به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از همشهری آنلاین، بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود نرخ رشد اقتصادی ایران را در سال۲۰۲۱ میلادی ۲٫۱ درصد و در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به‌ترتیب ۲٫۲ و ۲٫۳ درصد پیش‌بینی کرده و می‌گوید: اقتصاد ایران در سال گذشته میلادی ۱٫۷درصد رشد داشته و ایران جزو معدود کشورهایی بوده که سال ۲۰۲۰ را با نرخ رشد اقتصادی مثبت پشت سر گذاشته است.
فهرست
تأیید آمار داخلی
بانک مرکزی ایران به‌تازگی اعلام کرده بخش نفت و گاز ایران در ۲ فصل پیاپی تابستان و پاییز سال گذشته توانسته از انجماد و فریز ناشی از تحریم‌ها فاصله بگیرد و شاید نشانه‌هایی از بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی این بار از مسیرهای خاکستری به راه‌های شفاف باشد.
هرچند وزارت نفت از ابتدای سال۹۷ جزئیاتی از آمار تولید و صادرات نفت ایران را منتشر نمی‌کند و در آمارهای رسمی میزان تولید و صادرات روزانه نفت در قبل از تحریم‌ها، یعنی سال۹۶ روزانه به‌ترتیب ۳میلیون و ۸۴۹هزار بشکه (تولید) و ۲میلیون و ۳۲۵هزار بشکه (صادرات) منعکس شده است.
بر اساس این گزارش، نرخ رشد اقتصادی ایران در تابستان به نسبت بهار سال گذشته ۵٫۲درصد و در پاییز نسبت به تابستان هم ۳٫۹درصد رشد کرده البته با احتساب ارزش افزوده ایجاد شده در بخش نفت.
رشد ارزش افزوده ناشی از نفت و گاز ایران
بانک مرکزی می‌گوید که حتی اگر ارزش افزوده بخش نفت و گاز هم حساب نشود بازهم اقتصاد ایران در تابستان و پاییز پارسال به‌ترتیب رشدی ۳٫۲درصد و ۲٫۹درصدی داشته است.
بر این اساس، ارزش افزوده ناشی از بخش نفت و گاز ایران که پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها به‌شدت سقوط کرده بود و حتی ارزش آن سقوطی ۵درصدی را در برخی فصل‌ها داشته، در تابستان سال گذشته رشدی ۲۲٫۲درصدی و پاییز هم افزایش ۹٫۷درصدی را شاهد بوده است.
بانک مرکزی رشد بخش کشاورزی ایران در پاییز سال گذشته را ۵٫۲درصد، صنعت و معدن را ۹٫۲درصد، ساختمان را ۲٫۲درصد و خدمات را ۰٫۱درصد برآورد کرده است؛ نشانه‌ای از اینکه شیوع کرونا باعث تخریب وسیع در بخش خدمات ازجمله اصناف و کسب‌وکارهای مردم شده است.
مشکل کمبود تقاضای مؤثر
زمستان سال گذشته بود که مرکز پژوهش‌های مجلس در ترسیم چشم‌انداز رشد اقتصادی ایران گزارش داد که به‌دلیل روندهای مثبت شکل‌گرفته در سال۱۳۹۹ در بخش‌های صنعت، نفت و ساختمان رشد اقتصادی کشور در سال۱۴۰۰ مثبت پیش‌بینی میشود و با چشم‌انداز مثبت نسبت به واکسیناسیون به‌نظر می‌رسد اثر شوک کرونا بر کسب‌وکارها و به‌طور کلی بخش خدمات در سال بعد به اندازه سال‌جاری نباشد.
با این حال، رشد صادرات نفت و رشد مقداری تولیدات صنایع بزرگ ناشی از ظرفیت‌های خالی موجود در این صنایع، رشد اقتصادی را می‌تواند به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد، ولی به‌دلیل عدم‌تأثیرگذاری جدی بر اشتغال، وضعیت معیشتی خانوارها به‌احتمال زیاد تغییر چندانی نخواهد داشت.
مرکز پژوهش‌های مجلس به صراحت تأکید می‌کند: با این حال درصورتی که محیط اقتصاد کلان در شرایط بلاتکلیفی و نااطمینانی و انتظار نسبت به تغییرات محیط بین‌المللی قرار گیرد، این موضوع می‌تواند حتی رشد اقتصادی را نزدیک به صفر و حتی در دامنه منفی قرار دهد.
درواقع در چنین حالتی با به‌تعویق‌انداخته‌شدن تقاضای کالاهای بادوام خانوارها و سرمایه‌گذاری بنگاه‌ها، اقتصاد به‌احتمال زیاد با مشکل کمبود تقاضای مؤثر روبه‌رو خواهد شد.
وضع خاورمیانه و شمال آفریقا
طبق گزارش بانک جهانی، در بین اقتصادهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، مصر که دومین اقتصاد بزرگ منطقه (از لحاظ تولید ناخالص داخلی بر مبنای برابری قدرت خرید) به شمار می‌رود نیز سال۲۰۲۰ را با نرخ رشد اقتصادی مثبت ۳٫۶درصد به پایان رسانده؛ اما به جز ایران و مصر، دیگر اقتصادهای بزرگ منطقه، همچون اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان در سال۲۰۲۰ نسبت به سال۲۰۱۹ کوچک‌تر شده‌اند.
برآوردهای اولیه بانک جهانی حاکی است تولید ناخالص داخلی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در سال۲۰۲۰ نسبت به سال قبل از آن ۳٫۹درصد کاهش یافته است.
از سوی دیگر، پیش‌بینی بانک جهانی از نرخ رشد اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نشان می‌دهد اقتصاد این منطقه در سال‌جاری میلادی به سطح قبل از بحران کرونا بازنخواهد گشت و در سال‌های۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ نیز مانند سال‌های قبل از بحران کرونا، عملکرد ضعیف‌تری نسبت به میانگین جهانی خواهد داشت.
آینده اقتصاد دنیا
بانک جهانی در گزارش جدید خود از چشم‌انداز اقتصاد جهانی، نرخ رشد تولید ناخالص جهان و ایران را به‌ترتیب ۵٫۶ و ۲٫۱درصد پیش‌بینی و اعلام کرد: اقتصاد جهانی در سال‌جاری میلادی رشدی قوی اما «به‌شدت غیریکنواخت» را تجربه خواهد کرد و بالاترین نرخ رشد خود در ۸۰سال اخیر را به ثبت خواهد رساند.
در گزارش جدید بانک جهانی از چشم‌انداز اقتصادی جهان، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی جهان در سال‌جاری میلادی ۵٫۶درصد پیش‌بینی شده که این رقم در مقایسه با پیش‌بینی قبلی بانک جهانی ۱٫۵واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.
این نهاد بین‌المللی در عین حال با اشاره به نابرابری شدید در توزیع واکسن کووید-۱۹ در جهان تأکید کرده است: «رشد اقتصاد جهانی بر تعداد کمی از اقتصادهای بزرگ، متمرکز خواهد بود و بسیاری از اقتصادهای نوظهور و درحال‌توسعه از این رشد جا خواهند ماند.
درحالی‌که انتظار می‌رود حدود ۹۰درصد از اقتصادهای پیشرفته جهان در سال۲۰۲۲ به سطح درآمدی قبل از همه‌گیری ویروس کرونا بازگردند، احتمالا تنها یک‌سوم اقتصادهای نوظهور و درحال‌توسعه چنین روندی را طی خواهند کرد.»
بانک جهانی می‌گوید: اقتصاد آمریکا در سال‌جاری میلادی ۶٫۸درصد رشد خواهد کرد و چین-که سال گذشته را برخلاف دیگر اقتصادهای بزرگ جهان، با نرخ رشد مثبت پشت سر گذاشت- نیز شاهد رشد اقتصادی ۸٫۵درصدی خواهد بود.
اقتصاد هند که طی یک دهه اخیر (به جز سال بحرانی ۲۰۲۰) همواره نرخ رشد اقتصادی بالایی را تجربه کرده و در اغلب سال‌های دهه گذشته رکورددار نرخ رشد اقتصادی در بین اقتصادهای بزرگ جهان بوده است، به‌گفته بانک جهانی می‌تواند در سال‌جاری میلادی ۸٫۳درصد رشد کند.
