چگونه جمهوری آذربایجان برنده جنگ اوکراین شد؟

تجارت‌نیوز، جنگ در اوکراین باعث افزایش نیاز به گاز جمهوری آذربایجان شد. جنگ روسیه علیه اوکراین و به دنبال آن تحریم های متقابل انرژی میان روسیه و اتحادیه اروپا، باعث نیاز اروپا به منابع جدید گاز برای جایگزینی گاز روسیه از یک سو و از سوی دیگر، افزایش قیمت جهانی گاز شد.

به نقل از عصر ایران، گاز جمهوری اذربایجان یکی از جایگزین ها برای اروپایی هاست. جمهوری اذربایجان در جنگ روسیه علیه اوکراین، تلاش کرده بی طرف بماند.

در ماه های نخست امسال (۲۰۲۲) صادرات گاز از جمهوری آذربایجان در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل (۲۰۲۱)، چهار برابر شد و درآمد ۴٫۱۸ میلیارد دلاری را برای باکو داشت.

این اتفاق نه تنها باعث حل مشکل کسری بودجه جمهوری آذربایجان شد بلکه اضافه بودجه ۱٫۵۷ میلیارد دلار برای سه ماهه اول ۲۰۲۲ نیز برای این کشور ثبت شد.

شرکت گاز اذربایجان (سوکار) اعلام کرده است صادرات گاز به اروپا را به میزبان ۳۰ درصد افزایش می دهد.

روسیه نیز از زمان آغاز جنگ علیه اوکراین در اسفند۱۴۰۰ تاکنون، از محل صادرات گاز به اروپا، ۲۵ میلیارد دلار درآمد کسب کرده که معادل ۱۰ برابر درآمد جمهوری آذربایجان از صادرات گاز است. این آمار را مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA) مستقر در فنلاند اعلام کرده است.

هم اکنون خط انتقال گاز از جمهوری آذربایجان به سمت غرب اروپا در حال ساخت است. تکمیل خط لوله “خط جنوبی” به طول ۳۵۰۰ کیلومتر و با هزینه ۴۵ میلیارد دلار در حال انجام است. حداکثر میزان گاز صادراتی آذربایجان از این خط لوله ۲۰ میلیارد مترمکعب خواهد بود که با میزان گاز صادرات روسیه و نیاز گازی اروپا فاصله بسیار زیادی دارد.

برای سرعت بخشیدن به زیرساخت صادرات گاز اذربایجان، اتحادیه اروپا با اعطای وام ۲٫۱ میلیارد دلاری به این کشور موافقت کرده است.
علاوه بر موضوع انرژی و گاز، در زمینه راه های تجاری هم شرایط به سود جمهوری اذربایجان شده است.

تا قبل از این، اتحادیه اروپا در تجارت با چین، از مسیر زمینی روسیه استفاده می کرد اما حالا با وجود بحران در روابط با روسیه، اروپایی ها به دنبال مسیر جایگزین ارتباط تجاری و حمل و نقل هستند. جمهوری آذربایجان در نقطه اصلی مسیر جدید قرار دارد.

مسیر جایگزین “راه وسط” نام دارد و از چین شروع می شود و بعد از عبور از کشورهای شرق دریای خزر، به دریای خزر و سپس آذربایجان می رسد. گرجستان و ترکیه ایستگاه های بعدی هستد تا کالا به اروپا برسد.

اتحادیه اروپا می داند که موفقیت این مسیر جدید تجاری در گرو تقویت زیرساخت جمهوری آذربایجان است. به همین دلیل اتحادیه اروپا از برنامه پرداخت وام ۲٫۲ میلیارد دلاری برای حمایت از ۲۵ هزار شرکت کوچک فعال در زمینه تجارت، صادرات و واردات در این کشور خبر داد. اتحادیه اروپا همچنین به دنبال حمایت از توسعه بندر باکو است.اورزولا فون در لاین.

امضای توافقنامه میان الهام علی اف رئیس جمهوری اذربایجان و “اورزولا فون دِر لاین” رئیس کمیسیون اروپا در باکو

بندر باکو یکی از مهمترین بخش های این مسیر جدید است. جایی که کالاها با عبور از دریای خزر به این بندر می رسند. طراحی و اجرای بخش های جدیدی از بندر باکو برای پذیرش محموله ها آغاز شده. توسعه بندر باکو در دو مرحله در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۲۰ آغاز شد.

در همین راستا، دولت آذربایجان در حال توسعه منطقه تجارت آزاد در منطقه ای در ۷۰ کیلومتری جنوب باکو است.

تحولات میان اتحادیه اروپا و روسیه و جنگ اوکراین، باعث شد جمهوری اذربایجان برای اتحادیه اروپا اهمیت یابد. جمهوری اذربایجان موفق شد صدای قابل شنیدن در اتحادیه اروپا داشته باشد و اروپایی ها هم گوش خود را در برابر درخواست گرجستان و ارمنستان و دیگر کشورها برای توقف حمایت مالی از پروژه های انرژی جمهوری آذربایجان ببندد.

همچنین باکو به طرف اصلی مذاکرات اتحادیه اروپا در زمینه های انرژی و بازرگانی تبدیل شود این موضوع را می توان از افزایش تعداد دیدارها میان دو طرف از زمان آغاز جنگ اوکراین تاکنون مشاهده کرد.

همزمان جمهوری آذربایجان ائتلاف با ترکیه را تقویت می کند که رئیس جمهوری ترکیه (اردوغان) آن را “ائتلاف استراتژیک” می خواند. به دنبال جنگ در اوکراین این ائتلاف تقویت شده است.