به گزارش یازاکو، مرتضی محمدزاده روز سه شنبه در پنجمین جشنواره پسته بخش ایلخچی شهرستان اسکو، با اشاره به شرایط بحرانی دریاچه ارومیه اظهار کرد: دریاچه ارومیه امروز به دغدغه‌ای ملی و منطقه‌ای تبدیل شده و همه ما نسبت به آن احساس مسئولیت داریم.
وی با تأکید بر اهمیت اصلاح الگوی کشت در پایداری منابع آب گفت: اگر اصلاح الگوی کشت را به‌صورت جدی دنبال کنیم، می‌توانیم در بهبود وضعیت دریاچه ارومیه و جلوگیری از تخریب منابع آبی استان گام‌های مؤثری برداریم. اجرای الگوی علمی و پایدار کشت یکی از مهم‌ترین راهکارهای حفظ کشاورزی و محیط‌زیست است.
وی خاطرنشان کرد: فناوری چهره دنیا را تغییر داده و ما نیز باید از دانش روز در بخش کشاورزی استفاده کنیم. در کشورهای پیشرفته از ارقام اصلاح‌شده و روش‌های نوینی چون کشت هیدروپونیک برای افزایش بهره‌وری استفاده می‌شود؛ در این روش بدون نیاز به خاک، محصولات غذایی سالم و باکیفیت تولید می‌شوند.
معاون سیاسی و اجتماعی استانداری آذربایجان شرقی افزود: تنها با اصلاح بذر و بهره‌گیری از فناوری می‌توان عملکرد تولید گندم را تا سه برابر افزایش داد و این افزایش چشمگیر بدون مصرف منابع بیشتر آب و خاک محقق می‌شود.
وی اظهار کرد: کشاورزی کاری دشوار و طاقت‌فرساست که همواره با ناملایمات اقلیمی روبه‌روست، اما با اتکا به علم، فناوری و تغییر نگرش می‌توان آینده‌ای روشن‌تر برای کشاورزان و محیط‌زیست رقم زد.
افزایش ۲۴ درصدی تولید پسته در آذربایجان شرقی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی اعلام کرد: این استان با بیش از ۳۵۰۰ هکتار سطح زیرکشت پسته به عنوان یکی از استان‌های پسته‌خیز کشور شناخته می‌شود.
صادق نادری صومعه در پنجمین جشنواره ملی پسته بخش ایلخچی شهرستان اسکو، اظهار کرد: محصول پسته حاصل تلاش و تدبیر کشاورزان منطقه است و به‌عنوان یکی از مقاوم‌ترین محصولات در برابر تغییرات اقلیمی، نماد پایداری در بخش کشاورزی محسوب می‌شود.
وی افزود: ارزآوری، تأمین امنیت غذایی، تأمین معاش کشاورزان و توجه به صرفه‌جویی در مصرف آب از جمله دستاوردهای مهم توسعه باغات پسته در استان است که با تلاش کشاورزان و راهنمایی کارشناسان جهاد کشاورزی حاصل شده است.
نادری با اشاره به گستره باغات پسته در استان گفت: آذربایجان شرقی با تولید ۲ هزار و ۶۱۶ تن پسته ، به عنوان یکی از استان‌های پسته‌خیز کشور شناخته می‌شود و شهرستان اسکو با بیش از ۱۱۰۰ هکتار باغ پسته، رتبه نخست استان را از نظر وسعت و تولید این محصول داراست.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی از افزایش ۲۴ درصدی برداشت پسته در استان نسبت به سال گذشته خبر داد و افزود: در حال حاضر سطح زیر کشت پسته استان ۳ هزار و ۵۰۰ هکتار است که از این میزان، ۲ هزار و ۵۳۲ هکتار باغات بارور و ۹۶۷ هکتار باغات غیر بارور است.
وی افزود: میزان تولید کل پسته در استان در سالجاری ۲ هزار و ۶۱۶ تن می باشد که در سال گذشته ۲ هزار و ۱۱۰ تن پسته از باغات استان برداشت شده بود .
وی ادامه داد: با توجه به اهمیت این محصول، کمیته تخصصی پسته در استان تشکیل شده و جلسات متعددی برای بررسی مشکلات، بهبود فرآوری و توسعه صنایع تبدیلی پسته برگزار شده است. همچنین اپلیکیشنی برای «پهنه‌بندی کشت پسته» طراحی شده تا کشاورزان بتوانند براساس داده‌های علمی، از تناسب خاک و شرایط منطقه خود برای کشت پسته آگاه شوند.
نادری با اشاره به نقش علم در مقابله با چالش‌های اقلیمی گفت: تنها با تکیه بر دانش و تدبیر می‌توان بر بحران‌های اقلیمی فائق آمد. افزایش یک درجه دما می‌تواند بیش از ۱۰ درصد میزان تبخیر را افزایش دهد، ازاین‌رو باید الگوی کشت به‌صورت علمی و دقیق مدیریت شود.
نادری با اشاره به ظرفیت‌های فناورانه پسته در جهان گفت: امروزه در کشورهای پیشرفته از پسته برای تولید روغن‌ها و کرم‌های بهداشتی استفاده می‌شود و حتی از پوست پسته در تولید نانومواد بهره می‌برند. ما نیز در کشور آماده صدور مجوز برای هرگونه فعالیت در حوزه صنایع تبدیلی، تکمیلی و سردخانه هستیم تا از خام‌فروشی فاصله بگیریم و در حوزه نگهداری و بسته بندی وضعیت خود را بهبود بدهیم.
وی با اشاره به موضوع تأمین کود افزود: تخصیص کود به باغات از جمله باغات پسته از سال گذشته با روی کار آمدن دولت جدید آغاز شد، در حالی که پیش از آن هیچ‌گونه سهمیه کود یارانه ای برای باغات اختصاص نمی‌یافت. نیاز کشور به کود در کشور حدود پنج میلیون تن کود است، اما دولت تنها قادر به تأمین سه میلیون تن کود یارانه‌دار است که اولویت با محصولات اساسی است.
وی با بیان اینکه برخی از کودهای مورد نیاز باغات نیز در سبد یارانه‌ای قرار ندارند و باید آزاد تهیه شوند، گفت: تلاش می‌کنیم در حد امکان از محل کود یارانه‌ای به باغات کمک کنیم.
نادری با اشاره به تأمین سوخت و آب بخش کشاورزی گفت: سهمیه گازوئیل بخش کشاورزی کاهش یافته که وزیر جهاد کشاورزی پیگیر افزایش آن است. همچنین برای آبیاری و بهره‌برداری از چاه‌های عمیق، همکاری نزدیکی با شرکت آب منطقه‌ای داریم و هیچ مانعی برای تأمین آب در اراضی و باغات در زمان نیاز وجود ندارد.
فرماندار : کشاورزان اسکو از تهدید خشکسالی فرصت ساختند
فرماندار شهرستان اسکو گفت: کشاورزان ایلخچی با تغییر الگوی کشت از پیاز به پسته، نشان دادند که با هوشمندی می‌توان از تهدید خشکسالی فرصت ساخت و به تولید پایدار و ارزآور دست یافت.
محمدباقر آقایی با اشاره به پیشینه تاریخی پسته در ایران خاطرنشان کرد: این محصول بیش از سه هزار سال در ایران سابقه دارد و از دوران صفویه توانسته جایگاه خود را در بازارهای اروپایی تثبیت کند. شهرستان اسکو و به ویژه بخش ایلخچی در تولید پسته در سطح استان پیشرو است و امیدواریم با ارتقای کیفیت و کمیت این محصول، سهم خود را در بازارهای داخلی و خارجی افزایش دهیم.
فرماندار اسکو اظهار کرد: صدها نفر از اهالی منطقه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از تولید پسته بهره‌مند می‌شوند و این امر می‌تواند هم به ایجاد درآمد پایدار کمک کند و هم از مهاجرت روستاییان جلوگیری نماید. ما باید با استفاده از ظرفیت‌های محلی، در مسیر توسعه پایدار و تولید اقتصادی الگو باشیم.
وی با بیان اینکه شهرستان اسکو در زمینه تولید خشکبار ظرفیت‌های فراوانی دارد، گفت: دستیابی به تولید پایدار در گرو حفظ محیط زیست و استفاده از ظرفیت‌های بومی است.
آقایی ادامه داد: تغییرات اقلیمی، خشکسالی و تنش‌های آبی روزبه‌روز بیشتر می‌شود، اما کشاورزان و باغداران ایلخچی با هوشمندی خود الگوی کشت را اصلاح کرده‌اند و به‌جای محصولات آب بر و کم دوام مانند پیاز، به سمت پسته که ماندگاری و ارزش افزوده بالاتری دارد، روی آورده‌اند.
وی تأکید کرد: برای عبور از کشاورزی سنتی و دستیابی به کشاورزی اقتصادی، باید فناوری‌های نوین در آبیاری، فرآوری و بازاریابی محصولات کشاورزی به‌کار گرفته شود.
آقای خاطرنشان کرد: جوانان ما امروز در حوزه فناوری حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و می‌توانند در کنار کشاورزان قرار گیرند تا پسته ایلخچی را به یک مدل موفق ملی تبدیل کنند و در مسیر تولید مستمر و صادرات گام‌های مؤثری بردارند.
پسته، سهم مهمی در توسعه پایدار منطقه دارد
رئیس شورای اسلامی شهر ایلخچی هم با اشاره به جایگاه ویژه پسته در اقتصاد ملی گفت: پسته، ستاره سبد صادرات غیرنفتی ایران و محصولی است که می‌تواند با برندسازی، فرآوری و سرمایه‌گذاری هدفمند، سهم مهمی در ارزآوری و توسعه پایدار منطقه داشته باشد.
خیام پرتوی با اشاره به استمرار این رویداد در پنج سال گذشته اظهار کرد: پنجمین سال برگزاری جشنواره پسته را گرامی می‌داریم و امیدواریم این جشنواره با قوت و استمرار بیشتری در سال‌های آینده ادامه پیدا کند.
وی افزود: پسته، ستاره سبد صادرات غیرنفتی کشور است و نقش چشمگیری در ارزآوری و تقویت اقتصاد ملی دارد. موقعیت جغرافیایی ایلخچی ایجاب می‌کند که در زمینه تولید، فرآوری و صادرات این محصول ارزشمند، سرمایه‌گذاری‌های بیشتری انجام شود.
پرتوی با بیان اینکه هدف از برگزاری این جشنواره، تغییر الگوی کشت با توجه به شرایط دریاچه ارومیه و حرکت به سمت توسعه پایدار است، خاطرنشان کرد: برندسازی، بازاریابی، استقرار صنایع تبدیلی، جلوگیری از خام‌فروشی و رفع مشکلات کشاورزان از جمله اهداف اصلی این رویداد است.
وی افزود: شهرستان اسکو و به ویژه بخش ایلخچی بیشترین وسعت و میزان برداشت پسته در استان را دارد و به همین دلیل نیاز به ایجاد سردخانه‌ها، زیرساخت‌های بسته‌بندی و صنایع جانبی در منطقه بیش از پیش احساس می‌شود.
رئیس شورای اسلامی ایلخچی با تاکید بر تخصیص کود لازم به کشاورزان گفت: در این خصوص بایستی توجه بیشتری صورت پذیرد.
پرتوی در ادامه افزود: شوری خاک در منطقه ایلخچی باعث شده امکان استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای وجود نداشته باشد و کشاورزان ناچارند از آب لوله‌کشی برای آبیاری باغات استفاده کنند تا بتوانند در مصرف آب صرفه‌جویی کنند.
وی با اشاره به مشکلات مربوط به منابع آبی و تقسیم آب گفت: آب تلخه‌رود به شکل عادلانه تقسیم نمی‌شود و لازم است سازوکار مشخصی برای مدیریت این منابع تدوین شود.
رئیس شورای اسلامی ایلخچی همچنین خواستار بازنگری در قوانین مربوط به حصارکشی، ساخت خانه‌های کارگری و انشعابات برق و آب برای باغات پسته شد و اظهار داشت: کمبود سوخت تراکتور و تخصیص ناکافی گازوئیل برای چاه‌های عمیق از دیگر چالش‌های جدی کشاورزان منطقه است.
پرتوی افزود: از سوی دیگر، هرچند کشاورزان به برقی‌سازی چاه‌های خود تشویق می‌شوند، اما با ناترازی برق در کشور و قطعی‌های مکرر، در تابستان روزانه تا پنج ساعت با قطع برق مواجهیم که مستقیم بر فرآیند آبیاری تأثیر می‌گذارد.
وی با بیان اینکه قطع برق چاه‌های کشاورزی در ماه مهر، مانع آبیاری پس از برداشت می‌شود، در حالی که این مرحله از آبیاری برای پایداری و تقویت درختان پسته اهمیت زیادی دارد، گفت: امیدواریم با مدیریت صحیح منابع و اصلاح زیرساخت‌ها، مشکلات کشاورزان رفع شود تا پسته ایلخچی بتواند جایگاه شایسته خود را در بازارهای داخلی و خارجی تثبیت کند.
جشنواره پسته ایلخچی با همکاری بخشداری، کشاورزان، بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرایی از جمله جهاد کشاورزی با هدف آن، ارتقای جایگاه این محصول ارزشمند و ارزآور و ترویج کشاورزی پایدار در منطقه برگزار شد.
ایلخچی یکی از بخش های شهرستان اسکو در آذربایجان شرقی است که در حوضه دریاچه ارومیه قرار دارد .