در برابر قشون روس می باشد که البته اصل مطلب درست است ولی علل آن و چگونگی مقاومت اهالی آذربایجان همراه با قشون قاجاریه که عمدتا باز هم ترکان آذربایجان بودند به عمد مغفول مانده است.

16مرداد

مشروطه خواهی یک تحول جهانی بود

یازاکو - دکتر توحید ملک زاده نوشت: امروزه جمعی از جوانان ترک گرای آذربایجانی مخالف جدی مشروطه و مشروطه خواهان شده اند.چرا؟ چون بعد از این تحولات و البته با سعی و تلاش مشروطه خواهان، دولت قاجاریه (به زعم آنان ترک) ساقط و دولت شوونیست پهلوی تاسیس شد. شاید در نگاه اول این نگاه، درست به نظر آید ولی صد البته تحلیل بسیار سطحی است.