به گزارش پایگاه خبری یاز اکو به نقل از تجارت‌نیوز، چین و روسیه در حال تغییر نقش خود در روابط تجاری با ایران هستند. روی‌آوردن روسیه به ارزان‌فروشی محصولات صنعتی و منابع انرژی باعث شد تا ایران مهم‌ترین مشتریان خود یعنی چین و هند را از دست بدهد.
چین نه‌تنها در بخش واردات، بلکه در حوزه صادرات و سرمایهگذاری نیز قصد دارد کشورهایی نظیر قطر و دیگر کشورهای عربی را جایگزین ایران کند. اطلاعات به‌دست‌آمده حاکی از آن است که قطر به میادین مشترک گازی ایران ورود و اتفاقا بر سر این میادین قراردادهایی امضا کرده است.
همین میادین گازی هستند که قطر را در مسیر توسعه قرار داده‌اند، اما ایران به دلیل تحریم هنوز توان بهره‌برداری از این میادین را ندارد. در حالی که چین و روسیه هم ایران را در مسیر تجارت تنها گذاشته‌اند، به نظر می‌رسد ونزوئلا آخرین کورسوی ایران برای ماندن در بازارهای صادراتی است.
البته ونزوئلا هم توانست با مذاکره با آمریکا مسیر خود را پیدا کند، اما برخی از مذاکره‌کنندگان ایران در وین فعلاً به جای چانه‌زنی برای رفع تحریم و احیای برجام، در توئیتر مشغول نوشتن شعارهایی هستند که گاه آن‌چنان مبهم هستند که کارشناسان را از هر نوع تحلیلی بازمی‌دارد.
آمریکا بر سر میادین گازی ایران
در این بین موضوع فقط چین و روسیه یا دیگر شرکای تجاری ایران نیستند. گرچه ایران قصد همکاری با آمریکا را ندارد، اما این کشور از طریق قطر به منابعی دست یافت که بخشی از آن متعلق به ایران است. چنان‌که روز سه‌شنبه وزیر انرژی قطر از امضای قرارداد با شرکت آمریکایی برای توسعه میدان گازی مشترک با ایران خبر داد.
قطری‌ها پیش از این برای توسعه میدان گازی شمال‌شرقی با یک شرکت دیگر آمریکایی و دو شرکت ایتالیایی و فرانسوی به توافق رسیدند. در این طرح توسعه قرار است ظرفیت تولیدی قطر تا سال ۲۰۲۷ به ۱۲۶ میلیون تُن در سال برسد.
کمرنگ‌شدن روابط با چین و روسیه
برخلاف قطر، ایران همچنان در فشار تحریم و بلاتکلیفی برجام حق برداشت از میادین مشترک را به قطر واگذار کرد. این کشور حتی در حال ازدست‌دادن شرکای تجاری خود ازجمله چین و روسیه است.
چین که بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران شناخته می‌شود، همچون آمریکا در مراحل پایانی سرمایهگذاری در توسعه میادین گازی قطر قرار دارد.
روسیه نیز پس آغاز جنگ با اوکراین به ارزان‌فروشی نفت و فولاد به مشتریان اصلی ایران یعنی چین و هند روی آورد.
علاوه بر چین و روسیه، دیگر مشتریان و شرکای ایران هم در حال تغییر رفتار هستند. ایران که از ابتدای روی کار آمدن دولت جدید طالبان در افغانستان قصد ورود جدی‌تر به معادن این کشور را داشت، حالا در این حوزه هم با دست‌انداز قطر مواجه است. چنان‌که طالبان برای سرمایهگذاری در معادن خود پیشنهاد رسمی به قطر ارائه داد.
با توجه به سفر اخیر نیکلاس مادورو به ایران شاید ونزوئلا کورسوی امید ایران برای حفظ حیات خود در بازارهای تجاری باشد. اما به نظر می‌رسد این کشور هم قصد دارد برای همکاری با آمریکا و ورود جدی‌تر به بازار اروپا راه‌های جدیدی را محک بزند. از این رو تغییر بازیگران تجاری در رابطه با ایران موضوعی جدی به نظر می‌رسد.
