یازاکو، جواد نیکبخت- در جوامع امروزی سازمانهای غیر دولتی و مردم نهاد و رسانه ها از ارکان اصلی دموکراسی و توسعه بشمار می رود در میان آنچه وجود و دوام و قوام اینده را فراهم می سازد روشنفکران روشنگری است که معمولا به فعالان عرصه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مشهورند در جوامعی که سابقه ای در دموکراسی و توسعه دارند این فعالان با تجربه تر، جا افتاده تر و سازماندهی شده ترند اما در جوامعی مثل ما این فعالان هنوز ناشناخته و کم تجربه، منفرد و نحیف و شکننده اند اما آنچه مسلم است نقش بی بدیلی یا مغفول مانده غیر مستقیم این فعالان درعرصه های مختلف فعالیتهای قوای مجریه، مقننه و قضائیه و نقش مستقیم در ( نظارت، کنترل، ارزیابی واصلاح روند ) می باشد.
در روزهای آتی با انتخابات مجلس شورای اسلامی مواجه هستیم که متاسفانه کشور عموما و استانهای آذربایجان خصوصا، تجربه خوش و مثبت و قابل قبولی را از نمایندگان مجلس تجربه نکرده است و متاسفانه تلخی این تجربه با روند شدیدتری در سالهای اخیر دنبال می شود. حتما به اذهان همه فعالان چرائی این روند سوال برانگیز شده است که البته عموما جوابهائی فرافکنانه ای را سریع پیدا کرده و ذهن و دل وجدانمان را ساکت می کنیم ولی در این مقال برآنم از نگاه دیگری با خود کنکاشی دلایل متفاوت تری را طرح نمایم شاید من و تو و ما نیز مقصر باشیم و شاید برای حل مجبور باشیم کاری انجام دهیم.
بر این باورم بشر اروپایی و آمریکائی و آسیایی و حتی خاورمیانه ای به ذات فرق چندانی با هم ندارد مگر بخشهائی که الزامات در انسان برخی رفتارها را به عادت تبدیل می نماید بعبارتی دیگر تقید اروپائی و آمریکائی ناشی از اطلاع حضور سیستم دائمی کنترل و بازخورد است که مجبورا به عادت نیز تبدیل شده است با پذیرش این استدلال لازم می گردد برای کلیه فعالیتهایمان ما نیز در جامعه سیستمهائی با سازمان حاوی بخش بازخورد ایجاد نمائیم در نتیجه باید کاندیداهای امروز و نمایندگان فردا را متوجه و مجاب نمائیم به سیستم کنترل دائمی روی اعمال و کردارشان تن در دهند و با ارزیابی تطبیقی و رصد مابین قولهای اولیه و فعالیتها و نتایج اش توسط فعالان همراه شوند تا شاید بعد چند دوره مداوم تبدیل به عادت و ملکه ذهنی هر کاندیدی بشود و بدین صورت امکان بهبود شرایط ممکن گردد، در تلاشم مدل،متد و برنامه ای را دراین رابطه تقدیم فعالان مسئولیت پذیر خصوصا آذربایجانی بنمایم.
مسلم این است هر فردی که پا به عرصه فعالیت کاندیداتوری نمایندگی مجلس می گذارد یک سری آرمانها و آرزوهائی چه شخصی چه اجتماعی و … برای خود دارد یا بعبارتی بهتر لازم است و علی الصول باید داشته باشد که آنها را در قالب مانیفست کاندیداتوری باید مشخص گرده و ارائه دهد و برای جامه عمل پوشاندن این آرمانهای مندرج در مانیفست برنامه یا برنامه های مشخصی در قالب دوره چهار ساله را تنظیم کرده باشد که با توجه به آرمانهای مندرج در مانیفست و برنامه های اجرایی نمایندگی شعاری را نیز مشخص و در دوره معرفی خود برای مردم ارائه دهد.
تقریبا ۱۲۰ سالی از قبول مشروطه و برقراری پارلمان در ایران می گذرد در هر دوره ای از انتخابات جدای از چگونگی پذیرش کاندیداتوری یا برگزاری انتخابات، کاندیداها مطالبی را در دوره تبلیغات بعنوان وعده انتخاباتی ارائه داده اند اما شاید اذهان جمعی کسی را سراغ نداشته باشد که برای حضورش مانیفست و برنامه ارائه کرده و چهار سال وکالتش را بر اساس آن کار کرده باشد نتیجه اش جز وضع موجود نمی تواند باشد و این امر بی خاصیتی نمایندگان و مجلس در دوره های آخر نمود عینی بیشتری پیدا کرده است برخی نماد سکوت مطلق و رای بی هدف مخفیانه یا با هدف اما دارای رای معاملاتی و تنها خاصیت پر کردن صندلی شهرستان هست، برخی نه نمایندگی مردم بلکه در قامت نمایندگی شرکت مس کرمان، برخی صرفا در نقش بازرس و برخی نقش واعظ داشته اند و برخی به هر قیمت فقط بدنبال تسریع طی پله های ترقی خود و اطرافیان و برخی دیگر بدنبال کودتای نرم تصاحب مکانی و مقامی با گماردن عوامل خود در تمامی ارکان جهت تثبیت تضمینی صاحب منصبی خود هستند برخی برای جذب رای گروه هدفشان بدنبال حل مشکل صرف آن گروه خاص اند آنچه غریب هست ملت است آنچه مظلوم هست استان و آنچه وجود ندارد وکیل الملتی می باشد بنده با اغلب نمایندگان ادوار مختلف مراوده داشته ام و این مسائل و مصائب را در نشست های خصوصی مطرح کرده ام اغلب جواب می دهند ما برای تدوین قوانین ملی در مجلس هستیم و یا برای حل فلان مسئله با وزراء صحبت کرده ایم و یا مملکت درست نمی شود و کاری از دستمان برنمی آید به محضرشان عرض کرده ام و الان نیز برای ایجاد مطالبه عمومی در این مقال عرض میکنم کسی که اقرار می کند کاری از دستش برنمی آید برای چی نماینده شده است اصلا چرا باید کاندید شود نماینده برای تدوین قوانین ملی از طرف مردم یک منطقه به مجلس فرستاده نمی شود ” برای مجادله و اطمینان از تبلور اراده و مطالبات و خواسته های مردم منطقه در قوانین ملی تدوینی به مجلس فرستاده می شود و در این مسیر علاوه بر مجادله برای تطبیق لوایح مطروحه سایرین برای پوشش کامل مطالبات منطقه باید لوایح مشخصی را در قالب مانیفست و برنامه هایش ارائه و برای تصویب آن مجادله لازم را داشته باشد” با این وصف موعظه، بازرسی،حل مقطعی معضل قشری خاص و یا داد و بیداد خالی نشان ایفای نقش نمایندگی نیست.
برای حمایت ازهرکاندیدا توسط فعالان و یا سازمانهای مردم نهاد موارد ذیل طلب گردد:
۱- کاندیدا مانیفست یا آرمان مکتوب از کاندیداتوری خویش را ارائه نماید
۲- کاندیدا تیتر برنامه مشخص خویش برای اقدامات در طول چهار سال نمایندگی را ارائه دهد
۳- کاندیدا شعار تبلیغاتی مشخص برخاسته از روح ( مانیفست ) آرمانهایش و نمود برنامه هایش را مشخص نماید
۴- تعریف واضحی از رسالت و وظیفه احساسی از نمایندگی در مقابل رای اعتماد مردم را ارائه دهد
۵- کاندیدا بومی محل یا حداقل سابقه طولانی سکونت بوده و یا اثباتا شناخت کافی با برنامه از محل را داشته باشد
۶- بومی های مهاجر و یا ساکن خارج از محل کاندیداتوری را سنجش سخت گیرانه تری در مورد سوابق، هدف لازم می باشد
۷- کاندیدا تعهد کتبی نسبت به تلاش در مورد اجرائی کردن برنامه های ارائه شده در قالب شعار تبلیغاتی را بدهد
۸- کاندیدا تعهد کتبی و مشخص نسبت به نشست فصلی و ضرورتا ماهانه با فعالان و خبرگان محلی جهت ارائه گزارش و آشنایی با آخرین وضعیت محل انتخابیه را بدهد
اما از کاندیداهای دارای تجربه نمایندگی بندهای ۹ و ۱۰ نیز جهت ارزیابی مطالبه گردد
۹- لیست لوایح تدوینی مطروحه مرتبط با مطالبات و خواسته های عمومی مردم حوزه انتخابیه و نتایج عینی آن در دوره نمایندگی
۱۰- لوایح و قوانین مطروحه دیگران که با تلاش ایشان مطالبات و خواسته های حوزه انتخابیه در آن لحاظ شده است
دقت نمائیم از کسی حمایت نمائیم که مانیفست، برنامه چهار ساله و شعار تبلیغاتی ارائه نموده و ذیل اش را بصورت کتبی امضاء نماید در ضمن کتبا نسبت به نشست های دوره ای با شما فعالان و سازمانهای مردمی تعهد بدهد بعد اخذ این موارد به ارزیابی کاندیداهائی که با شرایط شما همراه شده اند در جمعتان اقدام نمائید بدیهی است پس از ارزیابی تعدادی منطبق با خواسته های شما فعالان خواهد بود که اگر تعداد کاندید از سهمیه نمایندگی حوزه بیشتر باشد اولویت بندی و تعداد اضافی حذف می شود اگر کمتر بود اولویت بندی خود را مشخص می کنیم اگر احیانا اصلا نبود ضرورتی برای مشخص کردن فردی و یا دادن لیست حمایتی وجود ندارد اعلام بی طرفی می کنیم تا کسی از نام ما و یا ثمن ما سوء استفاده ننماید.
نکته مهمی که وجود دارد اینست حواسمان باشد در مذاکره برای ارزیابی و تشخیص، ما در صحبتها و سوالاتمان جواب در دهن طرف نگذاریم کاری که در روزهای اخیر از برخی مجامع که با حقیر مشورت داشتند مشاهده نمودم اجازه دهیم و اصلا دنبال این باشیم طرف درون واقعی اش از لحاظ نیت و یا توانائی بیرون بریزد.
