چگونه چاپ پول آرژانتین را نابود کرد و می‌تواند دیگر کشورها را نابود کند

یازاکو؛ دنیل لاکال –  خطرناک‌ترین کلمات در سیاست پولی و اقتصاد این است: «این بار فرق می‌کند.» اشتباه بزرگ سیاستمداران آرژانتینی این است که معتقدند تورّم چندعاملی است و همه‌چیز با افزایش دوز مداخله‌گرایی حل می‌شود.
شاخص قیمت مصرف‌کننده در آرژانتین در آوریل ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل ۵۸ درصد افزایش یافت که به‌معنای ۲.۹ واحد درصد بالاتر از تغییرات ثبت‌شده در مارس گذشته است. یک فاجعه‌ی واقعی. تورّم آرژانتین بیش از شش برابر اروگوئه، پنج برابر شیلی و چهار برابر برزیل و پاراگوئه، کشورهای همسایه که در معرض مشکلات جهانی مشابهی قرار دارند، است.
نه، تورّم در آرژانتین چندعاملی نیست؛ تنها یک علّت دارد: سیاست پولی استثماری و مصادره‌گر. چاپ پزو بدون کنترل و بدون تقاضا. آرژانتین پایه‌ی پولی خود را برای تأمین مالی مخارج عمومی بیش از حد، متورّم، و مخرّب، منبسط می‌گرداند.
در سال جاری، تاکنون پایه‌ی پولی ۴۳.۸۳ درصد افزایش یافته، که دیوانگی مطلق است. تورّم قیمت ۵۸.۲ درصد است.
پایه پولی در سه سال اخیر ۱۷۹.۷۳ درصد، و در ده سال گذشته بیش از ۱۵۴۳.۸ درصد افزایش داشته است. چنانکه اکسل کیسیلوف، فرماندار بوئنوس آیرس، آن را یک انحراف اقتصادی، و نه «سیاست پولی فراگیر»، نامید.
در ده سال گذشته، پزو آرژانتین ۸۸ درصد ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است. این یک سلب مالکیت و مصادره‌ی ثروت کشور با چاپ پزوهای بیهوده است.
غم‌انگیزترین چیز این است که بسیاری می‌گویند که آرژانتین قبلاً دلار را به‌عنوان ارز مرجع انتخاب کرده بود (دلاریزاسیون) و این امر کاری از پیش نبرد. در آرژانتین دلاریزاسیون وجود نداشت: فریبی وجود داشت که طی آن اعلام شد یک پزو برابر با یک دلار است. مانند استیبل‌کوین‌هایی که امروز در بازار سقوط می‌کنند، به‌اصطلاح دلاریزاسیون صرفاً یک سفسطه بود و وقتی حباب ترکید، سیاست‌گذاران به تخریب بیشتر قدرت خرید ارز کشور ادامه دادند.
دلار آمریکا آسیب نمی‌بیند چراکه جایگزین‌هایش بدترند. کشورهای دیگر یا با شدّت بیشتر پول چاپ می‌کنند یا کنترل سرمایه دارند و فاقد امنیّت سرمایه‌گذار و امنیّت حقوقی هستند. با این‌حال، فدرال‌رزرو نباید به کامیابی‌های خود دل خوش کند. اعتماد به یک ارز در جایگاه ذخیره ارزش، واحد اندازه‌گیری و ابزار پرداخت، می‌تواند سریع‌تر از آنچه سیاستگذاران تصوّر می‌کنند از بین برود. سیستم نظارت و موازنه و سیستم مالی باز فعلی اقتصاد ایالات متّحده، دلار آمریکا را در جایگاه ارز ذخیره جهانی حفظ می‌کند، ولی سیل کم‌کم در حال به‌وجود آمدن است. از یک‌سو، سیاستمداران در ایالات متّحده به‌طور فزاینده از اتّخاذ سیاست‌های پولی تهاجمی‌تر برای تأمین مالی بودجه‌ی خارج از توان و روبه‌افزایش حکومت دفاع می‌کنند. از سوی دیگر، برخی کشورها به‌دنبال جایگزینی برای دلار آمریکا جهت فروش کالاها هستند. این‌ها هنوز تهدیدهای بعیدی هستند، ولی نباید آن‌ها را نادیده گرفت. ممکن است خواننده فکر کند که آرژانتین نمونه‌ای احمقانه برای مقایسه با ایالات متّحده است، ولی این اغراق عمدی است. تنها به تاریخچه‌ی حکومت‌هایی که به‌طور گسترده بودجه را افزایش داده و آن را با ارز در حال تنزّل تأمین مالی می‌کنند، نگاه کنید، تا خطرات در کمین یورو یا دلار آشکارتر شود. ممکن است خواننده بگوید که شهروندان اقتصادهای توسعه‌یافته هرگز اجازه نمی‌دهند چنین چیزی در کشورهایشان اتّفاق بیفتد، ولی آرژانتین نیز دهه‌ها پیش یک اقتصاد ثروتمند و مرفّه بود. آرژانتین یکی از ثروتمندترین و بزرگترین اقتصادهای جهان در آغاز سده‌ی بیستم بود. ترکیبی از حمایت‌گرایی، سیاست‌های مداخله‌گرایانه‌ی پوپولیستی، و تصمیمات پولی جنون‌آمیز، اقتصاد را نابود کرد، و هرگز بهبود نیافته است.
جان پیرپونت مورگان می‌گفت طلا پول است و هر چیز دیگری اعتبار است. اعتبار اعتماد است. وقتی اعتماد از بین رفت، ارز نابود می‌شود. این درسی برای همگان است.