سیب مراغه؛ محصولی از اصالت و طراوت سهند

به گزارش یازاکو، اینکه محصول سیب شهرستان مراغه از نظر تولید، حجم اراضی باغی و عرضه در بازارهای داخلی و خارجی به لحاظ کیفیت ممتاز شهره عام و خاص شده است، بیشتر به دلیل طبیعت و جغرافیای خاص این منطقه است که اغلب باغات آن در ارتفاع بالاتر نسبت به باغات سیب سایر نقاط کشور قرار داشته و همین موضوع خوش طعمی و کیفیت غذایی آن را افزایش داده است.

درباره کیفیت سیب های سرخ و زرد مراغه همین بس که کشور هند که خود یکی از تولیدکنندگان مهم و عمده این محصول در جهان به شمار می رود و کیفیت تولیدات آن در جهان شهره است، بیشترین مقدار سیب صادراتی از مراغه را به خود اختصاص داده است.

آذربایجان شرقی با اختصاص رتبه دوم در کشور از مناطق مهم تولید میوه سیب است که در این میان آوازه سیب مراغه، محصول دامنه های سهند، جایگاه ویژه ای در ایران و جهان دارد، به طوری که بیشترین میزان تولید و وسعت باغات استان در همین شهرستان بوده و کیفیت آن نیز به حدی است که در تمام کشورهای جهان خریدار دارد.

هرچند بیشتر درختان سیب در کشورهای مختلف در شرایط آب و هوایی گرم و با نور کامل خورشید، به همراه گردش هوا خوب رشد می‌کنند، اما محصول سیب مراغه به دلیل رشد در منطقه کوهپایه‌ای با آب و هوای معتدل متمایل به سرد، از لحاظ غذایی دارای ویژگی های منحصر به فرد بوده و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است که به همین علت مدت ماندگاری این نوع سیب طولانی بوده و هیچ محصولی در این رده قابل قیاس با محصول مراغه نیست.

البته خاک حاصلخیر و بسیار مستعد دامنه های سهند که بافت سبک تا متوسط دارد، نیز در رشد طبیعی درختان سیب تاثیر مستقیم داشته و باعث بهبود کیفیت آن می شود، اکنون اقتصاد کشاورزی شهرستان مراغه به محصول سیب تکیه دارد و بیشتر مردمان این دیار یا از باغدارانی هستند که باغات درخت سیب دارند یا به طور فصلی و در قالب میوه چین، باغبان، راننده، کارگر باغ و ده ها شغل دیگر در این حوزه اشتغال دارند که از جهت اقتصادی نیز برای منطقه اهمیت بسزایی دارد.

به دلیل محصول باکیفیت سیب مراغه و خاصیت ماندگاری طولانی آن، صنعت سردخانه محصولات کشاورزی نیز در مراغه از رونق خاصی برخوردار است، به طوری که اکنون بیش از ۵۰ درصد سردخانه های آذربایجان شرقی در این شهرستان مستقر است.

توجه به توسعه صادرات سیب مراغه یکی از الزامات مهم و محوری در ایجاد تغییر و تحول بنیادی در اقتصاد منطقه و معیشت باغداران مراغه ای به شمار می رود که باید از سوی مسئولان و مدیران شهرستانی، استانی و حتی ملی با جدیت پیگیری شده و تسهیلات خاصی در این زمینه مصوب شود، تا عایدات این محصول منحصر به فرد، در سفره های باغداران و روستاییان نیز لمس شود.

تولید در ارتفاع بالا عامل کیفیت برتر سیب مراغه است

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مراغه ، مهمترین خصوصیت سیب مراغه را مربوط به کیفیت آن عنوان و اظهار کرد: به جرات می توان مدعی شد که کیفیت سیب این منطقه در سطح کشور بی همتا بوده و در جهان نیز جزو محصولات برجسته به شمار می رود.

هادی خرسندی دلیل اصلی کیفیت ممتاز سیب مراغه را کاشت درختان آن در ارتفاع بالا عنوان کرد و افزود: شب های سرد و روزهای گرم و اختلاف دمای آن باعث ذخیره قند بیشتر در محصول سیب می شود که چنین ویژگی در سایر باغات سیب کشور و شاید در جهان وجود ندارد.

وی غیر صنعتی بودن، تازه خوری بودن و ماندگاری دراز مدت را از ویژگی های مهم سیب مراغه بیان کرد که ناشی از شرایط رشد درختان در ارتفاع بالا واقع در دامنه های رشته کوه سهند می باشد.

خرسندی ادامه داد: کیفیت مطلوب سیب مراغه به حدی است که می توان آنرا پس از برداشت در اوایل فصل پاییز، تا نوروز نیز نگهداری کرد.

به گفته وی شهرستان مراغه در مجموع ۲۵ هزار هکتار باغ دارد که از این مقدار، ۱۸ هزار هکتار را باغات سیب تشکیل می دهد که از این نظر رتبه اول آذربایجان شرقی را دارد.

خرسندی میانگین برداشت سیب از باغات مراغه را سالانه حدود ۳۰۰ هزار تن اعلام و اضافه کرد: البته این آمار در سال های مختلف به دلیل خشکسالی ها و سرمازدگی زودرس تغییرات داشته و ثابت نیست، به گونه ای که در سال های قبل میزان برداشت سیب تا ۸۰ هزار تن نیز کاهش داشته است.

وی با اشاره به اینکه برداشت سیب درختی در مراغه از اواسط مهر ماه آغاز و تا آبان ادامه دارد، پیش بینی کرد، امسال با وجود خسارت سنگین سرمای زودرس بیش از ۱۷۰ هزار تن تولید به ثبت برسد که در این حالت نیز رتبه اول در اختیار مراغه می ماند.

خرسندی یادآور شد: از این میزان تولید سیب در مراغه، حدود ۸۰ درصد درجه یک و ممتاز بوده و تنها ۲۰ درصد صنعتی و درجه ۲ بوده و روانه بازارهای منطقه و صنایع تبدیلی و فراوری خواهد شد.

وی میزان تولید سیب مراغه در سال گذشته را ۳۰۰ هزار تن اعلام و اظهار کرد: متاسفانه سرمای دیررس بهاره امسال خسارت ۶۵ درصدی به باغات سیب شهرستان وارد کرد که یکی از شدیدترین خسارات طی سال های اخیر به شمار می رود.

خرسندی گفت: با وجود کاهش چشمگیر تولید سیب در سالجاری، همچنان مراغه جایگاه خود به عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید این محصول در کشور را حفظ کرده و نقش مهمی در تامین نیاز بازار داخلی و صادرات ایفا می‌کند.

وی صادرات را از جمله ویژگی های اقتصادی و بارز سیب مراغه عنوان کرد و با تاکید بر اینکه برای توسعه صادرات باید عزم و همت ملی برای حمایت قانونی و ارایه تسهیلات وجود داشته باشد، ادامه داد: پارسال یکهزار و ۷۲۷ تن از محصول سیب مراغه به کشورهای مختلف جهان صادر شد که نسبت به سال های ماقبل رشد ۲۵۰ درصدی را به ثبت رساند.

خرسندی بزرگترین مقصد صادراتی سیب مراغه را هند اعلام و اضافه کرد: کشورهای حاشیه خلیج فارس، روسیه و چین جزو مقاصد اصلی صادراتی است و کشورهای همسایه نیز در این فهرست با مقادیری کمتر قرار دارند، تمام مجوزهای مربوط به قرنطینه، امور بهداشتی و گواهی صادرات در گمرک مراغه صادر می شود.

برگزاری سه روزه جشنواره سیب مراغه

فرماندار شهرستان ویژه مراغه از برگزاری سه روزه جشنواره منطقه ای سیب مراغه طی روزهای ۳۰ مهر تا دوم آبان ماه خبر داد و گفت: این جشنواره می تواند ضمن مزیت های اقتصادی در توسعه صنعت گردشگری منطقه نیز تاثیرگذار باشد که برای هر چه بهتر و باشکوه تر برگزار کردن آن، همه دستگاه های اجرایی و خدماتی باید همکاری داشته باشند.

امین امینیان شعار جشنواره سیب مراغه را «سیب مراغه، طراوت سهند و شکوفایی اقتصادی» اعلام و اظهار کرد: تلاش می کنیم برنامه های جنبی این جشنواره شامل برگزاری مسابقات عکس، نقاشی، نمایشگاه محصولات فراوری شده و ورزشی را در کنار جشنواره برگزار کرده و بتوانیم این محصول ویژه مراغه را به نحو مطلوب و شایسته ای معرفی کنیم.

وی جشنواره سیب مراغه را رویدادی مهم در ابعاد فرهنگی، اقتصادی و گردشگری عنوان کرد و یادآور شد: چنین جشنواره ای باید سرآغاز و محملی برای توسعه فرهنگی و گردشگری منطقه باشد که از اینرو تورهای رسانه ای و گردشگری نیز برگزار خواهد شد.

امینیان با اشاره به اقتصاد کشاورزی مراغه، گفت: باید اقتصاد شهرستان را در ابعاد دیگر همچون گردشگری نیز تسری دهیم، چون این منطقه ظرفیت و مزیت های بسایر باارزش و مهمی در این حوزه های دارد که باید از سوی رسانه ها انعکاس داده شود.

وی بر شناسایی نقاط ضعف جشنواره های قبلی تاکید کرد و افزود: باید با احصای این نقطه ضعف ها آنها را پوشش داده و نقاط قوت را تقویت کنیم تا برای سال های آینده جشنواره سیب را در سطح ملی و بلکه بین المللی برگزار کنیم.

امینیان از اینکه تجربیات جشنواره های پیشین سیب مراغه مدون نشده است، ابراز تاسف کرد و ادامه داد: به همین منظور باید دبیرخانه دایمی جشنواره در مراغه ایجاد و برای سال های آینده با برنامه تر و منسجم تر از امسال نسبت به برگزاری آن اقدام شود.

مراغه به عنوان دومین شهر بزرگ آذربایجان‌شرقی با جمعیت ۲۸۰ هزار نفری است که در کنار رودخانه صوفی‌چای، دامنه جنوبی کوه سهند، و در فاصله ۱۳۵ کیلومتری جنوب تبریز قرار دارد.