به گزارش پایگاه خبری یازاکو به نقل از عصرایران، بحران خشکی دریاچه ارومیه جدیتر از همیشهاست. به واقع در حال حاضر دریاچه تقریبا به طور کامل خشک شده و چند نقطه آبی به مانند برکه باقی ماندهاست که خشک شدن آن هم زیاد طول نمیکشد. اما خشکی دریاچه علاوه بر عوامل طبیعی عوامل انسانی هم دارد که همین موضوع باعث شده تا دادگستری استان آذربایجان غربی، مقصران این فاجعه زیست محیطی را تحت پیگرد قضایی قرار دهد. موضوعی که ناصر عتباتی، رئیس کل دادگستری استان آذربایجان غربی در این گفتگو ویژه، آن را بر نخستینبار اعلام میکند. او همچنین نگاهی به مجموعه اتفاقاتی که موجبات خشک شدن دریاچه را فراهم کرده میاندازد و به نقش توسعه کشاورزی و حفر چاههای عمیق غیرمجاز اشاره میکند. در این گفتگو عتباتی تاکید میکند که دستگاه قضایی قصد دارد اقدامات جدی با احکام ویژه برای احیاء دریاچه ارومیه داشته باشد.
مجوزهای تغییر کاربری و احداث چاههای عمیق سئوالبرانگیز است
۲ ــ توسعه بیضابطه کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه یکی دیگر از موارد بحرانساز خشکی دریاچه است. سطح زیر کشت در این حوضه آبریز از ۱۸۰ هزار هکتار در سالهای ابتدای انقلاب اسلامی ایران، به ۶۰۰ هزار هکتار در سالهای اخیر افزایش داشتهاست. به این اعداد ارقام تغییر الگوی کشت از محصولات کمآب بر مثل انگور و تبدیل آنها به محصولات پرآب بر مثل سیب را هم اضافه کنید. اما فقط سیب نیست، چغدر قند، گندم و جو هم دیگر محصولاتی است که کشت وسیعی را در بر گرفته است. از سوی دیگر ایجاد هزاران چاه عمیق مجوز دار و غیرمجاز و برداشت بیرویه آب هم بودهاست. برداشتهایی که در بروز وضعیت کنونی دریاچه تاثیرگذار بودهاست.
قلع قمع چاههای غیرمجاز عمیق
۳ ــ بیش از ۸۰ هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه حفر شدهاند. این چاهها مثل یک مکنده قوی، آبهای زیرزمینی را بلعیدهاند. وجود این آبهای زیرزمینی برای بقای حیات دریاچه اهمیت زیادی داشتهاست. حالا دادگستری آذربایجان غربی از قلع و قمع این چاهها خبر میدهد.
فرهنگسازی؛ حلقه مفقوده احیای دریاچه ارومیه
۴ ــ هزاران میلیارد تومان برای احیای دریاچه ارومیه هزینه شده اما در نهایت آنچه رخ داده خشکی فاجعهبار دریاچه است. از همان ابتدا بسیاری از کارشناسان محیط زیست فریاد میزدند که نجات دریاچه در گروه احیاء اکولوژیک و مشارکت مردم و فرهنگسازی در الگوی مصرف آب و کشاورزی است. فریادهایی که هرگز به درستی شنیده نشد و عمده بودجهها به سمت ساخت سازههای سیمانی و بتونی برای نجات دریاچه رفت.
تشکیل پرونده قضایی برای مدیران قبلی مرتبط با دریاچه ارومیه
۵ ــ در بروز خشکی بیسابقه دریاچه ارومیه، مدیران بسیاری مقصر هستند. آنهایی که اهمالکاری کرده و یا برنامههای بدون کارشناسی را اجرا کردند. در بسیاری از پروژهها و تصمیمهای گرفته شده هرگز نقدهای کارشناسی دیده نشد و خیلی وقتها مدیران با دادن مجوزهای غیرمجاز و حتی نادیدهانگاری در تخلفات متعددی که منجر به برداشت بیرویه حقآبه دریاچه شده بود، به خشکی آن دامن زدند.
نظارت روی چاههای مجاز
۶ ــ گفته میشود نزدیک به ۹ هزار چاه مجاز در منطقه وجود دارد که تجهیزات اندازهگیری ندارند. این چاهها معلوم نیست تا چه زمانی اجازه فعالیت داشتند و یا اینکه چقدر میتوانستند برداشت کنند. برخی مدیران سابق هم در نداشتن نظارت کافی روی این چاهها مقصرند.
خشکی دریاچه در ۶ ماه و یک و سال و دو سال اتفاق نیافتاده
۷ ــ آنچه امروز بر سر دریاچه ارومیه آمده حاصل نیمقرن سیاستگذاریها و برنامهریزیهای توسعهای غلط در حوزه کشاورزی و مدیریت منابع آب بودهاست.