به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یازاکو به نقل از دیلی صباح جمعه گذشته ایران و عربستان سعودی اعلام کردند که بر سر از سرگیری روابط دیپلماتیک و پایان دادن به خصومت ها توافق کرده اند.
دولت چین بین دو همسایه و دشمنان منطقه ای میانجیگری کرده است.
با ابتکار رئیس جمهور چین، شی جین پینگ ، دو کشور تصمیم به تبادل سفیر و بازگشایی سفارت ها گرفتند. به گزارش خبرگزاری ها، این تحول غافلگیرکننده در پکن پس از چند روز (از ۶ تا ۱۰ مارس) رایزنی های شدید بین مقامات ارشد دو کشور اعلام شد.
در حالی که ایران با حضور دریاسالار علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، نماینده عربستان سعودی توسط مسعید بن محمد آل ایبان، وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی بود.
بر اساس بیانیه دولت چین، وانگ یی، دیپلمات ارشد چینی و عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و مدیر دفتر کمیسیون مرکزی روابط خارجی، مذاکرات بین دو کشور را تسهیل کرده است.
بر اساس توافق انجام شده در پکن، دو کشور توافق کرده اند که اختلافات بین خود را از طریق گفتگو حل کنند، به حاکمیت طرف مقابل احترام بگذارند و در امور داخلی سایر کشورها مداخله نکنند. آنها همچنین توافق کرده اند در زمینه های خاص در روابط دوجانبه خود همکاری کنند. علاوه بر این، آنها به همراه چین تعهد خود را برای ارتقای صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی اعلام کرده اند.
قبل از مداخله چین، برخی از کشورهای منطقه مانند عراق، عمان و قطر سعی در میانجیگری بین دو کشور داشتند. اگرچه آنها در دو سال گذشته گام های مشخصی برداشته اند، اما تلاش آنها برای حل این تنش ناکام مانده است.
بنابراین، میانجیگری موفق چین بین دو کشور خاورمیانه، یک تحول آبخیز با پیامدهای منطقه ای و جهانی است.
به همین دلیل، آن را پیشرفتی پیشرو در نظر می گیرند که باید به طور کامل مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
روابط رو به رشد چین و دو کشور خاورمیانه مسیر را برای نقش ابزاری که چین ایفا کرده است هموار کرده است.
پکن نفوذ خود را در ریاض و تهران افزایش داده است. وزارت امور خارجه چین در بیانیه‌ای رسمی خاطرنشان کرد: چین به ایفای نقش مثبت و سازنده در برقراری ارتباط و گفت‌وگوی نزدیک بین دو کشور ادامه خواهد داد.
نقطه عطف
چندین نتیجه قابل توجه از معامله میانجیگری پکن وجود دارد. اول اینکه ، این یک نقطه عطف از زمانی است که چین دست به ابتکارات سیاسی در خاورمیانه زده است.
مقامات چینی اعلام کرده اند که این توافق به این دو کشور اجازه می دهد تا از مداخلات خارجی خلاص شوند و در نتیجه بتوانند سرنوشت سیاسی خود را کنترل کنند.
بیانیه وانگ ونبین سخنگوی وزارت امور خارجه چین مبنی بر اینکه آنها به “جایگاه کشورهای خاورمیانه به عنوان ارباب این منطقه احترام می گذارند و مخالف رقابت ژئوپلیتیکی” در منطقه هستند، قابل توجه است.
ونبین همچنین خاطرنشان کرد: “آینده خاورمیانه همیشه می تواند در دستان کشورهای منطقه باشد.”
با توجه به اینکه کشورهای استعمارگر سنتی غرب در امور داخلی منطقه مداخله می کنند، پیام های چین به بازیگران منطقه و قدرت های غربی توجه ناظران سیاسی را به خود جلب کرده است.
مقامات چینی به صراحت توضیح داده اند که برخلاف کشورهای غربی، چین هیچ شرطی را بر کشورهای منطقه تحمیل نخواهد کرد. برای چین، کشورهای خاورمیانه می توانند مسیرهای توسعه خود را انتخاب کنند.
علیرغم توضیحات دقیق مقامات چینی، واضح است که چین به عنوان یک قدرت تثبیت کننده در خاورمیانه ظاهر شده است. به نظر می رسد که نفوذ چین به قیمت کاهش تاثیر کشورهای غربی افزایش خواهد یافت.
اگرچه مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که ایالات متحده از تلاش‌ها برای تنش‌زدایی در منطقه حمایت می‌کند، اما از ربوده شدن نقش آنها توسط دیگر قدرت‌ها خوشحال نیستند.
از یک سو، عربستان سعودی در روابط خارجی خود آزادتر عمل خواهد کرد که آمریکا از آن استقبال نخواهد کرد. از سوی دیگر ابزارها و بازیگران کمتری برای بسیج علیه ایران وجود خواهد داشت.
پیروزی برایچین
برای همه روشن است که این توافق یک تحول مثبت برای کشورهای خاورمیانه و یک پیروزی دیپلماتیک و سیاسی برای چین است.
این توافقنامه و اقدامات اعتمادساز زیر پیامدهای مشخصی برای محصولات منطقه ای خواهد داشت. به عنوان مثال، ممکن است باعث تحولات مثبت در بحران یمن شود، جنگ نیابتی که بین ایران و عربستان سعودی ادامه داشت.
برای چین، بسیار مهم است که دو قدرت منطقه‌ای، ایران و عربستان سعودی، نفوذ چین در منطقه را بپذیرند.
به زودی، چین، بزرگترین شریک تجاری هر دو کشور، حضور اقتصادی خود را به طور فزاینده ای به قدرت سیاسی و دیپلماتیک منتقل خواهد کرد.
اثر توافق ایران و عربستان بر منطقه خاورمیانه
این توافق باعث تغییر کارت ها در منطقه می شود. از یک سو، معامله میانجیگری را می‌توان تحولی منفی برای اسرائیل دانست که می‌خواهد ایران را در منطقه منزوی کند.
از سوی دیگر، عادی سازی روابط ریاض و تهران پیامدهای قابل توجهی بر نگرش سایر کشورهای حوزه خلیج فارس نسبت به ایران خواهد داشت.
با توجه به اینکه عربستان سعودی ضدایرانی ترین کشور منطقه بود، سایر کشورهای عربی از این عادی سازی سود خواهند برد.
در حالی که اکثر بازیگران منطقه از توافق با میانجیگری چین استقبال کرده اند، برخی از بازیگران مانند اسرائیل و آمریکا تلاش خواهند کرد این روند عادی سازی در منطقه را مختل کنند.
به نظر می رسد برای ایالات متحده به طور فزاینده ای دشوار است که خود را به عنوان یک واسطه صادق بین کشورهای خاورمیانه معرفی کند و جایگزین هایی مانند چین سعی خواهند کرد این خلاء را پر کنند.
دولت های منطقه با حمایت برخی از قدرت های جهانی مانند چین، قادر خواهند بود در برابر مداخلات خارجی کشورهای غربی مقاومت کنند.
دست کم، اقدامات مشابه به کشورهای خاورمیانه اجازه می دهد تا روابط خارجی خود را متنوع کرده و در نتیجه استقلال خود را در سیاست بین الملل افزایش دهند.
