یاز اکو؛ جعفر ساعی نیا – یازاکو گفت‌وگویی را با مشاور رئیس سازمان برنامه‌و‌بودجه و رئیس مجامع توسعه استان، دکتر جوادنیکبخت داشته است که در این گزارش به شرح آن می‌پردازیم.
فهرست
جز پنج استان برتر صنعتی در کشور نیستیم
آیا در حال حاضر به نسبت ظرفیت موجود در استان، سرمایه‌گذاری انجام می‌پذیرد؟ همچنین میزان سرمایه گذاری در استان در مقایسه با بقیه استانهای کشور در چه وضعیتی قرار دارد؟
قطعا خیر. با توجه به پتانسیل موجود در استان اعم از منابع بالقوه طبیعی، تجارب و سابقه تاریخی و نیروی انسانی موجود، برای جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری نه تنها در طی ۴۲ سال بعد از انقلاب بهره کافی برده نشده است، بلکه قبل از آن و طی صد سال گذشته نیز، سرمایه‌گذاری در خور و کافی نبوده است. نتیجه این بوده که تبریز که در بیش از چند صد سال پیش از نظر اقتصادی و تاثیرگذاری منطقه ای و ملی و جهانی جزو چند شهر برتر جهان هم ردیف با استانبول و… بوده است، در طی این صده گذشته با افتی مستمر در سرمایه گذاری و توجه هر سال جایگاه خود را از دست داده است.
کما‌اینکه تبریز اوایل انقلاب که در اکثر موارد تاثیر گذار خصوصا صنعتی، اقتصادی و سیاسی و اجتماعی رتبه یک و دو کشوری را یدک میکشید و با استان تهران در رقابت بود هرچند که برای تهران توجه و سرمایه‌گذاری بیشتری صورت میگرفت. البته برتری نسبی رتبه در یکصد سال گذشته و قدرت صنعتی تبریز در بخش صنایع متوسط و خرد تنها به همت و پشتوانه‌ی تلاش و توانائی مردمی کاهی برتر از تهران بود ولی هم‌اکنون بدون اغماض جز پنج استان برتر صنعتی در کشور نیز نیستیم.
اما میزان سرمایه‌گذاری دولت در آذربایجان شرقی قبل و بعد انقلاب علیرغم تصور برخی تفاوت فاحشی نداشته اند و سرمایه‌گذاری‌هایی که قبل از انقلاب در صنعت تراکتورسازی و ماشین‌سازی و … گرفته نیز به برکت همت و تلاش صنعتگران و علاقمندان خود شهر مثل مهندس توکلی ها بوده است. پس از انقلاب نیز عمده سرمایه‌گذاری دولت در صنایع استان را میشود در پتروشیمی خلاصه نمود.
نتیجه تمرکزگرایی، عقب ماندگی و فقر استانهای حاشیه ای است
نتیجه این تفکر مرکز‌گرا در سیاست‌گذاری صنعتی چه نتیجه ای دارد؟
اداره امور توسط این تفکر باعث قویتر‌شدن بخش مرکزی و ضعیف‌تر‌شدن پیرامون گردیده و استانهای حاشیه ای را در تله عقب ماندگی و فقر و مرکز را در چاقی جمعیتی و … مفرط گرفتار می‌کند.
به نظر شما چگونه باید از این وضعیت خارج شد و سرمایه‌گذار داخلی و خارجی جذب کرد؟
توجه به نیازهای مادی و غیرمادی سرمایه‌گذار اولویت اول است. ایجاد انگیزه در سرمایه گذار، ایجاد شرایط محیطی مناسب برای سرمایه‌گذاری مثل افزایش امنیت سرمایه ، ایجاد بستری برای کسب سود و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، شرایط زندگی بی دغدغه وی و تزریق احساس آرامش به فرد که لازمه‌ی آن اصلاح ذهنیت ضد سرمایه در فرهنگ عمومی مردم است. سرمایه‌گذار کالا نیست که صاحبش شویم نگهداری آن از جذب اهمیت بیشتری دارد.
در بحث قانون‌گذاری نیز در جهت رفع موانع برای سرمایه‌گذاران، باید شرایط استانی را لحاظ کرد و قانون‌گذاری عمومی در با ذهنیت مرکز و یکسان جوابگوی کل مناطق کشوری با این پهنا نیست. نمایندگان مجلس استان باید در انتقال و انعکاس شرایط و مشکلات و مطالبات استان را در قوانین مصوب مجلس دقت و جدیت نمایند. و مسئولین استانی واقف باشند رسالتشان فراهم کردن بستر فعالیت و سرمایه‌گذاری است.
مسئولین ناهماهنگ و کم دغدغه، عمده دلیل عقب افتادگی
بهترین راه حل مشکلات و نجات وضعیت فعلی چیست؟
بهترین راه‌حل به صورت کلی تمرکز زدائی است چون سیستم فعلی در مرکز کشش حجم مطالبات و حل مشگلات را ندارد. تمرکز زدائی منجر به شکوفایی اقتصادی بدلیل شناخت و ارتباط نزدیک و رقابت فیمابین در تمام استان ها خواهد شد.
ولی با حفظ ساختار و سیستم و شرایط فعلی باید راه حل را در ارتقاء سطح مسئولین منصوب برای استان جستجو کرد. در واقع در استان عمده دلیل عقب افتادگی در زمینه‌های مختلف به خصوص توسعه اقتصادی اثر مسئولین ناهماهنگ و در برخی موارد کم دغدغه است.
پس راه کار برای اصلاح این شرایط و انتخاب‌های اصلح چیست؟
اصحاب رسانه با بالا بردن سطح آگاهی عمومی بر اساس مطالبه محوری آگاهانه ونقادی همراهانه با مدیران میتوانند نقش موثری داشته باشند و با همراه سازی کاندیداهای شورای شهر و مجلس و درخواست برنامه‌های کاری از مدیران، به انتخاب اصلح کمک کنند و همچنین علاوه بر رسانه، افراد صاحب نظر که در جایگاه رد یا قبول این افراد در مرحله اول هستند باید فاکتور موثر در کارائی و توانائی مدیران در انتخاب را در اولویت قرار دهند.
