به گزارش پایگاه خبری یازاکو، با توجه به بحران آب و خشکسالی‌های مداوم، مدیریت منابع آبی و مقابله با فرونشست زمین به یکی از چالش‌های اصلی زیست‌محیطی و اقتصادی کشور تبدیل شده است. استان آذربایجان شرقی نیز از این بحران مستثنی نیست و طبق آمارهای اخیر، برخی از مناطق این استان با فرونشست‌های شدیدی مواجه شده‌اند. در این میان، نقش کشاورزی در مصرف بی‌رویه آب و عدم مدیریت بهینه منابع آبی بسیار پررنگ است و ضرورت اصلاح الگوهای مصرفی به‌شدت احساس می‌شود.
آمارهای منتشرشده از وضعیت فرونشست زمین در استان آذربایجان شرقی نشان می‌دهد که شهرستان مرند با ۱۸.۹ سانتی‌متر فرونشست در سال، بالاترین میزان این پدیده را به خود اختصاص داده است. یکی از دلایل اصلی این فرونشست، برداشت بی‌رویه آب در بخش کشاورزی است. در بسیاری از شهرستان‌های این استان، کشاورزی همچنان با روش‌های سنتی انجام می‌شود که منجر به هدررفت شدید آب و بهره‌وری پایین از منابع آبی می‌گردد. در حالی که تکنولوژی‌های مدرن آبیاری نظیر آبیاری قطره‌ای و بارانی می‌تواند تا ۵۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کند، همچنان بخش بزرگی از کشاورزان به روش‌های سنتی پایبند هستند.
مناطقی نظیر ایلخچی و شبستر که به ترتیب با ۱۲.۲ و ۱۰.۸ سانتی‌متر فرونشست مواجه‌اند، به شدت تحت تأثیر عدم مدیریت صحیح منابع آبی در بخش کشاورزی قرار دارند. برای کاهش تأثیرات منفی فرونشست زمین، اصلاح الگوی مصرف آب در کشاورزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. توسعه سیستم‌های آبیاری تحت فشار، آموزش کشاورزان در خصوص بهینه‌سازی مصرف آب و حمایت از آن‌هایی که از تکنولوژی‌های نوین استفاده می‌کنند، می‌تواند به کاهش میزان فرونشست زمین در این مناطق کمک کند.
علاوه بر این، مدیریت جامع منابع آبی با تأکید بر کاهش مصرف در بخش کشاورزی می‌تواند به متعادل کردن سطح منابع زیرزمینی کمک کند. در بسیاری از مناطق استان، چاه‌های غیرمجاز همچنان به بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی ادامه می‌دهند که این مسئله باید با اعمال نظارت‌های سختگیرانه کنترل شود. توقف روند فرونشست نیازمند همکاری همه‌جانبه مردم و مسئولان است، اما بخش کشاورزی به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب نقشی کلیدی در حل این بحران ایفا می‌کند.
بحران فرونشست زمین در آذربایجان شرقی، به‌ویژه در شهرستان‌هایی مانند مرند و ایلخچی، زنگ خطری جدی برای آینده منابع آبی استان به شمار می‌رود. با این حال، مدیریت مصرف و بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری در کشاورزی می‌تواند از گسترش این پدیده جلوگیری کند.
لازم است کشاورزان و مسئولان با همیاری و همکاری، راهکارهایی برای کاهش مصرف آب و حفظ منابع زیرزمینی اتخاذ کنند تا ضمن تداوم تولیدات کشاورزی، پایداری زیست‌محیطی نیز تضمین شود.
