• امروز : پنج شنبه - ۹ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Thursday - 28 March - 2024
1
رئیس جمهور سفر استانی نروید (قسمت دوم)

اختیارات محدود استان ها مهمترین مشکل استان ها

  • کد خبر : 60779
  • 13 اردیبهشت 1401 - 10:30
اختیارات محدود استان ها مهمترین مشکل استان ها
یاز اکو - در مسئله‌شناسی آذربایجان‌شرقی، به چالش‎هایی مانند «ساختار متمرکز نظام اداری کشور»، «اختیارات محدود استان»، «چند پارچگی نظام مدیریتی»، و «غفلت نظام مدیریتی از ظرفیتهای ژئوپلیتیکی استان» تمرکز یافته است. در آذربایجان غربی به «نارسایی ساختار مدیریتی» «تمرکزگرایی»، «عدم ثبات مدیریتی»، «دخالت نمايندگان در اجرا»، و «ضعف سيستم نظارتی» اشاره شده است.

یاز اکو؛ میرقاسم بنی‌هاشمی _ قبل از پرداختن به یافته‎ها و نتایج پروژه‎ها، یادآوری چند نکته روش‎شناختی ضروری است؛ نخست این که؛ ۱۱ پروژه مطالعاتی به لحاظ نوع پژوهش از طیف مطالعات کیفی بوده و از روش تجزیه و تحلیل یکسان داده‎ها یعنی تحلیل ساختاری استفاده کرده‌اند. دوم؛ روش جمع‏آوری داده‎ها در تمام این پروژه‎ها یکسان و مبتنی بر سه روش ۱) مصاحبه عمیق نیمه‌ساختارمند ۲) داده‎ها و اطلاعات اسناد آمایش سرزمین، دو سند تدبیر و توسعه استان و نیز دیگر مطالعات اسنادی و پژوهش‌های پیشین و ۳) مشاهدات و تجارب خود محققان بوده است. همچنین در مرحله‌ی مصاحبه با خبرگان و کارشناسان، جمعیت نمونه مورد نظر جهت مصاحبه در این پروژه‎های تحقیقاتی برای استخراج مسائل استان‎ها شامل؛ مدیران سازمان‎های اجرایی و قضایی، فرماندهان انتظامی- امنیتی، خبرگان بخش عمومی مانند نمایندگان مجلس، ائمه جمعه و اعضای شورای شهر، نخبگان فکری دانشگاهی، فعالان مدنی و مدیران بخش خصوصی بوده است. تعداد و مجموع مدیران و نخبگانی که در ۱۱ استان مورد مصاحبه واقع شده، رقم قابل توجه ۹۸۳ نفر و میانگین مصاحبه هر استان ۸۹ نفر می‎باشد.

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که تعداد مسائل مهم شناسایی شده در ۱۱ استان برابر با ۸۳۶ مسئله بوده که میانگین آن، ۷۴ مسئله برای هر استان است چنان که پژوهشگران یادآوری کرده‎اند، تعداد کل مسائل استان‌ها بسیار بیش از فراوانی اعلان شده بوده و این تعداد پس از ادغام و تجمیع مسائل استان‎ها به دست آمده است. در واقع فراوانی مورد اشاره مسائل هر استان صرفاً به موضوعات و چالش‎های مهم آنها اختصاص یافته است.

۲٫۱ مهمترین مسائل مشترک استانها

داده‎های ۱۱ پروژه استانی بیانگر این است که هر چند نظام مسائل استان‎های توسعه‌یافته و یا محروم، استان‎های مرزی و یا مرکزی برخی ویژگی‌ها و مختصات منحصر به خود را دارند، ولی یافته‌های پروژه‎ها بیانگر این است که کلیدی‎ترین مسائل استان‎های منتخب با طیف‌بندی مختلف دارای تشابهات و اشتراکات قابل تأملی می‎باشد. بر این اساس، موضوعی مانند «ناکارآمدی نظام مدیریتی استان»، در بین مسائل ۱۱ استان رتبه اول از مسائل ۹ استان می‎باشد که بیانگر عمومیت و البته تاثیرگذاری بنیادین این مسئله می‎باشد و یا مؤلفه‎هایی مانند «تمرکزگرایی در نظام اداری کشور»، با ۶ بار تکرار، «عدم تعامل نهادها و تعدد مراکز تصمیم‌گیری»، «ضعف نظام شایسته‌سالاری»، «مسئله فساد و تخلفات»، «قانون‌گریزی و ضعف ضمانت قانون»، «نظام برنامه‎ریزی غیرآمایشی» هر کدام با ۶ و یا ۵ بار تکرار جزء مسائل نخست و مشترک ۱۰ گانه اول بیش از نصف استان‎ها بوده است. جدول زیر بیانگر وضعیت کیفی و کمی مسائل پرتکرار و مشترک استان‎ها می‎باشد.

مسائل کلیدی مشترک ۱۱ استان بر مبنای بیشترین فراوانی (در ۱۰ مسئله نخست)

مسئله نخست  فراوانی مسئله دوم فراوانی مسئله سوم فراوانی مسئله چهارم فراوانی مسئله پنجم فراوانی
ناکارآمدی نظام مدیریتی استان ۹ تمرکزگرایی در نظام اداری کشور ۶ چالش تعامل نهادها و تعدد مراکز تصمیم گیری ۶ ضعف نظام شایسته سالاری ۶ مسئله فساد و تخلفات،

 

۶
مسئله ششم فراوانی مسئله هفتم فراوانی مسئله هشتم فراوانی مسئله نهم فراوانی مسئله دهم فراوانی
قانون‌گریزی و ضعف ضمانت قانون ۶ برنامه‎ریزی غیرآمایشی و غیر راهبردی ۵ ضعف سرمایه‌گذاریهای زیرساختی ۵ ناکارآمدی سیستم نظارت ۴ بحران زیست محیطی ۴

 

۲٫۲٫ نابسامانی نظام حکمرانی به مثابه مهمترین مسئله استانها

تحلیل کیفی و کمی یافته‌ها بیانگر این است که در میان ۱۰ مسئله نخست استان‎ها – که از میان صدها مسئله انتخاب و معرفی شده‎اند-، مهمترین مسائل و متغیرهای کلیدی مشترک و تأثیرگذار بر دیگر مسائل استان‎ها، معطوف به آسیب‎های ساختاری و ناکارآمدی کارکردی «نظام مدیریت محلی- منطقه‎ای» و یا «نظام حکمرانی استانی» است و در بین مسائل ۱۱ استان، این مسئله «رتبه اول» از مسائل ۹ استان می‎باشد که بیانگر عمومیت و البته تاثیرگذاری بنیادین این مسئله در سطح کشوری است و به بیان ساده‌تر، «مسئله نخست» و یا «کلیدی‌ترین مسئله» ۸۲ درصد استان‎ها یکسان بوده است. بر همین مبنا، مؤلفه‎های مرتبط و معطوف به این مسئله کلیدی مانند «تمرکزگرایی در نظام اداری کشور»، «عدم تعامل نهادها و تعدد مراکز تصمیم‌گیری»، «نظام برنامه‎ریزی غیرآمایشی»، «ضعف نظام شایسته‌سالاری»، هر کدام با ۶ و یا ۵ بار فراوانی، جزء مسائل نخست و مشترک بیش از نصف استان‎ها بوده است.

در مطالعات منتخب یازده‌گانه، ابعاد و مؤلفه‎های نابسامانی نظام حکمرانی محلی در تعابیر و مفاهیم متفاوت بیان شده است؛ در مسئله‌شناسی آذربایجان‌شرقی، به چالش‎هایی مانند «ساختار متمرکز نظام اداری کشور»، «اختیارات محدود استان»، «چند پارچگی نظام مدیریتی»، و «غفلت نظام مدیریتی از ظرفیتهای ژئوپلیتیکی استان» تمرکز یافته است. در آذربایجان غربی به «نارسایی ساختار مدیریتی» «تمرکزگرایی»، «عدم ثبات مدیریتی»، «دخالت نمایندگان در اجرا»، و «ضعف سیستم نظارتی» اشاره شده است. چالش‎های نظام حکمرانی محلی در پروژه اصفهان با مؤلفه‎هایی مانند، «مدیریت ناکارآمد»، «عدم شفافیت ساختاری»، «ضعف نظام تصمیم‎سازی»، «بوروکراسی ناکارآمد»، «عدم تعامل نهادی»، «نهادهای موازی»، در یافته‌های پژوهش تهران، در مسائلی مانند «ضعف نظام برنامه‏ریزی و تدبیر»، «تعدد مراکز تصمیم گیری»، «ناکارآمدی ساختار اداری»، «ضعف نظارت و بازرسی»، در مسئله‌شناسی خراسان رضوی در مضامینی همچون؛ «ناکارآمدی سیستم مدیریتی»، «ضعف در نگاه راهبردی»، «ضعف در همگرایی بین سازمانها»، «ضعف در نظارت»، در مسئله‌شناسی زنجان در تعابیری مانند «نارسایی‌های ساختاری مدیریت»، «تمرکزگرایی»، «ضعف کارگزاران مدیریتی»، در سیستان و بلوچستان در مولفه‎هایی مانند «فقدان برنامه ریزی مدون و یکپارچه»، «ضعف شایسته‌ سالاری» جلوه‎گر شده است. در کردستان، مسائل «عدم برنامه‌ریزی راهبردی»، «سوء مدیریت و ناکارآمدی»، «مدیران غیر بومی استان»، «تمرکزگرایی»، در لرستان، «سوء مدیریت»، «ضعف نظام مدیریت راهبردی»، در هرمزگان؛ «سوء مدیریت»، «فقدان شایسته‏سالاری»، «توسعۀ غیرآمایشی»، «نابرابری و عدم توازن منطقه‏ای»، در همدان مؤلفه‎هایی مانند «ضعف مدیریت»، «عدم شایسته‌سالاری»، «ناهماهنگی مسئولین»، «عدم چشم انداز راهبردی»، «ناکارآمدی سیستم نظارت»، «تصمیمات غیر کارشناسی»، «تمرکزگرایی و فقدان اختیارات» به عنوان متغیرهای کلیدیِ تاثیرگذار استان و البته مهمترین چالش‎های نظام حکمرانی استان‎ها معرفی شده اند.

اشاره به این مؤلفه‌ها به عنوان مهمترین مسائل استان‎ها بیانگر این است که اولاً «ساختار» و «فرایند- کارکرد» نظام حکمرانی محلی و مدیریت منطقه‌ای استان‎ها برای دستیابی به اهداف و یا پیشبرد برنامه‌های خود با چالش‎های بنیادینی مواجه است و ثانیاً مسائل کلیدی دیگر استان‎ها مانند فساد و تخلفات اداری و یا بحران‎های زیست محیطی به شدت متأثر از نابسامانی نظام حکمرانی محلی می‌باشند. بر این اساس ایده مهمی که از یافته‌ها و نتایج مطالعات منتخب می‎توان استنباط نمود این است که؛ بنیان مسائل و چالش‎های استان‎ها تحت تأثیر ساختار ناکارآمد و پرمسئله نظام حکمرانی محلی و منطقه‌ای قرار دارد و البته خود این مسئله نیز تابعی از چالش‎ها و ویژگی‎های ساختار نظام حکمرانی و نظام اداری و مدیریتی کشور می‎باشد. ارتباط دیالکتیکی این دو ویژگی، نظام حکمرانی محلی را با مسائل و چالش‎هایی مواجه نموده که برحسب یافته‌های مطالعات کلان پروژه مسئله‌شناسی استان‎ها عبارتند از؛

– اختیارات محدود استان‎ها به واسطه ساختار متمرکز نظام اداری کشور
– عدم انسجام و یکپارچگی نظام مدیریتی استان‌ها
– نظام اجرایی و مدیریتی بدون چشم‌انداز راهبردی و سند آمایش سرزمین
– ضعف نظام شایسته‌سالاری و سیاست‎زدگی فرایند گردش نخبگان
– فقدان منابع مالی مستقل پیشبرد برنامه‌های توسعه و قطره چکانی بودجه‎ای به‌ویژه در مناطق پیرامون
– عدم تناسب تکالیف با اختیارات استانی
– عدم تمایز ساختاری و تداخل کارکردی و سازمانی
– عدم ثبات مدیریتی و یا مدیران غیربومی و پروازی در استان‌ها

لینک کوتاه : https://yazeco.ir/?p=60779

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 4در انتظار بررسی : 3انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

ابر برچسب
});