یازاکو، جعفر ساعی‌نیا – فولادسازان بناب، میانه، تبریز و سایر مناطق صنعتی استان، سال ۱۴۰۳ را با خاموشی‌های پی‌درپی برق و افت فشار گاز در روزهای سرد، با کاهش محسوس تولید پشت سر گذاشتند؛ و هم‌اکنون در فروردین سال ۱۴۰۴، چشم‌انداز این سال نیز همچنان نگران‌کننده است.
آمارهای منتشر شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان می‌دهد که تنها در تابستان ۱۴۰۳، قطعی برق باعث کاهش بیش از ۷۰۰ هزار تنی تولید فولاد میانی در سطح کشور شده است. این رقم معادل بیش از ۸ درصد ظرفیت سالانه تولید فولاد کشور است و اگر به‌صورت تناسبی در نظر گرفته شود، استان آذربایجان شرقی نیز بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار تن کاهش تولید را تجربه کرده است. این میزان افت تولید نه‌تنها بازار داخلی را دچار نوسان کرده بلکه زنجیره صادرات را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
مدیرعامل یکی از مجتمع‌های فولادی در شهرک صنعتی بناب می‌گوید: «ما در سه ماهه تابستان، به‌طور متوسط حدود ۲۵ روز کاری را به دلیل قطع برق یا کاهش توان شبکه از دست دادیم. این نه‌تنها به تولید ما آسیب زد بلکه باعث تأخیر در تحویل سفارش‌ها و کاهش نقدینگی شد.»
مشکل تنها به برق محدود نمی‌شود. گاز به‌عنوان خوراک اصلی کوره‌های القایی و سیستم‌های گرمایشی در فصل سرد، نقش کلیدی در فرایند تولید ایفا می‌کند. اما مطابق گزارش شرکت ملی گاز، در دی‌ماه ۱۴۰۳ به دلیل اولویت‌بندی مصرف خانگی، جریان گاز به بیش از ۱۲۰۰ واحد صنعتی در کشور قطع شد. در استان آذربایجان شرقی نیز دست‌کم ۴۰ واحد فولادی به‌صورت مستقیم تحت تأثیر این محدودیت قرار گرفتند. برخی واحدها در زمستان گذشته مجبور شدند تا ۲ تا ۳ هفته فعالیت خود را به‌طور کامل متوقف کنند.
محمدحسین متفکرآزاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس، در واکنش به این شرایط اظهار داشته: «اگر سیاست انرژی کشور بازنگری نشود و زیرساخت‌های انتقال و تولید انرژی تقویت نگردد، توسعه صنعتی در مناطقی مثل آذربایجان شرقی نه‌تنها متوقف بلکه با عقب‌گرد همراه خواهد شد.»
این در حالی است که برخی فعالان صنعتی نیز از تأخیر در اجرای پروژه‌های نیروگاهی اختصاصی و خطوط گازرسانی انتقاد دارند. پروژه احداث یک نیروگاه گازی در شهرک صنعتی سلیمی که از سال ۱۴۰۰ مطرح شده، هنوز در مرحله اخذ مجوز باقی مانده است. همچنین مطالبه‌ای چند ساله در خصوص احداث خط لوله تقویتی از میانه به بناب، برای تأمین پایدار گاز، به دلیل کمبود منابع مالی معطل مانده است.
از سوی دیگر، هزینه‌های تحمیلی ناشی از این بحران انرژی، فشار زیادی به تولیدکنندگان وارد کرده است. بسیاری از واحدهای فولادی برای جلوگیری از توقف کامل تولید، ناچار به نصب ژنراتورهای دیزلی با هزینه‌های سرسام‌آور شده‌اند. یک فعال صنعتی در تبریز می‌گوید: «فقط برای تأمین برق اضطراری یکی از خطوط ذوب، مجبور شدیم ۲.۵ میلیارد تومان هزینه کنیم که هیچ‌گونه بازده اقتصادی مستقیم ندارد.»
تحلیل‌گران اقتصادی معتقدند، تداوم این وضعیت می‌تواند بر چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد آذربایجان شرقی نیز اثر منفی بگذارد. گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس حاکی از آن است که در نیمه دوم سال ۱۴۰۳، تعداد مجوزهای جدید سرمایه‌گذاری در صنایع فولادی استان نسبت به سال قبل ۳۲ درصد کاهش یافته که یکی از دلایل آن، نگرانی سرمایه‌گذاران از عدم تضمین پایداری انرژی است.
در چنین شرایطی، برخی کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند تا دولت سیاست تخصیص برق و گاز به صنایع را بازبینی کرده و سهمیه‌بندی هوشمندانه‌تری را در دستور کار قرار دهد. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، ایجاد نیروگاه‌های CHP (هم‌زمان برق و حرارت)، و تقویت خطوط پشتیبان در شهرک‌های صنعتی از جمله راهکارهایی است که در جلسات مشترک دولت و بخش خصوصی مطرح شده اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
در نهایت، فولادسازان آذربایجان شرقی خود را در تقابل دائمی با بی‌برقی و بی‌گازی می‌بینند؛ تقابلی که اگر راه‌حلی برای آن اندیشیده نشود، نه‌تنها توسعه صنعت فولاد، بلکه توسعه صنعتی استان را نیز با وقفه‌ای جدی روبه‌رو خواهد کرد.
چشم‌انداز ۱۴۰۴ صنعت فولاد آذربایجان؛ نبرد با بی‌برقی و بی‌گازی
در حالی که آذربایجان شرقی با تولید حدود یک‌چهارم فولاد کشور، به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی صنعت فولاد ایران شناخته می‌شود، بحران زیرساخت‌های انرژی—به‌ویژه در حوزه برق و گاز—عملاً به پاشنه‌آشیل این مزیت تبدیل شده است.
لینک کوتاه : https://yazeco.ir/?p=177004
- نویسنده : جعفر ساعی‌نیا
- ارسال توسط : darvazeban2
- بدون دیدگاه
