به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یازاکو به نقل از اؤلکه، سرگئی مارکدونوف کارشناس سیاسی روس و طرفدار ارمنستان در این خصوص گفته است: افرادی که دوران رکود برژنف را تجربه کردهاند، جمله معروف ایلیچ دوم (برژنف) را به یاد میآورند که میگفت: “آذربایجان با گامهای بلند پیش میرود.” اگر به اظهارات نمایندگان رسمی باکو و تحلیلگران نزدیک به آنها گوش دهید، در تحلیلهایشان تأکید میکنند که آذربایجان بدون واهمه از ایالات متحده، روسیه یا اتحادیه اروپا، در انتخاب شرکای خود آزاد است. اخیراً الهام علیئو در سخنرانی خود در هفتمین مجمع سیاسی تحت عنوان «بهسوی نظم نوین جهانی» هم غرب (بیشتر) و هم روسیه را (بهندرت، ولی با دقت) مورد انتقاد قرار داد، اما چین را آزاد گذاشت. باکو تلاش میکند در بسیاری از جهات، الگویی برای دیگر کشورهای پساشوروی باشد که از دوقطبی ژئوپلیتیکی روسیه-غرب خسته شدهاند. منابع اقتصادی (فعلاً و با احتیاط بگوییم) این امکان را فراهم میآورند و موقعیت سیاسی و جغرافیایی مطلوب نیز آن را تقویت میکند. با این حال، بدون مهارت دیپلماتیک و جسارت، همه اینها به کار ناتمام میماند. اما برای رقص ژئوپلیتیکی تانگو، دو نفر لازماند. بیایید نگاهی به چین بیندازیم. درباره جاهطلبیهای جهانی چین و رقابتش با آمریکا تقریباً در همهجا صحبت میشود. در سال ۲۰۲۳ روابط شراکت استراتژیک بین پکن و تفلیس برقرار شد. از آن زمان ثبت شرکتهای چینی در گرجستان ۹۶.۶٪ افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۴، ۲۹۱ شرکت جدید چینی در ثبت دولتی گرجستان ثبت شدهاند؛ این رقم بالاترین میزان در سه دهه اخیر از زمان برقراری روابط دیپلماتیک دوجانبه است.
اما موضوع فقط اقتصاد نیست. همین روزها الکساندر تسولادزه وزیر آموزش و پرورش گرجستان، برنامه جدید آموزش عمومی را ارائه کرده که در آن تأیید شده زبان چینی به عنوان زبان خارجی دوم تدریس شود. علیئو در مصاحبهای با خبرگزاری شینهوا پیش از سفرش به پکن اعلام کرد که از جولای ۲۰۲۴ تا آوریل ۲۰۲۵، حجم مبادلات تجاری دوجانبه میان دو کشور ۲۰٪ افزایش یافته است. اکنون روابط میان چین و آذربایجان به عنوان شراکت استراتژیک نیز تعریف میشود.
قفقاز نسبت به پنج سال پیش به چین نزدیکتر شده است. البته نباید زود قضاوت کرد و از «چینیزه شدن کامل منطقه» سخن گفت، اما نمیتوان واقعیتهای آشکار را هم نادیده گرفت. چین ایدههایی دارد که هم برای آذربایجان و هم برای گرجستان جالب توجه هستند. باز هم به نقل از خبرگزاری شینهوا: «چین از حاکمیت ملی، استقلال و تمامیت ارضی آذربایجان حمایت میکند و از ادامه مسیر توسعه این کشور بر اساس شرایط ملیاش پشتیبانی مینماید. پکن آماده همکاری عمیق با باکو برای مبارزه قاطعانه با سه نیروی شر – تروریسم، افراطگرایی و تجزیهطلبی – است.» به نظر من چه قزاقستان و چه سایر کشورهای آسیای مرکزی با رغبت به چنین پروژهای خواهند پیوست.