هرچند در سال های نخستین بروز و ظهور ویروس HIV مهمترین و اصلی ترین مسیر انتقال به این ویروس مربوط به تزریق های جلدی و زیرجلدی و به طور عمده معتادان تزریقی را شامل می شد، اما امروز بنا به ادعای متخصصان و مسئولان بهداشت و سلامت کشور، روابط جنسی خارج از شرع و خطرناک دلیل و عامل انتقال ویروس کشنده است.
تغییر الگوهای رفتاری در روابط جنسی، نا آگاهی قشر جوان، مراقبت های لازم از سوی مردان و زنان، اطلاع رسانی های به موقع، آموزش های قبل از ازدواج و تلاش برای فرهنگ سازی از جمله مواردی است که باید به منظور پیشگیری و جلوگیری از شیوع روز افزون ویروس HIV در دستور کار دولت و البته وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار بگیرد.
بدون تردید هر گونه غفلت و سهل انگاری پیرامون مسایل آموزشی برای پیشگیری از شیوع ویروس HIV و در نهایت ابتلا به بیماری ایدز، برای مدت های مدید نظام سلامت کشور را دچار خلل کرده و هزینه های بسیار هنگفت درمانی و داروئی برای افراد مبتلا و کشور تحمیل خواهد کرد.
صاحب نظران علوم پزشکی معتقدند با گسترش و توسعه وسایل ارتباط جمعی می توان از طریق رسانه های جمعی نسبت به آگاه سازی افراد جامعه به ویژه جوانان و به طور عمده برای بانوان در حوزه فرهنگ سازی وارد عمل شد و نسبت به مخاطرات روابط جنسی خارج از شرع آنها را آگاه کرد.
آموزش روابط جنسی ایمن ضروری است
استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز و متخصص بیماری های عفونی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با هشدار نسبت به شیوع ویروس HIV در سال های اخیر و به خصوص در بین جوانان، از تغییر الگوی انتقال این ویروس در یک دهه اخیر در ایران خبر داد و گفت: تا پیش از دهه ۱۳۹۰ بیشترین عامل انتقال این ویروس توسط افراد معتاد و از طریق سرنگ های آلوده به ثبت می رسید، اما اکنون بیشتر این انتقال ها از طریق روابط جنسی است.
دکتر سیدمهدی حق دوست با تاکید بر اینکه کسانی که روابط جنسی برقرار می کنند باید ظرف ۲ تا سه هفته پس از روابط خود به پزشک مراجعه کنند، یادآور شد: در این صورت می توان با انجام آزمایش های مختلف نسبت به ورود ویروس HIV به بدن فرد اطلاع کامل یافت و سپس مراحل درمانی در مراحل مختلف را دنبال و پیگیری کرد.
وی افزود: باید توجه داشت که تا سه و چهار هفته پس از روابط جنسی انتقال ویروس HIV هیچ علامتی در فرد ندارد، اما پس از این مدت علائمی مثل سرماخوردگی، آبریزش بینی، احساس کوفتگی، تب و سرد درد بروز پیدا می کند.
حق دوست طولانی شدن علایم فوق را دلیلی بر احتمال آلودگی فرد به ویروس HIV برشمرد و ادامه داد: اینکه کسانی پس از روابط جنسی به مدت ۲ تا سه هفته و بیشتر دارای علایم سرماخوردگی باشند، نشان دهنده احتمال آلودگی است، چون هیچ سرماخوردگی این مدت به درازا نمی کشد.
وی با تاکید بر اینکه هر گونه تعلل در مراجعه به پزشک پس از ایجاد روابط جنسی خارج از عرف و شرع می تواند عوارض بسیار خطرناک و ناگوار برای فرد و جامعه داشته باشد، ادامه داد: چنانچه در همان مراحل اولیه غفلت صورت بگیرد، فرد آلوده وارد پروسه زمانی هشت تا ۱۵ ساله بیماری می شود که در آن گلبول های سفید به تدریج کاهش یافته و در نهایت از بین می رود که این مرحله خطر مرگ فرد مبتلا را سرعت می بخشد.
حق دوست عفونت های قارچی، ریوی، اسهال، تب، ضایعات پوستی، بثورات پوستی داخل دهان، ایجاد زخم در دهان و آلت تناسلی، تورم غدد لنفاوی گردن و افسردگی و اختلالات عصبی را از جمله علایم بیماری ایدز بیان کرد.
به گفته وی بهترین و امن ترین راهکار برای جلوگیری از شیوع ویروس HIV پرهیز از هر گونه ایجاد رابطه جنسی است، اما در غیر این صورت استفاده از وسایل پیشگیری نباید فراموش شود.
حق دوست با اشاره به احتمال بروز رفتارهای خطرناک جنسی در بین جوانان، بر اطلاع رسانی دقیق و مستمر در دانشگاه ها، مدارس و خانواده ها تاکید و اظهار کرد: اینکه امروز مسایل حاشیه ای همچون خجالت را در این خصوص وارد ادبیات علوم پزشکی و علوم اجتماعی کنیم، موضوعی منسوخ و بی فایده است.
وی بر آموزش رفتارهای مطمئن جنسی در بین دانشجویان تاکید کرد و گفت: کشورهای مختلف جهان این موضوع را از مدارس آغاز کرده اند، اما در ایران به دلیل برخی مسایل اعتقادی این موضوع چندان میسر نیست، اما آموزش در دانشگاه ها باید بسیار جدی گرفته شود.
این پزشک متخصص راه های انتقال ویروس HIV را خون، ترشحات بیرون ریز، آلت تناسلی و زخم های فرد آلوده اعلام کرد.
۲۴۴ نفر بیمار ایدزی در آذربایجان شرقی زیر درمان هستند
رئیس مرکز بهداشت آذربایجان شرقی و معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تبریز ضمن هشدار نسبت به شیوع روز افزون بیماری ایدز در کشور، گفت: در حال حاضر تعداد ۲۴۴ نفر در آذربایجان شرقی که مبتلا به ایدز شده اند، زیر درمان هستند.
دکتر احمد کوشا تغییر الگوی انتقال ویروس HIV از راه تزریق و خون های آلوده به رفتارهای جنسی پرخطر را هشداری جدی برای خانواده ها و نام سلامت خواند و یادآور شد: با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه شیوع روز افزون بیماری ایدز در کشور دور از ذهن نبوده و احتمال رشد تصاعدی آمارهای کنونی وجود دارد.
وی آموزش را مهمترین و بهترین راهکار برای کنترل و پیشگیری از شیوع ویروس HIV در ایران دانست و یادآور شد: باید توجه داشت که بیماری ایدز قابل درمان نبوده و نمی توان با واکسن از آن پیشگیری کرد، اما به راحتی قابلیت پیشگیری دارد که نخستین عنصر آن پرهیزگاری از ارتباطات جنسی و وفاداری به بنیان خانواده است.
کوشا آموزش و ارایه نسخه های فرهنگی و اعتقادی را مساله اصلی در مهار شیوع و گسترش این بیماری در کشور بیان و اظهار کرد: باید توجه داشت که الگوی انتقال ویروس HIV در سال های اخیر به کلی دگرگون شده است و بیشترین فراوانی در این زمینه به رفتارهای خطرناک جنسی مربوط می شود که در این میان ارایه آموزش های لازم اجتناب ناپذیر است.
به گفته وی افزون بر ۶۰ درصد بیماران ایدزی پس از بروز و ظهور علایم مربوطه به مراکز درمانی مراجعه می کنند که امری بسیار خطرناک به شمار می رود، چون زمان مفید برای درمان را این دسته از افراد از دست داده اند.
کوشا بهترین زمان مراجعه به پزشک در صورت داشتن روابط جنسی خطرناک را سه هفته پس از برقراری رابطه اعلام کرد که در این صورت می توان با انجام آزمایش های مختلف نسبت به محافظت از فرد مبتلا وارد عمل شد.
وی با تاکید بر قبح زدایی در رابطه با بیماری ایدز در جامعه، افزود: در هر حال با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه، ویروس HIV در حال شیوع است و اگر ما امروز به دنبال آموزش و پیشگیری نباشیم فردا بسیار دیر است و آسیب های مختلف اقتصادی، بهداشتی، روانی، اجتماعی و فرهنگی کشور را دچار بحران خواهد کرد.
کوشا ابتلای بیش از ۳۸ میلیون نفر به بیماری ایدز و ۸۴ میلیون نفر مبتلا به عفونت های مربوطه در جهان را نشان دهنده عمق پیشروی این بیماری دانست و با اشاره به اینکه ایران بسیار دیرتر از کشورهای اروپایی برای بیماریابی وارد میدان شده است، یادآور شد: متاسفانه در دهه های قبل موضوع دیده وری در جامعه وجود نداشت و از مسیرهای انتقال ویروس HIV از طریق روابط جنسی غافل شدیم.
وی گفت: در سال های نخستین دهه ۱۳۸۰ مهمترین عامل انتقال ویروس HIV اعتیاد و از راه تزریق بود که آماری معدل ۷۵ درصد را شامل می شد، اما پس از ۲ دهه امروز شاهدیم که بیشترین فراوانی انتقال با ۵۱ درصد مربوط به روابط جنسی است.
کوشا گفت: طبق آمارهای موجود کسانی که در ایران به فاز بیماری ایدز وارد شده اند، ۵۸ درصد از طریق رابطه جنسی، ۲۶ درصد نامشخص که اغلب آنها رابطه جنسی خود را انکار می کنند و ۱۶ درصد نیز از موادمخدر به این بیماری دچار هستند.
عامل ۷۰ درصد انتقال ویروس HIV در آذربایجان شرقی ناشی از روابط جنسی است
رئیس گروه پیشگیری و مقابله با بیماری‌های واگیردار دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز در گفت وگو با ایرنا، بر آموزش در بین جوانان، خانواده ها و دانشگاه ها و مدارس برای آگاهی رسانی در خصوص راه های انتقال ویروس HIV تاکید کرد و گفت: باید توجه داشت که بدون ارایه آموزش های لازم و کافی مسیرهای پیشگیری از ایدز به بن بست خواهد خورد.
دکتر سیمین خیاط زاده نسبت به شیوع ویروس HIV از طریق روابط جنسی هشدار داد و اعلام کرد: بر اساس آمارهای موجود عامل انتقال این ویروس در آذربایجان شرقی بین ۷۰ تا ۷۵ از طریق روابط جنسی پرخطر بوده است که علامتی بسیار هشدار دهنده و در عین حال تامل برانگیز به شمار می رود.
به گفته وی در بین جمعیت آماری فوق تعداد بانوان بیشتر از مردان است.
خیاط زاده یکی از مراکز مهم انتقال ویروس HIV را آرایشگاه ها به خصوص در حوزه بانوان بیان کرد و یادآور شد: انجام برخی تاتوهای زیرجلدی در این مراکز می تواند زمینه ساز شیوع ویروس HIV و در نهایت ابتلا فرد به بیماری ایدز باشد.
وی کاهش متوسط سنی افراد مبتلا به ایدز را از دیگر آژیرهای خطر قلمداد کرد و یادآور شد: اینکه در سنین نوجوانی مراجعانی با بروز زگیل تناسلی به مراکز درمانی و مطب های پزشکان روز به روز در حال افزایش است، علامتی بسیار خطرناک در زمینه گسترش ویروس HIV در جامعه می باشد که نگران کننده است.
رئیس گروه پیشگیری و مقابله با بیماری‌های واگیردار مرکز بهداشت آذربایجان شرقی با اعلام اینکه تمام مراکز سلامت این استان از امکانات مربوط به تست HIV برخوردارند و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد، گفت: علاوه بر ۲ مرکز واقع در خیابان بهار و شهرک رجایی تبریز، در شهرستان های مراغه، اهر، مرند، میانه، سراب و شبستر نیز مراکز مشاوره رایگان برای خدمات دهی به مردم در زمینه بیماری ایدز فعال هستند.
خیاط زاده درمان و آزمایش های مربوط به ویروس HIV را رایگان اعلام و اضافه کرد: علاوه بر اینکه هیچ وجهی از مراجعه کنندگان دریافت نمی شود و نیازی به ارایه مشخصات فردی و کدملی نیست، تمام اطلاعات محرمانه است و به هیچ فرد و ارگانی ارایه نمی شود.
وی یادآور شد: کسانی که روابط جنسی داشته اند باید بدون واهمه و خجالت به پزشک و مراکز درمانی مراجعه کرده و در همان مراحل اولیه اقدامات درمانی و داروئی خود را پیگیری کنند.
خیاط زاده تغییر سریع نسل ها را لازمه ارایه آموزش های کامل و کافی درباره ویروس HIV عنوان کرد و با تاکید بر اینکه راه های انتقال و راه های عدم انتقال این ویروس کشنده باید برای جوانان و نوجوانان به خوبی و با دقت آموزش داده شود، افزود: متاسفانه در سال های اخیر در حوزه بیماریابی در استان و کشور چندان عملکرد موفقی نداشته ایم.
وی با بیان اینکه هر گونه اطلاعات شخصی در خصوص ارایه آزمایشات HIV به طور محرمانه نگهداری می شود، یادآور شد: تمام آزمایشات و دارو و درمان این ویروس و بیماری ایدز به صورت رایگان در مراکز بهداشتی و درمانی صورت می گیرد و هیچ نیازی به ارایه کد ملی و مشخصات فردی نیست.
