این قند، مزه تلخی می‌دهد!

به گزارش یازاکو، فقط ۲۵سال داشت که به یکباره حالش خراب شد. دست و پایش لرزید و چشمانش قرمز شد. نمی‌دانست چه بلایی ناگهان به سرش آمده است. به تازگی تولد سه سالگی فرزندش را جشن گرفته بود و برای یگانه دخترش، آرزوهای رنگارنگی داشت.

در دنیای رنگارنگ آرزوهای فرزندش زندگی می‌کرد که یک روز با خراب شدن حالش به بیمارستان رفت و خبری را که دوست نداشت، شنید. او در اوج جوانی مبتلا به دیابت شده بود؛ در شهرستان کم جمعیتی زندگی می‌کرد که فقط یک مرکز اورژانس دارد، بنابراین کار هر روزه و هر هفته و هرماه می‌شود آمدن به کلانشهر تبریز و گشتن بین نوبت‌های پزشکی و انواع آزمایش‌ها تا بداند دیابت، ارگان‌های بدنش را درگیر نکرده است.

یکباره می‌بیند کلیه‌هایش درگیر شده‌اند. چشم‌هایش ضعیف شده است. لاغرتر از همیشه، وزنش کمتر شده است. تک به تک برای ویزیت به پیش متخصصان می‌رود. درمان‌ها را شروع می‌کند. با این همه، او هنوز یک مادر جوان است. باید به خانه و فرزندش هم برسد. همسرش کمک احوالش می‌شود، اما زندگی سخت تر از آنی است که فکرش را می‌کرد.

تا آخر عمر باید در کنار دغدغه بیماری‌های فراوانی که رفته رفته با گذر زمان بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود، با دغدغه تامین انسولین هم دست و پنجه نرم کند.

مادر ۵۰ ساله دیگری، که سه فرزند دارد، به طور اتفاقی متوجه می‌شود که دیابت دارد. مادر و پدرش هم دیابت داشتند، اما او اعتنایی نمی‌کرد که ممکن است این بیماری به صورت ارثی به او برسد، برای همین به صورت خاموش، مرحله پیش دیابتی را گذرانده و اکنون به مرحله دیابت رسیده است.

وقتی کار از کار گذشته و به مرحله دیابت برسد، دیگر تا آخر عمر باید درگیر دارو باشد. اصلاح سبک زندگی و کنترل وزن و خورد و خوراک را هم که ضرورتا باید رعایت کند.

امان از روزی که قند خون بالا، به سیاه شدن انگشتان دست و پا برسد و قطع عضو لاجرم باشد و سخت تر از آن، وقتی است که چشمان را درگیر کند و کاری جز تخلیه چشم، پیش روی بیمار نباشد.

داستان‌های تاریک تری می‌توان از تلخی این قند شیرین از دور و نزدیک شنید در حالی که می‌توان با تفکر و توجه بیشتر روی سلامت، از این تلخی رهایی یافت.

روز چهاردهم نوامبر به عنوان روز جهانی دیابت و هفدهم تا بیست و سوم آبان به عنوان هفته ملی دیابت نامگذاری شده تا مردم جهان و کشور ما نسبت به این بیماری، شناخت بیشتر و توجه ویژه‌ تری داشته باشند.

۹ درصد مرگ‌ها در کشور مربوط به دیابت است

دکتر مهری ملکی، رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با ایرنا، اظهار کرد: دیابت یکی از بیماری‌های مزمنی است که موجب مرگ‌ومیر زیادی در دنیا می‌شود و چهارمین یا پنجمین علل مرگ بین مردم دنیا است.

وی افزود: بیماری‌های مزمن ۸۲ درصد مرگ‌ومیرها را در کشور ما شامل می‌شوند و دیابت به عنوان یکی از بیماری‌های مزمن، طبق آخرین گزارش مرگ‌ سیمای کشوری، علت ۹ درصد مرگ‌ها بوده است.

وی ادامه داد: طبق آخرین اطلس دیابت منتشر شده در سال ۲۰۲۴، بین افراد ۲۰ تا ۷۹ ساله، تعداد ۵۸۸ میلیون نفر مبتلا به دیابت هستند و پیش‌بینی می‌شود که این عدد تا سال ۲۰۵۰ به ۸۵۲ میلیون نفر برسد.

۴۰ درصد افراد دیابتی از بیماری خود بی خبر هستند

ملکی تاکید کرد: نکته نگران‌ کننده این است که ۴۰ درصد از افراد مبتلا به دیابت یعنی حدود ۲۵۰ میلیون نفر از بیماری خود بی‌خبر هستند، در حالی‌که اگر این بیماری، زود تشخیص داده شود، عوارض آن، قابل کنترل است.

وی درباره مطالعات ملی شیوع دیابت، اظهار کرد: پیمایش ملی قندخون هر پنج سال یک‌بار در کشور انجام می‌شود و چون به صورت میدانی است، ارزش بسیاری دارد که طبق آخرین مطالعه در سال ۱۴۰۰، بالغ بر ۱۴ درصد از افراد بالای ۲۵ سال در کشور شامل ۷.۵ میلیون نفر دیابت دارند و اگر پیش‌دیابت‌ها را به آن اضافه کنیم، این آمار تا ۲۰ میلیون نفر نیز می‌رسد.

وی درباره تفاوت مرحله پیش‌دیابت با دیابت، توضیح داد: دیابت یک بیماری مزمن با قند خون بالای ۱۲۶ است که در اثر آن، سوخت و ساز بدن به خاطر کاهش تولید انسولین یا مقاومت بدن در جذب آن، مختل می‌شود و پیش‌دیابت زمانی است که قند خون بین محدوده ۱۰۰ تا ۱۲۵ باشد و می‌توان در این مرحله با اصلاح سبک زندگی از ورود فرد به مرحله دیابت جلوگیری کرد.

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر آذربایجان شرقی با بیان این‌که تشخیص زودهنگام در پیش دیابت بسیار حیاتی است، گفت: اکنون در مراکز بهداشتی‌ درمانی سراسر محلات کشور، برنامه کشوری تشخیص زودهنگام دیابت و پیشگیری از آن به صورت روتین اجرا می‌شود و بر اساس آن، همه افراد بالای ۳۰ سال از نظر بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری دیابت خطرسنجی می‌شوند و در صورت نرمال بودن، آموزش‌های پیشگیرانه دریافت می‌کنند.

وی ادامه داد: برخی از عوامل ابتلا به دیابت، عوامل ارثی هستند ولی عوامل دیگر غیر ارثی قابل کنترل بوده و مثلا وزن، تغذیه و فعالیت بدنی قابل اصلاح‌ هستند تا فرد مبتلا نشود.

وی افزود: افراد پیش‌دیابتی با اصلاح تغذیه، فعالیت فیزیکی کافی، کنترل وزن و اصلاح شیوه زندگی می‌توانند سال‌ها در همین محدوده بمانند یا حتی به وضعیت نرمال بازگردند.

علت اصلی ابتلا به دیابت، ناشناخته است

ملکی درباره عوامل خطر ابتلا به دیابت، گفت: علت اصلی ابتلا به دیابت، ناشناخته است اما عواملی مانند سابقه خانوادگی، نژاد و سن بالای ۴۰ سال در ابتلا به این بیماری مؤثر هستند، اما عوامل قابل کنترل مانند چاقی، فشار خون بالا، کلسترل و چربی خون بالا و سابقه دیابت در بارداری نیز نقش دارند.

وی درباره عوارض دیابت، بیان کرد: یک فرد دیابتی در معرض انواع بیماری‌های چشمی، کلیوی و اعصاب محیطی قرار دارد اما همه این‌ موارد با کنترل قند خون، کاملا قابل پیشگیری است.

دیابت را می‌توان کنترل کرد

وی خاطرنشان کرد: یک فرد دیابتی باید ماهانه به مراکز بهداشتی مراجعه کند و مراقبان سلامت این مراکز، وضعیت او را بررسی می‌کنند و پزشک هر سه ماه، ویزیت رایگان از آن‌ها انجام می‌دهد و با توجه به وضعیت فرد، آزمایش هموگلوبین A۱C نیز بسیار مهم است که اگر جواب آزمایش فرد در محدوده نرمال باشد، این عوارض هیچگاه پیش نمی آیند.

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر آذربایجان شرقی گفت: سازمان جهانی بهداشت برای سال ۲۰۲۵ شعار «دیابت در مراحل مختلف زندگی» را اعلام کرده است؛ یعنی هر فرد مبتلا به دیابت باید به مراقبت‌های یکپارچه، محیط حمایتی و سیاست‌های ارتقای سلامت، عزت نفس و خودمراقبتی دسترسی داشته باشد.

وی درباره سن ابتلا به دیابت نیز تشریح کرد: احتمال ابتلا در سن بالای ۴۰ سال بیشتر است، اما در سال‌های اخیر، به صورت فزاینده‌ای شیوع دیابت افزایش یافته و سن ابتلا پایین آمده است که به شیوه زندگی مردم مربوط می‌شود. چاقی، فشار خون و چربی خون بالا از عوامل مؤثر در ابتلای به این بیماری هستند و افراد دارای سابقه خانوادگی باید نسبت به این بیماری حساس باشند و سالانه ارزیابی شوند.

وی درباره آمار ابتلا به دیابت در آذربایجان شرقی نیز گفت: بر اساس گزارش‌های مربوط به افراد مراجعه کننده به مراکز بهداشتی تحت مدیریت دانشگاه علوم پزشکی تبریز (شامل تمامی شهرستان‌های آذربایجان شرقی به‌جز سراب و مراغه) حدود ۱۷۲ هزار نفر مبتلا به دیابت، شامل ۷.۷ درصد جمعیت این منطقه شناسایی شده است.

ملکی افزود: بر اساس آخرین پیش بینی‌ها که انتظار داریم ۱۴ درصد از جمعیت جامعه به دیابت مبتلا باشند، آمار ابتلا در استان را تقریبا باید ۲ برابر کرد که شامل افراد دیابتی است که به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه نکردند یا کسانی که از بیماری خود بی‌خبر هستند.

دیابت کشنده است یا نه ؟

وی در پاسخ به این‌که آیا دیابت بیماری کشنده است یا نه، بیان کرد: بیماری دیابت اگر کنترل شود و فرد دبایتی، مراقبت‌ها و توصیه‌ها را رعایت کند و جواب آزمایشش در محدوده نرمال باشد، کشنده نیست. اما اگر فرد بی‌خبر باشد، تغذیه و فعالیت بدنی را رعایت نکند و دارو دریافت نکند، می‌تواند کشنده باشد.

آموزش، حلقه گمشده مبتلایان به بیماری دیابت

هاشم هاشمی، رئیس انجمن دیابت آذربایجان شرقی نیز به ایرنا، گفت: این انجمن از سال ۱۳۸۲ مشغول فعالیت است و تا امروز بیشتر تمرکز خود را بر روی آموزش و ارتقای آگاهی اعضای خود در بحث دیابت گذاشته است و آموزش و مشاوره رایگان در این حوزه را وظیفه اصلی خود می‌دانیم.

وی با اشاره به عضویت ۳۰ هزار نفر در این انجمن، افزود: حلقه گمشده در بحث دیابت در دنیای امروز، بحث آگاهی است. بسیاری از مردم که به دیابت مبتلا می‌شوند، نسبت به این بیماری اطلاع درستی ندارند و این امر باعث نهفته ماندن و تشدید وضعیت در اثر عدم کنترل میزان قندخون بدن می‌شود، درحالی که می‌توانند قبل از ابتلا به این بیماری نیز از بروز آن پیشگیری به عمل آوردند.

وی ادامه داد: دیابت در جامعه امروز مانند سونامی درحال گسترش است و هرکسی را که در مقابل خود ببیند، در خود غرق می‌کند، بنابراین اغلب زنان و مردان زمانی پی به ابتلا به این بیماری می‌برند که کار از کار گذشته و باید به فکر کنترل آن باشند.

هاشمی خاطرنشان کرد: آموزش تا ۸۰ درصد موجب درمان دیابت و پیشگیری از ابتلا می‌شود، اما اگر برای آن اقدامی نشود، هزینه‌های بالایی از نظر مالی و جانی برای انسان به بار می‌آورد و رفته رفته با افزایش قیمت داروهای کنترل دیابت، ارگان‌های شخص دیابتی نیز صدمه می‌بیند و هزینه‌ها برای درمان این معضلات نیز بیشتر می‌شود.

وی افزود: ما در انجمن خود، یک سالخورده ۸۰ ساله دیابتی داریم که با زندگی سالم، درحال لذت بردن از زندگی است و از سویی کودک خردسالی داریم که از زمان تولد دچار دیابت است.

اصلاح سبک زندگی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری

وی تاکید کرد: سبک زندگی در ابتلا به بیماری دیابت بسیار مهم است و اصلاح آن و تلاش برای داشتن زندگی سالم همراه با غذاهای مفید و سالم به همراه ورزش مناسب، قطعا گام مهمی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت خواهد بود و حتی بعد از ابتلا نیز می‌توان با پیروی از این سبک زندگی سالم، از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.

رئیس انجمن دیابت آذربایجان شرقی گفت: این انجمن به بیماران دیابتی که شرایط مالی خوبی ندارند، برای تهیه دارو یا انسولین کمک می‌کند و در این راستا یکی از چالش‌های مهم بیماران دیابتی، افزایش قیمت داروها است.

وی ادامه داد: کمبود مختصری در تامین انسولین در ماه‌های اخیر وجود داشت که امروز رفع شده است، البته کمبود به معنی نبود دارو و انسولین نیست، زیرا مشکل اصلی در بحث توزیع است. فقط درصدی از داروخانه‌های استان، دارو و انسولین بیماران دیابتی دارند که این موضوع باعث می‌شود، بیماران هر بار برای خریداری یک دارو، چند داروخانه را بگردند تا آن را پیدا کنند که در این راستا درخواست کردیم نام این داروخانه‌ها را برای اطلاع رسانی دراختیار انجمن قرار دهند.

وی در توصیه‌ای به بیماران دیابتی، گفت: بیماران و حتی افراد مشکوک به ابتلا می‌توانند با ارتباط گیری با انجمن‌ دیابت استان از ظرفیت مشاوره‌ها و پزشکان متخصص به صورت رایگان بهره ببرند.

 بیماری دیابت، اگر شناسایی و درمان نشود، انسان را در راهروی تاریکی به سوی مرگ هدایت می‌کند و به مرحله‌ای می‌رساند که امید برای بازگشت ازبین می‌رود. ارزیابی و چکاب سالانه، حداقل کار و مهمترین اقدامی است که می‌توان برای بیرون آمدن از این راهروی تاریک در زندگی انجام داد و قطعا پای ثابت یک زندگی شاد و سالم، اصلاح سبک زندگی است.