به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یاز اکو به نقل از دیلی صباح، شوشا معروف به مروارید قره باغ یکی از نمادهای تاریخ و فرهنگ آذربایجان است. این پایتخت تاریخی که در سال ۱۷۵۲ توسط قره باغ خان پناه علی تأسیس شد، با زیبایی های طبیعی، چشمه ها، آب و هوای مطبوع و آثار تاریخی متعدد، همواره یک مقصد گردشگری بوده است. ولی این شهر به دلیل قرار گیری در موقعیت جغرافیایی از نظر استراتژیک نیز مهم است.
پس از آزادسازی قره باغ، بزرگترین آرزوی آذربایجان، بازسازی شوش ، قلب تپنده قره باغ بود.
دولت آذربایجان بلافاصله طرح جامع بازسازی شهر شوشا را آغاز کرد و بی شک مهمترین مسئولیت در تحقق این هدف بر عهده وزارت فرهنگ این کشور است.
از این رو گفتگوی اختصاصی با آنار کریم اف وزیر فرهنگ آذربایجان درباره احیای شوشا داشته ایم.
فهرست
شوشا نماد هویت آذربایجانی
کریم اف با اشاره به اینکه شوشا از نظر تاریخی همواره مرکز تمدن ترک و اسلامی بوده است، تصریح کرد: شوشا همواره برای مردم آذربایجان شهری بسیار مهم بوده است زیرا نماد فرهنگ، تاریخ و هویت آنهاست.
به گفته وزیر فرهنگ آذربایجان، یکی از بزرگترین دلایل اهمیت شوشا این است که این شهر زادگاه و خاستگاه شخصیت های برجسته بسیاری در تاریخ آذربایجان بوده است.
وی گفت: «بسیاری از نویسندگان، شاعران، موسیقی دانان و حتی فرماندهان نظامی برجسته از شوشا بودند. بنابراین مردم آذربایجان این شهر را بسیار عزیز می دانند.»
کریم اوف در معرفی چهره های شاخص این شهر گفت: دختر مهدیقلی خان، آخرین فرمانروای خانات قره باغ آذربایجان، خورشیدبانو ناتاوان، شاعری برجسته از این شهر زیبا بود.
ناتاوان اولین انجمن های ادبی را در شوشا و سراسر آذربایجان تأسیس و حمایت کرد. در میان این جوامع، مجلس انس بسیار محبوب بود و فعالین فرهنگ ،ادب و روشنفکر قره باغ آن زمان را گرد هم آورده بود.
وی افزود:شوشا همچنین محل زندگی بنیانگذار موسیقی کلاسیک آذربایجانی بود. اوزیر حاجی بیگ اوف آهنگساز بزرگی بود که سرود ملی آذربایجان را نیز ساخته است.
کریم اف با بیان اینکه حاجی بی اف درکارش از تلفیق موسیقی ملی و موسیقی غربی استفاده کرده است، گفت: این هنرمند موسیقی محلی «موغام» را با موسیقی کلاسیک غربی ترکیب کرد که به موسیقی کلاسیک آذربایجان تبدیل شد.
موسس آواز آذربایجان مرتضی رضااوغلو محمدوف معروف به بلبل آذربایجان نیز اهل شوشا است. او به‌عنوان یک خواننده اپرا بسیار مشهور، در لااسکالای میلان و در بسیاری از سالن‌های اپرا در طول زندگی حرفه‌ای خود به اجرای برنامه پرداخته است.
کریم اف گفت: به همین دلیل زمانی که شوشا اشغال و تخریب شد، تماشای آن برای شهروندان آذربایجانی بسیار سخت و دردناک بود.
وی افزود: علاوه بر این، شوشا دارای تاریخ بسیار شگفت انگیز و در عین حال بسیار غم انگیز است. این شهر سه بار طعمه اشغال و ویرانی شد. اولی در اواسط قرن ۱۹ بود،و دومی در اوایل قرن ۲۰ و سومی در پایان قرن ۲۰ بود.
وی ادامه داد:شوشا همچنین از لحاظ تاریخی سنگر پایداری آذربایجانی ها برای هویت و فرهنگشان به شمار می رود و اهمیت آن را برای مردم آذربایجان دو چندان می کند.
کریم اف با تاکید بر اینکه آزادسازی شوشا پس از مبارزات ۴۴ روزه به لطف ارتش آذربایجان و تلاش های رئیس جمهور علی اف باعث شادی و سربلندی ملت شد، گفت: ما معتقدیم که روزهای سیاه پشت سر گذاشته شده است و در حال گذراندن دوره و ماموریت بسیار مهم بازسازی و احیای شوشا هستیم.
وی تاکیدکرد: رسالت مقدس وزارتخانه ما احیای روحیه و ابعاد فرهنگی در شوش است که به خاطر ۳۰ سال اشغال کم رنگ شده است.
سال شوشا
کریم اوف تصریح کرد:با این اهداف، این وزارتخانه برنامه عملیاتی را برای احیای شوشا از طریق کارهای مختلف مرمتی و حفاظتی و برگزاری رویدادهای مختلف از فرهنگی تا علمی در این شهر آغاز کرده است.
وزیرفرهنگ آذربایجان گفت: امسال شوشا پر از فعالیت های متنوع خواهد بود و تقریباً هر ماه رویدادهای جدیدی برای بازگرداندن روح گمشده شهر برگزار می شود.
وی افزود:همه این رویدادها به عنوان بخشی از سال ۲۰۲۲ شوشا برنامه ریزی شده است که توسط رئیس جمهور علی اف به عنوان دویست و هفتادمین سالگرد تأسیس این شهر توسط اولین خان قره باغ، پناه علی اعلام شده است.
وزیر فرهنگ آذربایجان بر اهمیت فعالیت های فرهنگی در بازسازی منطقه به ویژه شوشا تاکید کرد.
وی احیای شوشا را دوگانه توصیف کرد و رنسانس فرهنگی را به بعد «نرم افزاری» و بخش بازسازی و مرمت فیزیکی را به بعد «سخت افزاری» تشبیه کرد.
وی گفت : بخش نرم افزاری فعالیت، سرعت بیشتری دارد و فعالیت های فرهنگی از سال گذشته آغاز شده است. ما جشنواره‌هایی ترتیب دادیم که یکی از آنها جشنواره موسیقی خاری بلبل است.خاری بلبل نام گل بومی این منطقه و به‌ویژه شوشا است.
به همین دلیل به نماد شوشا و به طور کلی قره باغ تبدیل شده است.»
وی تصریح کرد:جشنواره بین‌المللی خاری بلبل برای دهه‌ها یکی از عناصر فرهنگی موثر شوشا بوده است و ما این جشنواره را از زمان شوروی داشته ایم.
وی گفت: این شهر از آن زمان بسیار معروف شد، زیرا گروه های فرهنگی و فولکلور زیادی را در شوشا گرد هم آورد تا این رویداد را جشن بگیرند. البته پس از اشغال این سنت شگفت انگیز قطع شد و اکنون بلافاصله پس از آزادسازی مجدداً آن را راه اندازی کردیم.
وی گفت :این جشنواره در ماه مه سال گذشته برگزار شد و قرار است امسال نیز برگزار شود و “گروه های فرهنگی نه تنها از آذربایجان بلکه از کشورهای ترک زبان” برای جشنی باشکوه گرد هم می ایند.
کریم اوف با بیان اینکه خاری بلبل تنها پیشنهاد فریبنده روی میز برای شوشا نیست گفت: در کنار (خاری بلبل) برنامه‌های دیگری نیز برگزار می‌کنیم که یکی از آنها ویژه برنامه های شعر ملا پناه واقف از شاعران صاحب نام شوشا» است.
وی گفت :ملا پناه واقف از شاعران و متفکران برجسته خانات قره باغ و مشاور نیز بود. وی بانقطه نظرات شاعرانه و فلسفی خود بسیار مشهور بوده است.
وی با بیان اینکه مقبره ای که در جریان اشغال توسط نیروهای مسلح ارمنستان تخریب شده بود بلافاصله پس از آزادسازی به دستور علی اف بازسازی شد گفت: پس از بازسازی، مقبره بار دیگر این مکان به مرکز فرهنگی تبدیل شد، زیرا سالها میزبان جلسات و مجالس شعر بوده است.
وزیر با بیان اینکه فعالیت‌های امسال در شوش تداومی بر رویدادهای سال گذشته خواهد بود افزود: مرمت در شوش نیز اهمیت زیادی دارد.
وی گفت: وقتی صحبت از مرمت در شهر می شود، بعد دیگری از فعالیت های ما در شهر است.
کریم اف با بیان اینکه از هم اکنون مرمت سه مسجد و بنای تاریخی مهم در این شهر را آغاز شده است تاکید کرد: به بازسازی بناهای معماری مسیحی این شهر در کنار میراث اسلامی اهمیت داده شده است. «ما در حال حاضر مرمت دو کلیسا در شوش را آغاز کرده ایم. این برای ما بسیار مهم است که نشان دهیم آذربایجان علیه بناهای تاریخی تبعیض قائل نیست. برعکس، ما در حال بازسازی آنها هستیم چرا که برای ما، نشان دادن احترام به فرهنگ ها و مذاهب مختلف مهم است، اما همچنین می خواهیم نشان دهیم که همه میراث شوشا را بخشی از هویت خود می بینیم. ما معتقدیم که میراث فرهنگی صرف نظر از منشأ و وابستگی‌های مذهبی آن است.
حمایت ترکیه
وزیر امور فرهنگ آذربایجان خاطرنشان کرد :در مرحله آزادسازی، بازسازی و مرمت شوشا و قره باغ از حمایت های باورنکردنی ترکیه و ملت های ترک برخوردار شده ایم. ترکیه در این روزهای سخت از آذربایجان حمایت سیاسی، اخلاقی و بسیار مهمی کرد. اما علاوه بر این، از آذربایجان در کارهای بازسازی نیز حمایت می کند. شرکت های ترک در آذربایجان مشغول به کار هستند، وقتی صحبت از ساخت فرودگاه فضولی می شودو جاده ها، شرکت های ترکیه ای از جمله کسانی بودند که در این روند مشارکت داشتند. در مورد بازسازی و مرمت در شوشا، شرکت های ترکیه ای حضوری پر رنگ دارند.
کریم اف همچنین تاکید کرد: این کشور می خواهد گردشگران ترکیه ای بیشتری را به آذربایجان بکشاند. به همین دلیل است که ما فرودگاه فضولی را نیز خیلی سریع در مدت کوتاهی ساختیم. این شهر تنها صد کیلومتر با شوشا فاصله دارد و جاده پیروزی تازه ساخته شده به نام مسیری که نیروهای مسلح آذربایجان در جریان آزادسازی شوشا از اشغال ارامنه استفاده کردند نیز در آنجا وجود دارد. همچنین در حال برنامه ریزی برای شروع پروازهای مستقیم بین فرودگاه فضولی و استانبول هستیم.
وی اظهار داشت :شوشا با تمام اهمیت فرهنگی تاریخی و پروژه‌های احیایی که میزبان آن است، به عنوان نامزد «پایتخت فرهنگی جهان ترک» در سال ۲۰۲۳ معرفی شده است.
کریم اف گفت: شوش از نظر تاریخی همواره مرکز تمدن ترکی و اسلامی بوده و از بسیاری جهات منحصر به فرد است. به همین دلیل است که رئیس جمهور علی اف ابتکار عمل را برای نامزدی شوش به عنوان پایتخت فرهنگی جهان ترک در سال ۲۰۲۳ مطرح کرد. ما این موضوع را با وزارتخانه های فرهنگی سایر کشورهای ترک در نشستی که در بورسای ترکیه برگزار می شود، گفتگو خواهیم کرد.
وزیر در پایان به همکاری آذربایجان و ترکیه در صنعت سینما پرداخت.
کریم اف با بیان اینکه اولین سفر خارجی خود به ترکیه پس از تصدی مسئولیت خود را انجام داد و در این سفر با تهیه کنندگان فیلم ترکیه در مورد مسائل زیادی گفتگو کرد، گفت: آذربایجان می خواهد از تجربیات ترکیه در صنعت فیلم بهره مند شود.
وزیر فرهنگ آذربایجان با اشاره به اینکه دو کشور در حال برنامه ریزی برای تولید فیلم مشترک هستند، تاکید کرد: آذربایجان درتلاش برای میزبانی از جشنواره ای است که سال گذشته در استانبول راه اندازی شد و در سال ۲۰۲۳ ضمن بزرگداشت شوشا به عنوان پایتخت فرهنگی کشور، فیلم های برگزیده ای از جهان پهناور ترک را ارائه خواهد کرد.
