یازاکو؛ وحید شیخ بگلو – بعد از معرفی نامزدهای ریاست جمهوری ترکیه در قسمت اول این سلسله نوشتار، در این بخش به معرفی احزاب و ائتلاف احزاب سیاسی ترکیه در انتخابات آتی می پردازیم. لازم به ذکر است که در سپهر سیاسی ترکیه بر خلاف ایران، احزاب نقش تثبیت شده و اساسی در شکل گیری حکومت ها و سیاستهای دولت ایفا می کنند. در این انتخابات نیز با وجود تغییر سیستم حکومتی از سیستم پارلمانی به ریاست جمهور، باز بخش عمده ای از بازی و رقابتهای انتخاباتی در چارچوب حوزه سیاست ورزی احزاب سیاسی و جریانات سیاسی انجام می شود. در این بین و با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات چهار ائتلاف اصلی برای رسیدن به پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس ملی ترکیه با هم به رقابت خواهند پرداخت. در این بین سه ائتلاف هر کدام یک نامزد ریاست جمهوری معرفی کرده و ائتلاف چهارم با وجود اینکه خود نامزدی معرفی نکرده اما از نامزدی قلیچدار اوغلو، نامزد اصلی مخالف اردوغان، اعلام حمایت می کند. چهار ائتلاف احزاب به شرح زیر می باشند:
ائتلاف ملت: ائتلاف ملت معروف به میز شش نفری، عمده ترین احزاب مخالف اردوغان را در خود میبیند. بانی و مؤسس اصلی این ائتلاف حزب (CHP) جمهوری خلق و رهبر آن حزب کمال قلیچدار اوغلو می باشد که با مدیریت خود توانسته است مجموعهای از احزاب با گرایشات سیاسی مختلف را گرد هم بیاورد و با وجود مسائل مختلف و اختلافات گوناگون از سال ۲۰۱۸ موجودیت خود را حفظ نماید و نامزد ریاست جمهوری واحدی را معرفی کند. مهمترین حزب در این ائتلاف همین حزب جمهوری خلق می باشد که باسابقه ترین حزب ترکیه است و به دست کمال آتاتورک بنیان نهاده شده است. این حزب کمالیستی دارای گرایش سیاسی چپ میانه میباشد و سبد رای این حزب در انتخابات مختلف بیست سال اخیر بین ۲۲ تا ۲۷ درصد بوده و نماینده طبقه متوسط و سکولار شهری محسوب می شود. حوزه نفوذ این حزب نیز در شهرهای بزرگ و شهرهای حاشیه دریای مدیترانه می باشد. دومین حزب این ائتلاف حزب (IYI) خوب است که بر خلاف حزب جمهوری خلق، سابقه چندانی ندارد و از نظر سیاسی دارای گرایش دست راستی و نزدیک به قشر ملی گرا و محافظه کار آناتولی می باشد. این حزب در سال ۲۰۱۵ از اعضای جدا شده حزب حرکت ملی (MHP) تشکیل یافته و در چند سال گذشته مورد اقبال ۱۵-۱۷ درصدی شهروندان ترکیه ای بوده است هر چند در نظر سنجی های اخیر این رقم به حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است. دیگر حزب این ائتلاف حزب با سابقه اسلام گرای سعادت (SAADET) می باشد که با رهبر فقید خود نجم الدین اربکان شناخته می شود. گرایش سیاسی این حزب محافظه کار مذهبی می باشد و حوزه نفوذ آن در شهر استانبول و قشر محافظه کارآناتولی قرار دارد و این همان ناحیه نفوذ حزب عدالت و توسعه اردوغان می باشد. اشتراکی که باعث شده بود اردوغان به دفعات خواستار ائتلاف با این حزب بشود اما تمل کارا ماللا اوغلو رهبر کنونی این حزب دست آخر دست رد به سینه اردوغان زد و به ائتلاف مخالف او پیوست. در ضمن این حزب از قدیم روابط حسنه با دولت ایران دارد. دیگر احزاب این ائتلاف شامل حزب دموکرات (DP)به رهبری گول تکین اویسال ، حزب پیشرفت و دموکراسی (DEVA)به رهبری علی باباجان معاون سابق اردوغان و حزب آینده (GP) به رهبری احمد داوود اوغلو یار سابق اردوغان و نخست وزیر سابق ترکیه می باشد. حزب آینده و حزب پیشرفت و دموکراسی عمدتا از اعضای جدا شده حزب عدالت و توسعه تشکیل یافته اند و دارای گرایش محافظه کاری و راست میانه می باشد. اقبال عمومی هر چهار احزاب اخیر در نظر سنجی های مختلف حدود یک درصد یا کمتر از یک درصد می باشد.
ائتلاف جمهور: حزب عدالت و توسعه (AK Parti) به رهبری رجب طیب اردوغان، حزب حرکت(جنبش) ملی (MHP) به رهبری دولت باغچلی ، حزب اتحاد بزرگ (BBP) به رهبری مصطفی دستجی و حزب “دوباره رفاه” (Yeniden Refah)، اعضای این ائتلاف هستند. گرایش سیاسی احزاب عدالت و توسعه و دوباره رفاه محافظه کار و گرایش سیاسی احزاب حرکت ملی و اتحاد بزرگ ملی گرا می باشد. بر خلاف ائتلاف ملت، این احزاب همگونی تقریباً زیادی دارند و اختلاف نظر و تفاوت دیدگاه چندانی در بین احزاب و حتی طرفداران آنها وجود ندارد. طبق نظرسنجی ها سبد رای حزب عدالت و توسعه ۳۰-۴۰ درصد ، حزب حرکت ملی ۶-۹ درصد، حزب دوباره رفاه ۱-۲ درصد و حزب اتحاد کمتر از یک درصد می باشد.
ائتلاف آتا: ائتلاف آتا در مارس ۲۰۲۳ تأسیس شد و متشکل از حزب ظفر(Zafer Parti) و حزب عدالت (Adalet Parti ) است. این ائتلاف بیشتر به رای ملی گراها و مخالفان پناهندگان خارجی امید بسته است . نامزدی که آنها برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۳ ترکیه انتخاب کرده اند، سینان اوغان، نماینده سابق حزب جنبش ملی گرا می باشد. سینان دوغان از آذربایجانیهای ترکیه و اهل شهر ایغدیر در شرق ترکیه می باشد و دارای گرایشات سیاسی ناسیونالیستی می باشد .
Ali, [08/02/1402 12:35 ب.ظ]
در نظر سنجی های اخیر، دوغان حدود ۲ درصد آرای شهروندان ترکیه را بدست آورده است.
ائتلاف کار و آزادی: این ائتلاف در اوت ۲۰۲۲ تأسیس شد.عمده احزاب تشکیل دهنده این ائتلاف، حزب دموکراتیک خلق ها (HDP)، حزب کارگران ترکیه (TIP)، حزب کارگر (EMEP) می باشد. در کنار حزب دموکراتیک خلق که رای ثابتی از اقلیت کرد ترکیه را داراست، دیگر احزاب این ائتلاف رای شهروندان ترک دارای گرایشات چپ و کارگری و اقلیت های جنسی و قومیتی را نیز به نوعی نمایندگی می کنند. این ائتلاف و بزرگترین حزب آن (HDP) هر چند در انتخابات مجلس به تنهائی شرکت خواهند کرد اما در انتخابات ریاست جمهوری از کمال قلیچداراوغلو و ائتلاف ملت حمایت خواهند کرد و با توجه به رای حدود ۹-۱۲ درصدی این ائتلاف، این حمایت از اهمیت اساسی در برنامه های قلیچدار اوغلو و حزب جمهوری خلق برای پیروزی در انتخابات آتی برخوردار است. قول امتیازاتی که قلیچدار اوغلو در قبال حمایت ایشان از او بعد از پیروزی احتمالی اش به این حزب داده است حساسیت های قشر محافظه کار، ملی گرا و حتی کمالیست ترکیه را برانگیخته است و رای منفی که از این ناحیه متوجه آرای قلیچدار اوغلو شده است در کنار آرای مثبت کردهای طرفداران این ائتلاف می تواند در سرنوشت این انتخابات نقش بزرگی داشته باشد.
